داروی ریتالین چیست؟ کاربرد و عوارض مصرف ریتالین

نام رایج دارو: متیل فنیدات – Methylphenidate

توجه: برخی از داروهایی که برای درمان اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی (ADHD) مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانند باعث نعوظ طولانی‌مدت و در برخی اوقات دردناک برای مردان شوند..

توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

هشدار:

سوءمصرف آمفتامین‌ها ممکن است باعث مشکلات جدی فشار خون و قلب (احتمالا کشنده) شود. مصرف این دارو اعتیادآور است لذا کسانی که دچار اختلالات روحی و روانی یا اختلال سوء مصرف مواد (اعتیاد به مواد مخدر یا الکل) هستند باید با احتیاط این دارو را مصرف کنند. قبل از مصرف دارو اگر سابقه اعتیاد به مواد دارید، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید. دوز مصرفی خود را افزایش ندهید. از افزایش دوز مصرفی یا افزایش مقدار مصرف یا مصرف بیش از دوره درمان دارو یا مصرف دارو به شیوه‌هایی به جز شیوه‌ی تجویزی پزشک خودداری فرمایید. زیرا ممکن است باعث افزایش اثر این دارو، وابستگی به دارو و افکار یا رفتار غیر طبیعی شود.

پس از قطع مصرف ریتالین مخصوصا در موارد مصرف دوز بالا یا مصرف طولانی مدت، ممکن است به بررسی شرایطتان توسط روانپزشک نیاز داشته باشید.

در داروباکس می‌توانید با بهترین روانپزشک در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

داروی ریتالین چه کاربردی دارد؟

ریتالین برای درمان اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی به کار می‌رود. همچنین این دارو برای درمان اختلال خواب نارکولپسی (اختلال حمله خواب) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ریتالین برای درمان اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی به کار می‌رود. همچنین این دارو برای درمان اختلال خواب نارکولپسی (اختلال حمله خواب) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نحوه عملکرد داروی ریتالین

داروی ریتالین از طریق تغییر میزان مواد طبیعی در بدن کار می‌کند و به دسته محرک‌ها تعلق دارد. این دارو به شما کمک می‌کند تا بتوانید تمرکز داشته باشید و آن را حفظ کنید. همچنین ریتالین برای کنترل مشکلات رفتاری و کمک به سازماندهی کارهای خود و بهبود مهارت گوش دادن نیز به کار می‌رود.

نحوه مصرف ریتالین و دوز مصرفی

قبل از شروع به مصرف ریتالین راهنمای دارویی داخل جعبه را با دقت بخوانید و از پزشک یا دکتر داروساز راهنمایی بگیرید. این دارو را می‌توان همراه با غذا و یا بدون غذا و با توجه به دستور پزشک معمولا ۲ یا ۳ بار در روز مصرف کرد. بهترین زمان مصرف دارو ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از وعده‌های غذایی است. با این حال اگر ناراحتی معده رخ داد، می‌توانید این دارو را همراه با غذا یا بعد از وعده غذایی یا میان وعده مصرف کنید. مصرف دیر وقت این دارو ممکن باعث مشکلات خواب (بی‌خوابی) شود.

مصرف ریتالین طبق یک برنامه‌ی زمانی منظم باعث می‌شود بیشترین بهره را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، این دارو را در ساعت معینی هر روز مصرف کنید. دوز مصرف داروی ریتالین به وضعیت پزشکی بیمار و پاسخ‌دهی بدنش به دارو بستگی دارد.

مصرف ریتالین طبق یک برنامه‌ی زمانی منظم باعث می‌شود بیشترین بهره را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، این دارو را در ساعت معینی هر روز مصرف کنید.

ممکن است پزشک دوز مصرفی شما را کم یا زیاد کند. همچنین در صورت مصرف طولانی مدت ریتالین، بدون مشورت با پزشک مصرف آن را قطع نکنید.

