داروی پرجتا (perjeta) عوارض جانبی و نحوه مصرف داروی پرژتا
داروی پرژتا چه چیزی را درمان میکند؟ پرجتا (پرتوزوماب یا Perjeta یا Pertuzumab) یک داروی تجویزی است که درترکیب با شیمی درمانی برای موارد زیر تأیید شده است:
- قبل ازجراحی (درمان نئوادجوانت) درافراد مبتلا به سرطان پستان، موضعی پیشرفته، التهابی یامراحل اولیه سرطان سینه (قطر تومور بیش از 2 سانتی متر یا گره مثبت) استفاده میشود. پرژتا باید به‌عنوان بخشی ازیک رژیم درمانی کامل برای سرطان پستان اولیه استفاده شود.
- استفاده پس ازجراحی (درمان کمکی) درافراد مبتلا به سرطان پستان اولیه که احتمال بازگشت بالایی دارد.
در مورد عوارض جانبی داروی پرجتا چه باید بدانم؟
- همه افراد عوارض جانبی جدی ندارند. بااین حال، درنظر گرفتن عوارض جانبی با داروی پرجتا درمانی رایج است. مهم است که‌بدانید چه عوارض جانبی ممکن است رخ دهد وچه علائمی دارند. بنابراین باید مراقب باشید.
- تعداد دفعات وشدت عوارض جانبی میتواند ازفردی به‌فرد دیگر متفاوت باشد. آنها همچنین به‌درمانهای دیگری که‌دارید بستگی دارد. به‌عنوان مثال، اگر داروهای دیگری یا رادیوتراپی نیز داشته باشید، عوارض جانبی شما ممکن است بدتر شود.
- درصورت بروز عوارض جانبی جدی، پزشک ممکن است درمان رامتوقف کند. اگر سؤالی دارید یانگران هرگونه عوارض جانبی هستید، حتماً فوراً باتیم مراقبتهای بهداشتی خود تماس بگیرید.
جدی ترین عوارض جانبی پرجتا چیست؟
این عوارض جانبی دربین 1 تا 10 نفر ازهر 100 نفر (1 تا 10٪) اتفاق می افتد. ممکن است یک یاچند مورد ازآنها داشته باشید. آنها عبارتند از:
داروی پرجتا ممکن است باعث مشکلات قلبی شود، ازجمله موارد بدون علائم (مانند کاهش عملکرد قلب) و کسانی که‌دارای علائم (مانند نارسایی احتقانی قلب) هستند.
- پزشک ممکن است آزمایشاتی رابرای نظارت برعملکرد قلب شما قبل و درطول درمان با داروی پرجتا انجام دهد.
- بر اساس نتایج آزمایش، پزشک ممکن است درمان با داروی پرجتا رامتوقف کند.
- برای هر یک ازموارد زیر فوراً بایک متخصص مراقبتهای بهداشتی تماس بگیرید: شروع جدید یا بدتر شدن تنگی نفس، سرفه، تورم مچ پا/پاها، تورم صورت، تپش قلب، افزایش وزن بیش از5 پوند در 24 ساعت، سرگیجه یاکاهش ازآگاهی
مصرف پرجتا دردوران بارداری میتواند منجر به‌مرگ نوزاد متولد نشده و نقایص مادرزادی شود.
- کنترل بارداری باید درحین مصرف پرژتا و به‌مدت 7 ماه پس ازآخرین دوز داروی پرجتا انجام شود. اگر مادری هستید که شیر میدهد، باید باپزشک خود درمورد قطع شیردهی یا قطع داروی پرژتا صحبت کنید.
- اگر فکر میکنید ممکن است باردار باشید، باید فوراً باپزشک خود درباره وضعیت خود صحبت کنید.
- تنگی نفس و سرفه (به‌دلیل عفونت بینی، گلو یا ریه ها)
سایر عوارض جانبی احتمالی داروی پرجتا چیست؟
- پرجتا نباید دربیمارانی که به پرتوزوماب یا هر یک ازترکیبات داروی پرژتا حساسیت دارند استفاده شود.
