پروپرانولول چیست و چه کاربردی دارد؟
نام تجاری دارو: ایندرال
نام رایج دارو: پروپرانولول – Propranolol
داروی پروپرانولول یک مسدودکننده‌ی بتا است. که برای درمان فشار خون بالا، ضربان قلب نامنظم، رعشه و لرزش و شرایطی از این دست مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو پس از حمله‌ی قلبی برای بهبود شانس بقا استفاده می‌شود. همچنین داروی پروپرانولول برای جلوگیری از سردردهای میگرنی و درد قفسه‌ی سینه (آنژین قلبی) کاربرد دارد. کاهش فشار خون بالا به جلوگیری از سکته‌ی مغزی و حملات قلبی و درمان مشکلات کلیوی کمک می‌کند. جلوگیری از درد قفسه‌ی سینه می‌تواند به بهبود توانایی شما در تمرینات ورزشی کمک کند.
پروپرانولول برای درمان فشار خون بالا، ضربان قلب نامنظم، رعشه و لرزش، جلوگیری از سردردهای میگرنی و درد قفسه‌ی سینه (آنژین قلبی) کاربرد دارد.
نحوه‌ی عملکرد داروی پروپرانولول
عملکرد پروپرانولول به شکل جلوگیری از فعالیت بعضی مواد شیمیایی در بدن (مانند اپی‌نفرین) که بر روی قلب و عروق خونی تاثیر می‌گذارد است که این عملکرد باعث کاهش ضربان قلب، فشار خون و فشار قلب می‌شود.
نحوه‌ی مصرف پروپرانولول و دوز مصرفی
- این دارو را به صورت خوراکی و طبق دستور دکتر (معمولا دو تا چهار بار در روز) مصرف کنید.
- داروی پروپرانولول را بعد از هر وعده‌ی غذا مصرف کنید.
- در صورتی که تجویز دکتر چهار عدد در یک روز بود یک عدد را پیش از خواب استفاده کنید.
- اگر از شکل شربت داروی پروپرانولول استفاده می‌کنید آن را با پیمانه‌ی مخصوص میل کنید.
- در صورت استفاده از قاشق‌های غذاخوری خانگی ممکن است بیش‌تر یا کم‌تر از دوز مقرر مصرف کنید.
- دوز مصرف داروی پروپرانولول به سن، وضعیت بیماری، و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد.
- برای تاثیرگذاری بیش‌تر این دارو را به طور مرتب مصرف کنید.
- به یاد داشته باشید هر روز در ساعت معینی از دارو استفاده کنید.
- حتی اگر بعد از مصرف چندین باره‌ی داروی پروپرانولول احساس خوبی داشتید طبق تجویز دکتر قلب به مصرف آن ادامه دهید.
نکات مهم :
همان‌طور که گفته شد این دارو برای درمان درد قفسه‌ی سینه و دردهای میگرنی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما نباید هنگام بروز درد مصرف شود. در این موارد می‌توانید با مشورت پزشک خود یا دکتر داروخانه از داروهای دیگری استفاده کنید. مانند قرص‌های نیتروگلیسرین به صورت زیرزبانی برای درمان درد قفسه‌ی سینه. و سوماتریپتان برای سردردهای میگرنی استفاده کنید.
اگر برای کاهش کلسترول از داروهای خاصی مانند رزین‌های انقیاد اسید صفرا از قبیل کلستیرامین و کولستیپولاستفاده می کنید، داروی پروپرانولول را حداقل یک ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از این داروها مصرف کنید.
در صورتی که داروی پروپرانولول را برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌کنید ممکن است یک تا دو هفته زمان ببرد تا دارو تاثیرگذاری خودش را به طور کامل نشان دهد.
اگر وضعیت بیماری شما وخیم‌تر شد. به عنوان مثال فشار خون‌تان افزایش یافت یا درد قفسه‌ی سینه یا دردهای میگرنی‌تان بدتر شد. موضوع را با دکتر خود در میان بگذارید.
عوارض جانبی پروپرانولول
از جمله عوارض جانبی داروی پروپرانولول موارد زیر است:
- سرگیجه
- احساس سبکی در سر
- و احساس خستگی
همچنین در صورت ادامه‌دار شدن یا وخیم‌تر شدن عوارضی مانند موارد زیر ممکن است رخ دهد:
- تهوع و استفراغ
- درد معده
- تغییرات بینایی
- مشکل در خواب
- و دیدن رویاهای غیرمعمول.