استفاده طولانی مدت یا دوز بالا ممکن است موجب وابستگی به این دارو شود که باعث می‌شود هنگام قطع مصرف دارو دچار عوارض پس از ترک دارو شوید. اگر به یک باره مصرف این دارو را قطع کنید دچار عوارض ترک دارو (مانند افسردگی و افکار خودکشی و یا دیگر تغییرات روحی و روانی) خواهید شد. ممکن است پزشک شما برای جلوگیری از این عوارض بعد از ترک دارو در یک دوره به کاهش میزان دوز مصرفی شما بپردازد. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید و در صورت بروز هرگونه عوارض ترک دارو به سریعا به پزشک اطلاع دهید.

در صورت استفاده طولانی‌مدت این دارو، تاثیرات آن ممکن است کاهش یابد. اگر احساس کردید این دارو تاثیر لازم و کافی را ندارد با پزشک در این زمینه صحبت کنید. با وجود این‌که این دارو به بسیاری از انسان‌ها کمک کرده اما ممکن است در برخی موارد باعث اعتیاد شود. این خطر زمانی که فرد دچار سوء مصرف مواد باشد (مانند اعتیاد یا استفاده بیش از حد مواد مخدر یا الکل) افزایش می‌یابد. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروساز مشورت نمایید. اگر شرایطتان بهبود نیافت یا بدتر شد به پزشک اطلاع دهید.

عوارض جانبی ریتالین

مصرف ریتالین ممکن است منجر به عوارضی مانند اضطراب، تهوع، استفراغ، اسهال، از دست دادن اشتها، سرگیجه، کاهش وزن، مشکلات خواب و سردرد شود. اگر هر یک از این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید.

در صورتی که پزشک داروی ریتالین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی ریتالین را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند. این دارو ممکن باعث افزایش فشار خون شود. فشار خون خود را به صورت منظم بررسی کنید و نتایج آن را با پزشک در میان بگذارید.

اگر عوارض جدی و خطرناک این دارو را مشاهده کردید، مانند نشانه‌های مشکلات جریان خود در دستان یا پاها (مانند سردی، بی‌حسی، درد یا تغییر رنگ پوست)، زخم‌های غیرطبیعی در دست‌ها و پا، تپش قلب تند یا نامنظم، مشکلات روحی و روانی و یا رفتاری (مانند تحریک‌پذیری، پرخاشگری، نوسانات خلقی، افسردگی، افکار غیرطبیعی و میل به خودکشی)‌، حرکات غیرارادی عضله (مانند لرزش یا پرش عضله)، پرش ناگهانی کلمات و یا ایجاد صداهایی که سخت کنترل می‌شوند و تغییرات بینایی (مانند دید تار)، به پزشک خود اطلاع دهید.

همچنین اگر دچار عوارض جانبی نادر اما خطرناکی مانند نشانه‌های حمله قلبی (مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه یا فک یا دست چپ، تعرق غیر طبیعی)، از هوش رفتن، تشنج، نشانه‌های سکته قلبی(مانند ضعف یک سمت بدن، تغییرات ناگهانی در بینایی، گیجی و حرف زدن هیجانی یا نامفهوم) شدید با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

به ندرت در مردانی (از جمله پسران جوان و نوجوانان) که از این دارو استفاده می‌کنند، نعوظ دردناک و طولانی مدت در حدود ۴ ساعت یا بیشتر دیده شده است. والدین باید مراقب این عارضه جانبی جدی در پسرانشان باشند. اگر این نعوظ طولانی مدت و دردناک رخ داد، مصرف دارو را قطع کنید و با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید زیرا ممکن است مشکلاتی دائمی به وجود بیاورد. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروساز مشورت نمایید.

لازم است بدانید واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی ریتالین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.

برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض و تداخلات دارویی این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی داروباکس استفاده کنید.

موارد احتیاط مصرف ریتالین

لطفا بخش هشدار را مطالعه کنید.

اگر به داروی متیل فنیدات یا دکس متیل فنیدات حساسیت دارید یا هر حساسیت دیگری دارید قبل از مصرف این دارو را پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید. داروی ریتالین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود، در این مورد با دکتر داروساز مشورت کنید.