- واکنش های مربوط به‌انفوزیون: داروی پرجتا دارویی است که ازطریق سوزن وارد ورید میشود. پرجتا با واکنشهای مربوط به انفوزیون همراه بوده است که برخی کشنده هستند. شایعترین واکنشهای مربوط به انفوزیون هنگام دریافت داروی پرجتا، هرسپتین و دوستاکسل احساس خستگی، طعم غیرطبیعی یا تغییر یافته، واکنشهای آلرژیک، درد عضلانی و استفراغ میباشد. شایعترین واکنشهای مربوط به انفوزیون هنگام دریافت پرژتا به‌تنهایی تب، لرز، احساس خستگی، سردرد، ضعف، واکنشهای آلرژیک و استفراغ بود.
- واکنشهای آلرژیک شدید: برخی ازافرادی که داروی پرجتا دریافت میکنند ممکن است واکنشهای آلرژیک شدیدی به‌نام واکنشهای حساسیت مفرط یا آنافیلاکسی داشته باشند که‌ممکن است به‌سرعت اتفاق بیفتد و ممکن است بسیاری ازنواحی بدن راتحت تأثیر قرار دهد. واکنشهای آلرژیک شدید، برخی کشنده، دربیماران تحت درمان با داروی پرجتا مشاهده شده است.
شایع ترین عوارض جانبی داروی پرجتا چیست؟
این عوارض جانبی دربیش از10 نفر از 100 نفر (بیش از 10٪) رخ میدهد و ممکن است یک یاچند مورد ازآنها راداشته باشید. شایعترین عوارض جانبی داروی پرجتا باهرسپتین و شیمی درمانی به‌عنوان بخشی ازرژیم اولیه سرطان سینه قبل از جراحی عبارتند از:
- یبوست
- آسیب به اعصاب (بی حسی، سوزن سوزن شدن، درد در دست و پا)
- اسهال
- احساس خستگی
- ریزش مو
- سردرد
- سطوح پایین گلبولهای قرمز
- سطوح پایین گلبولهای سفید خون با یا بدون تب
- تعداد پلاکت کم
- تاول یا زخم دهان
- حالت تهوع
- درد در عضلات
- استفراغ
- ضعف
عوارض جانبی ممکن است بر اساس رژیم شیمی درمانی متفاوت باشد.
شایعترین عوارض جانبی داروی پرجتا باهرسپتین و شیمی درمانی به‌عنوان بخشی ازرژیم اولیه سرطان سینه پس از جراحی عبارتند از:
- اسهال
- حالت تهوع
- ریزش مو
- احساس خستگی
- آسیب به‌اعصاب (بی حسی، سوزن سوزن شدن، درد در دست و پا)
- استفراغ
شایعترین عوارض جانبی داروی پرجتا با هرسپتین و دوستاکسل برای درمان سرطان سینه که به‌سایر قسمت های بدن گسترش یافته است (متاستاتیک) عبارتند از:
- اسهال
- ریزش مو
- سطوح پایین گلبول های سفید خون با یا بدون تب
- حالت تهوع
- احساس خستگی
- کهیر
- آسیب به‌اعصاب (بی حسی، سوزن سوزن شدن، درد دردست و پا)
داروی پرجتا و افزایش خطر ابتلا به عفونت
افزایش خطر ابتلا به‌عفونت با مصرف داروی پرجتا به‌دلیل افت گلبولهای سفید است و علائم آن شامل تغییر درجه حرارت، درد عضلات، سردرد، احساس سرما و لرز و به‌طور کلی ناخوشی است. بسته به‌اینکه عفونت درکدام ناحیه رخ داده است ممکن است به‌علائم دیگری نیز دچار شوید.
گاهی اوقات عفونتها میتوانند زندگی راتهدید کنند. اگر فکر میکنید عفونت دارید، باید فوراً پزشک خود رادرجریان بگذارید.