نکته ی مهم:
داروی پروپرانولول می‌تواند فشار خون را در دست‌ها و پاها کاهش دهد و باعث شود احساس سرما کنید. مصرف سیگار ممکن است این اثر را شدیدتر کند. در این مواقع لباس گرم بپوشید و از مصرف دخانیات پرهیز کنید.
درصورتی که پزشک داروی پروپرانولول را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی پروپرانولول را مصرف کرده اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده اند.
برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض و تداخلات دارویی این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی داروباکس استفاده کنید.
عوارض جانبی جدی:
در صورتی که هر کدام از این عوارض غیر محتمل اما جدی را مشاهده کردید به پزشک خود اطلاع دهید:
- آبی شدن انگشتان و پنجه‌ها.
- تغییرات روحی و روانی مثل افسردگی.
- بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها.
- بروز یا وخیم‌تر شدن علائم نارسایی‌های قلبی مانند تنگی نفس، تورم پاها، خستگی غیر عادی. افزایش ناگهانی و غیر عادی وزن.
- ضربان قلب بسیار آهسته.
- غش کردن.
- کاهش توان جنسی.
- افزایش تشنگی.
- افزایش دفعات دفع ادرار.
- کبود شدگی
- خون‌ریزی.
- علائم عفونت مانند تب و گلودرد مداوم.
- درد و تورم مفاصل.
واکنش آلرژیک:
لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی پروپرانولول نادر است. واکنش آلرژیک جدی ای مانند موارد زیر است:
- علائم پوستی
- خارش
- تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)
- گیجی شدید
- و اختلال تنفسی
در این صورت سریعا از مرکز فوریت های پزشکی کمک بگیرید.
[alert btn_link=”https://darobox.ir” btn_text=”مشاوره با پزشک”]توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.[/alert]
موارد احتیاط مصرف پروپرانولول
پیش از مصرف داروی پروپرانولول در صورتی که به این دارو یا به سایر داروهای مسدودکننده‌ی گیرنده‌ی آدرنرژیک بتا مانند متوپرولول حساسیت دارید. موضوع را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید. داروی پروپرانولول ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد. که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود. برای اطلاعات بیش‌تر با دکتر داروخانه صحبت کنید.
سوابق پزشکی:
پیش از مصرف این دارو تمامی سوابق پزشکی خود را با پزشک خود یا دکتر داروخانه در میان بگذارید. از جمله‌ی این سوابق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات تنفسی مانند آسم، برونشیت و بیماری انسداد ریوی
- نارسایی‌های قلبی
- انواع مختلفی از مشکلات ریتم قلب مثل برادی‌کاردی، سندرم ولف پارکینسون وایت، بلوک اتریواستاتیک درجه‌ی دوم یا سوم
- پر کاری تیروئید
- بیماری‌های کلیوی
- بیماری‌های کبد
- مشکلات گردش خون مانند سندرم رینود
- انواع خاصی از تومور مانند فئوکروموسیتوما
- اختلالات روحی و روانی مانند افسردگی
- بیماری‌های خاص عصبی و عضلانی مانند میاستنی گراویس
- واکنش‌های شدید آلرژیک
دیابت و داروی پروپرانولول:
- اگر به دیابت مبتلا هستید ممکن است مصرف این دارو، ضربان قلب شدیدی که موقع افت قند خون دارید نشان ندهد.
- سایر علائم قند خون پایین مانند سرگیجه یا عرق کردن تحت تاثیر این دارو قرار نمی‌گیرند.
- همچنین مصرف داروی پروپرانولول می‌تواند کنترل قند خون‌تان را مشکل کند.
- قند خون خود را به طور منظم اندازه‌گیری کنید و نتیجه را با پزشک در میان بگذارید.
- در صورت وجود علائم قند خون بالا مانند تشنگی و ادرار بیش از حد فورا پزشک خود را در جریان بگذارید. زیرا ممکن است نیاز به وفق دادن داروهای دیابت با وضعیت موجود، انجام تمرینات ورزشی خاص یا رژیم غذایی داشته باشید.
نکات مهم:
- داروی پروپرانولول ممکن است موجب گیجی، ناهوشیاری، تاری دید شما بشود.
- الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند.
- از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانیکه در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید.
- هنگام مصرف دیفن هیدرامین از خوردن الکل پرهیز کنید.
- و در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید.
- برای کاهش خطر سرگیجه و عدم تعادل به‌آرامی از جای‌تان بلند شوید.