قبل از مصرف داروی ریتالین سوابق پزشکی خود و خانواده‌تان را به اطلاع پزشک برسانید؛ مخصوصا مشکلات گردش خون (مانند بیماری راینارد)، فشار خون بالا، گلوکوم، مشکلات قلبی (مانند تپش قلب نامنظم، نارسایی قلبی، سابقه حمله قلبی و مشکلات مرتبط با ساختار قلب)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی (مانند مرگ بر اثر ایست قلبی و تپش قلب نامنظم)، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلالات روحی و روانی (مانند اختلال دو قطبی، افسردگی، اختلال روان پریشی و میل به خودکشی)، سابقه شخصی یا خانوادگی حرکات غیرارادی یا صدای ناهنجار (مانند سندروم تورت)، پرکاری تیروئید و تشنج.

این دارو ممکن است موجب خواب‌آلودگی و تاری دید شما بشود. الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می‌کند. لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید. هنگام مصرف ریتالین از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید. ضمنا قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی را که مصرف می‌کنید با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.

مصرف طولانی مدت ریتالین توسط کودکان است بر روی وزن، رشد و قد نهایی‌شان تاثیر بگذارد و ممکن است پزشک به صورت موقت برای کاهش خطرات مصرف این دارو را برای کودک قطع کند. قد و وزن کودک را همواره بررسی کنید و نتایج آن را در اختیار پزشک یا دکتر داروساز بگذارید. سالمندان ممکن نسبت در مقابل برخی از عوارض جانبی این دارو مانند درد قفسه سینه، مشکلات خواب و کاهش وزن حساسیت بیشتری از خود نشان دهند.

این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود. در مورد شیردهی به نوزاد هنگام مصرف این دارو با پزشک مشورت نمایید.

تداخلات دارویی ریتالین با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی ریتالین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید. و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی ریتالین نفرمایید.

داروهای منوآمین اکسیداز (مهارکننده‌های MAO) با این دارو تداخل جدی (احتمالا کشنده) دارند. لذا از مصرف مهارکننده‌های MAO مانند ایزوکربوکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساگلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیل سیپرومین در حین مصرف ریتالین خودداری فرمایید. مهارکننده‌های MAO همچنین تا دو هفته پس از قطع مصرف ریتالین نباید مصرف شوند. برای اطلاعات بیشتر در مورد شروع یا قطع مصرف دارو با پزشک یا دکتر داروساز مشورت نمایید.

متیل فنیدات به داروی دکس متیل فنیدات شباهت دارد، لذا از مصرف داروها با یکدیگر خودداری فرمایید.

این دارو ممکن است در برخی آزمایش‌های پزشکی مانند اسکن مغز برای بررسی بیماری پارکینسون اختلال ایجاد کند و موجب نتایج اشتباه شود. به پرسنل آزمایشگاه و پزشکان را در مورد داروهای مصرفی خود اطلاع دهید.

علائم اوردوز ریتالین

اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. علائم اوردوز ریتالین شامل استفراغ، آشفتگی، گیجی، تعرق، سرخی صورت، لرزش عضلات و از دست دادن هوشیاری ادرار می‌شود. در صورت مشاهده آن‌ها با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

این دارو ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. آزمایش‌های پزشکی مانند فشار خون، ضربان قلب و بررسی وضعیت وزن و رشد در کودکان باید به صورت منظم برای بررسی عوارض جانبی دارو انجام شود. برای اطلاعات بیشتر با پزشک تماس بگیرید.

برندهای و انواع مختلفی از داروی ریتالین در بازار عرضه می‌شود و همه آن‌ها دارای یک اثر نیستند. از این رو برند داروی خود را بدون مشورت با پزشک یا دکتر داروساز عوض نکنید.

اگر دوز مصرفی داروی ریتالین را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید، نیازی به مصرف دو برابر دارو نیست و فقط دوز مقرر را مصرف کنید.

برندهای مختلف این دارو شرایط نگهداری متفاوتی دارند. راهنمای و دستورالعمل‌های نگهداری دارو را بخوانید یا از پزشک یا دکتر داروساز سوال کنید. از نگهداری دارو در حمام خودداری کنید و دارو را دور از دسترس اطفال قرار دهید.

منبع: WebMD