بسیاری از مردم بر این تصور هستند که شکمشان هر روز باید کار کند تا به معنای آن باشد که یبوست ندارند اما حقیقت این نیست. حرکت طبیعی روده‌ها و خروج مدفوع، برای هر شخصی تا شخص دیگر متفاوت است. تعداد دفعات خروج مدفوع، از سه بار در روز تا سه بار در هفته متغیر است. تعریف صحیح یبوست به صورت زیر است:
- – شخص احساس دفع داشته باشد اما دفع صورت نگیرد
- – دفع بسیار سخت صورت گیرد
- – مدفوع خیلی خشک باشد
- – دفع دردناک باشد
- – دفع، کمتر از سه بار در هفته باشد
چنانچه شما یک یا چند تا از این علائم را دارید، نشان دهنده این است که یبوست دارید. مشکل در دفع، یکی از شایع‌ترین شکایاتی است که در کشوری مثل آمریکا مردم با آن دست به گریبان هستند که بر سایر جنبه‌های زندگی‌شان نیز تاثیر گذار بوده است.
برخی افراد، به صورت موقت دچار یبوست می‌شوند، که به دلایلی مثل تغییر در عادات غذایی، مسافرت، استرس و یا جراحی است. همچنین بعد از زایمان و یا به خاطر مصرف مسکن‌های قوی نیز این مشکل به صورت موقت بوجود میآید. اما سایر مردم دارای یبوست مزمن هستند. اگر مشکل دفع از چندین هفته تجاوز کند به معنای یبوست مزمن است.
درمانهای طبیعی برای یبوست مزمن
۱_ مصرف غذاهای با فیبر بالا
رژیم غذایی مهم است. غذاهای کم فیبر یا فاقد فیبر، در ایجاد یبوست نقش اساسی دارند. دو نوع فیبر وجود دارد. محلول و نامحلول. فیبر نامحلول، بدون اینکه هضم شود و تقریبا بدون تغییر شیمیایی، از دستگاه گوارش گذشته به روده می‌رسد و باعث سهولت در دفع می‌گردد. غلات، سبزیجات و میوه‌ها، دارای این نوع فیبر هستند. همچنین انواع نان‌های سبوس دارو برنج قهوه‌ای نیز در این دسته قرار دارند.
فیبر محلول، وقتی به آب برسد به صورت ژله‌ای میشود و باعث سهولت دفع می‌گردد. این فیبر در انجیر(تازه و خشک) و آلو( تازه و خشک) وجود دارد و به خصوص اگر در وعده‌های صبحانه مصرف شود اثر بیشتری دارد. تخم کتان نیز یکی دیگر از مواد غذایی دارای فیبر محلول است که تهیه و استفاده آن راحت‌تر است. کافی‌ست یک قاشق غذاخوری تخم کتان را روی وعده‌های غذایی خود بریزید و میل نمایید.
البته می‌توانید از مکمل‌های فیبر نیز استفاده نمایید. درهر حال اگر تصمیم به استفاده از رژیم غذایی فیبردار گرفته‌اید، سعی کنید به تدریج و گام به گام آن‌را انجام دهید تا از نفخ در معده و ایجاد گازهای روده‌ای جلوگیری نمایید. در ضمن فراموش نکنید به مقدار کافی آب بنوشید تا تاثیر فیبر در بدن مثبت داشته باشد نه منفی.
۲_ ورزش و تحرک
ورزش، باعث انقباض عضلات روده شده که در دفع آسان مدفوع تاثیر بالایی دارد. ورزش را به صورت منظم و روزانه انجام دهید. از پیاده روی ساده گرفته تا حرکات یوگا و شنا همگی مفید هستند. یکی از تاثیرات مثبت ورزش، کاهش استرس است که استرس خودش یکی از عوامل تشدید کننده یبوست است. طور کلی استرس کمتر، یعنی سلامتی بیشتر.
۳_ مصرف مایعات
مطمئن باشید که روزانه به حد کافی آب و مایعات مصرف می‌کنید. به خصوص نوشیدن آب را فراموش نکنید. مایعات، باعث نرم و سهل‌تر شدن حرکات روده‌ای می‌شوند. اینکه مصرف مناسب آب چقدر باید باشد برای هر فردی متفاوت است و توسط خود بدن و حس تشنگی فرد مشخص میشود. میزان مصرف مایعات برای هر شخص نسبت به وزن و میزان فعالیتی که دارد باید سنجیده شود. همچنین ملاک، فقط آب خوردن نیست بلکه سایر مایعات مثل چای، قهوه یا آب موجود در میوه‌ها نیز بخشی از نیاز روزانه‌ی آب بدن را تامین می‌کنند.