- شکل شربت داروی پروپرانولول ممکن است حاوی الکل باشد. در صورتی که به الکل اعتیاد داشته یا دارید یا اگر به بیماری‌های کبدی دچار هستید؛ نگه داشتن جانب احتیاط توصیه می‌شود.
- در مورد استفاده از این محصول با خیال راحت از پزشک خود یا دکتر داروخانه سوال کنید.
- قبل از هر گونه جراحی با پزشک یا دندان‌پزشک خود درباره‌ی مصرف این دارو صحبت کنید.
بارداری و داروی پروپرانولول:
- در دوران بارداری تنها در صورت لزوم از این دارو استفاده کنید.
- نوزادانی که در معرض این دارو قرار گرفته‌اند ممکن است با وزن کم، قند خون پایین، تنفس و ضربان قلب آهسته متولد شوند.
- درمورد خطرات و مزایای داروی پروپرانولول با پزشک خود صحبت کنید.
- این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود. پیش از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی پروپرانولول را تغییر دهد. یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی تان را باپزشک یا داروساز در میان بگذارید و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی پروپرانولول نفرمایید.
بعضی از محصولاتی که ممکن است با داروی پروپرانولول تداخل دارویی ایجاد کنند عبارت‌اند از:
- مسدودکننده‌های آلفا مانند پرازوسین
- آلومینیم هیدروکسید
- آنتی‌کولینرژیک‌ها مانند آتروپین و هیوسین
- کلرپرومازین
- داروهایی که بر آنزیم‌های کبدی اثر گذاشته و پروپرانولول را از بدن شما می‌زدایند، مانند سایمتیدین و هوفاریقون.
- بازدارنده‌های بازجذب سروتین مثل فلوکستین، پاروکستین و فلووکسامین.
- مهارکننده‌های آنزیم پروتئاز HIV مثل ریتوناویر، ریفامایسین‌ها از جمله ریفابوتین.
- داروهای دیگری که برای درمان فشار خون بالا به کار می‌روند مانند کلونیدین، هیدرالازین، متیل دوپا.
- اپی‌نفرین
- فینگولیمود
- هالوپریدول
- داروهای دیگری که برای درمان بیماری‌های قلبی استفاده می‌شوند مانند دیگوکسین، دیزوپرامید، پروپافنون و کینیدین.
- مفلوکین
- ریزاتریپتان
- تئوفیلین
- تیوریدازین
- هورمون‌های تیروئید مانند لووتیروکسین
- وارفارین
نکات مهم:
بعضی از محصولات از موادی تشکیل شدند که می‌توانند موجب افزایش فشار خون یا ضربان قلب شما شوند. به دکتر داروخانه بگویید از چه داروهایی استفاده می‌کنید و نحوه‌ی استفاده‌ی صحیح آن‌ها را سوال کنید.
داروی پروپرانولول ممکن است نتیجه‌ی آزمایش‌های پزشکی خاصی را مانند آزمون غربال‌گری گلوکوم آزمایش‌های استرس قلبی و عروقی که با استفاده از آربوتامین انجام می‌شود تحت تاثیر قرار دهد. اطمینان حاصل کنید که پزشکان و مسئولین آزمایش‌گاه در جریان استفاده‌ی شما از داروی پروپرانولول هستند.
علائم اوردوز داروی پروپرانولول
- اگر فردی بیش از اندازه از داروی پروپرانولول استفاده کرده بود و دچار علائمی مانند بیهوش شدن یا مشکل در تنفس شد با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
- داروی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.
نکات مهم در مصرف:
- تغییر در شیوه‌ی زندگی مانند داشتن برنامه‌هایی برای کاهش استرس، ورزش و تغییر در رژیم غذایی ممکن است اثربخشی این دارو را افزایش دهد. با پزشک یا دکتر داروخانه در مورد تغییراتی که ممکن است برای شما مفید باشد صحبت کنید.
- هنگام مصرف داروی پروپرانولول فشار خون و ضربان قلب خود را به طور منظم بررسی کنید و نتایج آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
- اگر دوز مصرفی داروی پروپرانولول را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید ،نیازی به مصرف دو برابر داروی پروپرانولول نیست؛ فقط دوز مقرر را مصرف کنید.
- برای نگهداری صحیح داروی پروپرانولول آن را در دمای اتاق و به دور از حرارت و رطوبت و دور از دسترس کودکان قرار دهید. همچنین دارو را در حمام نگهداری نفرمایید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.
منبع: WebMD