تنگی نفس و رنگ پریده با داروی پرجتا
ممکن است به‌دلیل افت گلبولهای قرمز خون بعد ازمصرف پرجتا دچار تنگی نفس شده و رنگ پریده به‌نظر برسید که به‌این وضعیت کم خونی میگویند.
کبودی، خونریزی لثه یا خونریزی بینی توسط داروی پرجتا
این وضعیت به‌دلیل افت تعداد پلاکتها درخون شما است. این سلولهای خونی به‌لخته شدن خون درزمانی که‌دچار زخم و بریدگی میشوید کمک میکنند. ممکن است پس ازمسواک زدن، خونریزی ازبینی یا خونریزی لثه داشته باشید یاممکن است بعد از داروی پرجتا تعداد زیادی لکه های قرمز ریز یاکبودی روی بازوها یاپاهای خود داشته باشید (معروف به پتشی)
داروی پرجتا و اسهال
بعد ازمصرف داروی پرجتا اگر اسهال دارید که‌طی 24 ساعت بهبود نمیابد و بیش از 3 روز است که‌ادامه یافته حتما به‌پزشک مراجعه کنید و برای جایگزینی مایعات ازدست رفته اقدامات لازم را انجام دهید.
پزشک ممکن است به‌شما داروی ضد اسهال بدهد تا بعد ازدرمان با خود به‌خانه ببرید. همچنین فیبر کمتری بخورید، ازمیوه‌های خام، غلات و سبزیجات اجتناب کنید و برای جایگزینی مایعات ازدست رفته مقدار زیادی آب بنوشید.
داروی پرجتا و خستگی و ضعف
کارهای مختلفی میتواند به‌شما در کاهش خستگی ناشی ازعوارض پرجتا و مقابله با آن کمک کند، به‌عنوان مثال ورزش. برخی تحقیقات نشان داده اند که‌انجام ورزشهای ملایم میتواند انرژی بیشتری به‌شما بدهد. مهم است که ورزش رابا استراحت متعادل کنید.
احساس بیماری
احساس بیماری معمولاً باداروهای ضد بیماری به‌خوبی کنترل میشود. اجتناب ازغذاهای چرب یاسرخ شده، خوردن وعده‌های غذایی کوچک و میان‌وعده‌ها، نوشیدن آب فراوان و تکنیکهای تمدد اعصاب همگی میتوانند کمک کنند.
مهم است که‌داروهای ضد بیماری مانند پرجتا راطبق دستور مصرف کنید، حتی اگر احساس بیماری نمیکنید. پیشگیری ازبیماری به‌جای درمان آن پس ازشروع راحتتر و معقولتر میباشد.
داروی پرجتا و درد
بامصرف پرجتا ممکن است کمی درد درعضلات و مفاصل خود احساس کنید. باپزشک یاپرستار خود درمورد داروهای مسکنی که‌می توانید برای کمک به‌این موضوع مصرف کنید صحبت کنید.
تغییرات پوستی با مصرف داروی پرجتا
مشکلات پوستی شامل بثورات پوستی، خشکی پوست و خارش می باشد. این معمولاً زمانی که‌درمان شما با داروی پرجتا به‌پایان میرسد به‌حالت عادی باز میگردد. پزشک شما داروی مناسب راجهت رفع سریع مشکلات پوستی شما تجویز خواهد کرد.
از دست دادن اشتها بعد از مصرف داروی پرجتا
هنگام درمان سرطان امکان دارد به‌دلایل مختلف دچار ازدست دادن اشتها شوید. بیماری، تغییر طعم یا خستگی میتواند عامل اصلی این وضعیت باشد. خوردن داروی پرجتا یکی ازدلایل وجود این علائم است.
درد دهان و داروی پرجتا
دراین وضعیت قورت دادن نوشیدنی یاغذا امکان دارد دردناک باشد. مسکنها و دهان شویه ها میتوانند به‌کاهش درد و حفظ سلامت دهان شما کمک کنند.