۴_ مصرف پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها به طور کلی، نوعی از میکرو ارگانیسم‌های زنده در دستگاه گوارش هستند. حضور آنها از این جهت لازم ومفید است که کمک می‌کنند به تقویت سیستم ایمنی بدن، تقویت دستگاه گوارش، کمک به زدودن باکتری‌های مضر و کمک به تولید ویتامین K.
برخی تحقیقات نشان داده که استفاده از یک مکمل خاصی از پروبیوتیک، می‌تواند در رفع یبوست موثر باشد. به برخی‌ها یک نوشیدنی حاوی یکی از پروبیوتیک‌ها داده شد و اثرش در درمان یبوست مزمن در مشاهده شد ، اما هنوز به طور قطعی مشخص نیست که آیا این یک درمان واقعی‌ست یا چیزی شبیه دارونما.
از طرفی باید دانست امکان اینکه شخص به مصرف این مکمل‌ها وابسته شود نیزوجود دارد و ممکن است برای ماهها یا سالها نیاز به مصرف داشته باشد که این مسئله موجب ضعف در حرکات طبیعی روده میشود که خودش موجب بیماری‌های دیگری از جمله مشکلات قلبی، ریوی و کبدی می‌گردد. بنابراین هنوز در استفاده طولانی مدت این مکمل‌ها تردید وجود دارد.
۵_ درمان از طریق بیوفیدبک
بررسی و شناخت دقیق ساختارهای مختلف بدن و علمکرد آن، به شخص کمک می‌کند که فهم بهتری در ریشه یابی بسیاری از بیماری‌ها از جمله یبوست داشته باشد. درمان‌گران بیوفیبدبک، روش‌های درمانی مختص همان شخص را به او ارائه می‌‌دهند. بعنوان مثال شخصی را در نظر می‌گریم که از طریق بیوفیدبک متوجه شده مشکلی در لگن و عضلات لگنی‌اش دارد و همین مسئله است که باعث یبوست او شده است. اکنون درمان‌گر به خوبی می‌داند ریشه‌ی مشکل چیست و طبق همان اقدام می‌کند.
این نوع درمان برای یبوست، اگرچه هنوز در اول راه است اما چشم انداز امیدوار کننده‌ای برایش دیده میشود. بعنوان مثال یک مطالعه در مورد گروهی از افرادی که یبوست آنها به دلیل مشکلات در ناحیه لگن بود نشان داد این افراد سالها از انواع و اقسام روش‌ها برای حل مشکل یبوست استفاده کرده بودند که چندان کارساز واقع نمی‌شده، ولی پس از راههایی که درمان‌گران بیوفیدبک به آنها ارائه دادند، به طور چشم‌گیری بهبود پیدا کردند. البته طول مدت این درمان زیاد است. از یک سال تا دو سال یا بیشتر ممکن است زمان ببرد.
۶_ روش فشار انگشتی
طب فشار انگشتی یکی از قدیمی‌‌ترین روش‌های درمانی ست که اساس آن این است روی قسمت‌های خاصی از بدن با انگشت فشار وارد آورده شود. این روش، نوعی درمان خانگی به حساب میآید و ممکن است برای مشکل یبوست برخی‌ها مفید واقع شود و برای برخی دیگر نه. شما می‌توانید آن‌را امتحان کنید البته برای خانمها در زمان بارداری به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. اصل این است که بر روی روده‌ی بزرگ فشار وارد آورده شود. انگشت شست و انگشت اشاره را از هم باز کرده، روی قسمت روده‌ی بزرگ( ناحیه زیرشکم) قرار دهید و به هم نزدیک کنید و به تدریج فشار انگشت‌ها را بیشتر کنید. فشار انگشت را به مدت سه دقیقه ادامه دهید سپس رها کنید. میزان فشار نباید در حدی باشد که احساس درد یا ناراحتی داشته باشید.
کلام آخر
اگر شرایطی بود که باید از اقدمات فوری استفاده کنید برای درمان مقطعی یبوست، دریغ نکنید چرا که ماندن هرچه بیشتر مدفوع در روده‌ها، باعث کم شدن آب آن شده و حرکات روده‌ای سخت‌ترمی‌شود.
از طرفی اگرچه در این مقاله، درمانهای متعددی برای مشکل یبوست ذکر شد، ولی حتما قبل از اقدام با پزشک خود مشورت کافی انجام دهید تا مطمئن شوید کدام درمان‌ها برای شما بهتر است.
ترجمه و تالیف اختصاصی داروباکس
منبع: verywellhealth