مصرف داروی پرجتا و یبوست
اگر یبوست رازودتر درمان کنید راحتتر برطرف میشود. مایعات فراوان بنوشید و تاجایی که‌میتوانید میوه و سبزیجات تازه بخورید. سعی کنید ورزشهای ملایم مانند پیاده روی داشته باشید. اگر بیش از 3 روز بعد ازمصرف داروی پرجتا یبوست دارید به‌پزشک یاپرستار خود اطلاع دهید. آنها میتوانند ملین تجویز کنند.
مشکل در خواب با پرجتا
این میتواند به‌تغییر چند چیز درمورد نحوه تلاش برای خوابیدن کمک کند. سعی کنید هر روز درزمان مشخصی به‌رختخواب بروید و ازخواب بیدار شوید و قبل ازرفتن به‌رختخواب کمی استراحت کنید. برخی ورزشهای سبک هر روز نیز ممکن است کمک کننده باشد.
پرجتا و سوء هاضمه
اگر باخوردن پرجتا دچار سوء هاضمه یا سوزش سر دل میشوید باپزشک یا داروساز خود تماس بگیرید. آنها می توانند داروهایی رابرای کمک تجویز کنند.
داروی پرجتا و تغییرات در حس چشایی
احتمالا تغییرات درحس چشایی باعث می شود برخی غذاها و نوشیدنیها راکنار بگذارید. همچنین امکان دارد متوجه شوید که‌طعم برخی ازغذاها بامعمول متفاوت است یا اینکه ترجیح میدهید غذاهای تندتر بخورید. چند هفته پس ازپایان درمان‌با داروی پرجتا ، چشایی شما به‌تدریج به‌حالت عادی باز میگردد.
تجمع مایعات و داروی پرجتا
افزایش مایعات در بدن به فشارخون افزایش یابد. مفاصل خشک می شوند. امکان دارد ضربان قلب فرد بعد ازاستفاده از داروی پرجتا افزایش یابد. ممکن است به‌دلیل تجمع مایع (ادم) دستها و پاهای دچار ورم شوند.
واکنش آلرژیک بعد از مصرف داروی پرجتا
درحین تزریق ممکن است واکنشی رخ دهد که‌باعث بثورات پوستی، خارش، تورم لب‌ها، صورت یا گلو، مشکلات تنفسی، تب و لرز شود. پرستار شما ازقبل به‌شما دارو میدهد تا ازبروز واکنش جلوگیری کند.
اگر هر زمانی احساس ناخوشایندی کردید، فوراً به‌پرستار یاپزشک خود اطلاع دهید. آنها برای مدتی روند تزریق پرجتا راکند یا متوقف میکنند و به‌شما دارویی میدهند تا علائم شما راتسکین دهد.
تغییر ناخن باتجویز داروی پرجتا
یکی ازمواردی که بعد ازمصرف داروی پرجتا ممکن است رخ بدهد و باید به‌پزشک مراجعه یا اطلاع داده شود تغییر ناخن است.
پرجتا و ریزش مو
ریزش مو ممکن است به‌طور گسترده و درتمامی نقاط سر و بدن شما اتفاق بیفتد. همچنین این شامل مژه ها، ابروها، زیر بغل، پاها و برخی اوقات موهای ناحیه تناسلی نیز میشود. موهای شما معمولاً پس ازپایان دوره درمان پرجتا دوباره رشد میکنند، اما شاید نرمتر شوند ویا دوباره به‌رنگ دیگری رشد کنند و حتی حالت دارتر ازقبل شوند.
علائم شبیه آنفولانزا با داروی پرجتا
بعد از تزریق داروی پرجتا ممکن است سردرد، درد عضلانی (میالژی)، درجه حرارت بالا و لرز داشته باشید. اگر این علائم رادارید باید فوراً باپزشک خود تماس بگیرید.
داروی پرجتا و بی حسی یا گزگز در انگشتان دست یا پا
با داروی پرجتا بی حسی یاگزگز درانگشتان دست یاپا اغلب موقتی است و میتواند پس ازپایان درمان بهبود یابد. اگر راه رفتن یاانجام کارهای بیهوده مانند انجام دادن دکمه ها برایتان مشکل است، به‌پزشک خود اطلاع دهید.
اشک چشم و مصرف داروی پرجتا
ازمواردی که توسط بیماران بعد ازمصرف پرجتا گفته می شود ایجاد اشک چشم است و گاهی روند عادی زندگی رامختل می کند.
سرگیجه و پرجتا
داروی پرجتا ممکن است باعث ایجاد احساس خواب آلودگی یاسرگیجه شود. اگر این حالات رادارید رانندگی نکنید و باماشین آلات کار نکنید.
چه زمانی با پزشک خود بعد از مشاهده عوارض پرجتا تماس بگیرید؟
پزشک، پرستار یا داروساز شما عوارض جانبی احتمالی داروی پرجتا رادرنظر خواهد گرفت و درطول درمان شما را ازنزدیک زیر نظر خواهد داشت و وضعیت شما رادرقرار ملاقات هایتان بررسی میکند. درصورت مواجه شدن باموارد زیر دراسرع وقت باپزشک خود تماس بگیرید:
- عوارض جانبی شدید دارید.
- عوارض جانبی شما بهتر نمیشود.
- عوارض جانبی شما بدتر میشود.
درمان زودهنگام میتواند به‌مدیریت بهتر عوارض جانبی داروی پرجتا کمک کند.
درصورت مشاهده علائم عفونت، ازجمله دمای بالای 37.5 درجه سانتیگراد یاکمتر از 36 درجه سانتیگراد، فوراً باپزشک یاپرستار خود تماس بگیرید.
داروی پرژتا در چه مواردی مورد استفاده میباشد؟
رایجترین مورد استفاده داروی پرجتا برای بیماری سرطان سینه درمراحل مختلف ذکر شده درزیر میباشد:
- قبل ازجراحی (درمان نئوادجوانت)
- بعد ازجراحی (درمان کمکی)
- برای سرطان پستان که‌گسترش یافته است (سرطان ثانویه پستان)
- برای سرطان سینه که درسینه عود کرده است (سرطان سینه راجعه)
داروی پرژتا همچنین درآزمایشات بالینی برای انواع دیگر سرطان استفاده میشود، مانند:
- سرطان روده
- سرطان مری
- سرطان معده
داروی پرجتا چگونه کار میکند؟
داروی پرژتا یک آنتی بادی مونوکلونال است. آنتی‌بادیهای مونوکلونال بااتصال به‌پروتئینهای روی یادرون سلولهای سرطانی کار میکنند.
فاکتور 2 رشد اپیدرمی انسانی پروتئینی است که‌باعث رشد و تقسیم سلول ها میشود. برخی ازسرطانها دارای مقادیر زیادی ازاین نوع پروتئین هستند. داروی پرجتا باقفل کردن این سلولهای سرطانی کار میکند، ازرشد آنها جلوگیری میکند و آنها رامیکشد.
نحوه ورود داروی پرجتا به بدن
داروی پرژتا به‌صورت تزریق داخل وریدی وارد جریان خون میشود. یک پرستار یک لوله کوچک (کانولا) رادریکی ازرگهای شما قرار میدهد و قطره رابه‌آن متصل میکند. هر درمان بین 30 تا 60 دقیقه طول میکشد و ممکن است بیش از60 دقیقه جلسه درمان زمان ببرد. اگر این روند خوب پیش رفت، ممکن است درمانهای بعدی بین 30 تا 60 طول بکشد و زمان کمتری ببرد. این یک لوله پلاستیکی بلند داروها رابه‌داخل یک ورید بزرگ، درقفسه سینه یابازوی شما میرساند. تاممکن است دوره درمان شما تاچند ماه زمان ببرد. فاصله زمانی درمان با داروی پرجتا هر 3 هفته یک بار میباشد.
تستهای لازم قبل از تصمیم به درمان با داروی پرجتا
قبل ازشروع دوره درمان داروی پرجتا ودرحین دوره درمان ازشما تست خون گرفته میشود تاسطح سلولهای خونی و سایر مواد موجود درخون بررسی شود. آنها همچنین بررسی میکنند که کبد وکلیه شما چقدر خوب کار میکنند.
موارد احتیاطی لازم در درمان با داروی پرجتا
- داروها، غذاها و نوشیدنی ها: داروهای سرطان میتوانند بابرخی داروها ومحصولات گیاهی دیگر تداخل داشته باشند. درمورد داروهایی که‌مصرف میکنید به‌پزشک یاداروساز خود اطلاع دهید. این موارد شامل ویتامینها، مکملهای گیاهی و داروهای بدون نسخه است.
- بارداری و پیشگیری ازبارداری: داروی پرجتا ممکن است به‌رشد کودک دررحم آسیب برساند. مهم است که‌درحین درمان بااین دارو و حداقل تا 6 ماه پس ازآن باردار یاصاحب فرزند نشوید. پیش ازآغاز درمان با پزشک متخصص یا پرستار خود دررابطه با راههای موثر جلوگیری ازبارداری مشورت کنید.
- باروری: مشخص نیست که‌آیا داروی پرجتا بر باروری درافراد تأثیر می گذارد یا خیر. اگر فکر میکنید درآینده می خواهید بچه دار شوید، قبل ازشروع درمان باپزشک خود صحبت کنید.
- شیردهی: درطول این درمان ازشیر مادر خودداری کنید زیرا ممکن است دارو وارد شیر مادر شود.
- درمان سایر شرایط: اگر برای هر چیز دیگری ازجمله مشکلات دندانی نیاز به‌درمان دارید، همیشه به‌سایر پزشکان، پرستاران، داروسازان یادندانپزشکان بگویید که درمان با داروی پرجتا راانجام می دهید.
- ایمن سازی ها: درحین درمان و تا 12 ماه پس ازآن، واکسن نزنید. این مدت زمان بستگی به‌درمان شما دارد. ازپزشک یا داروساز خود بپرسید که‌چه مدت باید ازواکسیناسیون خودداری کنید.
درانگلستان این واکسنها شامل سرخجه، اوریون، سرخک، BCG، تب زرد و یکی ازواکسنهای زونا به‌نام زوستاواکس است.
واکسنهایی که‌میتوانید تزریق کنید:
- واکسن آنفولانزا
- واکسن کرونا؛ باپزشک یاداروساز خود درمورد بهترین زمان برای تزریق آن دررابطه بادرمان سرطان خود صحبت کنید.
بااین حال امکان دارد به‌دلیل مصرف داروی پرژتا تاثیر این واکسنها روی شما کمتر ازحالت عادی باشد.
مراقبت از خود در دوره درمان پرجتا
- تماس بادیگرانی که واکسینه شده اند: میتوانید باافرادی که واکسن زنده را تزریق کرده اند درتماس باشید. اما ازتماس نزدیک باافرادی که‌اخیراً واکسنهای زنده خوراکی مانند واکسن حصبه خوراکی مصرف کرده اند، خودداری کنید.
- اگر سیستم ایمنی بدن شما به‌شدت‌با داروی پرجتا ضعیف شده است، باید ازتماس باکودکانی که‌واکسن آنفولانزا را به‌عنوان اسپری بینی زده اند، خودداری کنید، زیرا این واکسن زنده است و اثراین واکسن حتی 2 هفته پس ازواکسیناسیون آنها ماندگار است.
- نوزادان واکسن روتاویروس زنده دریافت میکنند. این ویروس حدود 2 هفته درمدفوع کودک است و اگر ایمنی شما پایین باشد میتواند شما رابیمار کند. اگر میتوانید ازشخص دیگری بخواهید دراین مدت پوشک فرزندتان را عوض کند. اگر این امکان وجود ندارد، پس ازتعویض پوشک دستهای خود را به خوبی بشویید.
