نام رایج دارو: آسپرین – Aspirin
توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
آسپرین چیست و چه کاربردی دارد؟
آسپرین یک سالیسیلات و داروی ضدالتهاب غیر استروئیدی است و از آن برای کاهش تب و تسکین دردهای خفیف و متوسط استفاده می‌شود؛ مواردی مثل دردهای عضلانی، دندان‌درد و سردرد. یکی دیگر از موارد مصرف آسپرین کاهش ورم و تسکین دردهای آرتروزی است.
نحوه عملکرد داروی آسپرین
عملکرد آسپرین به شکل انسداد یک ماده‌ی طبیعی در بدن است که که درد و تورم را کاهش می‌دهد. پزشک شما ممکن است این دارو را برای جلوگیری از لخته شدن خون تجویز کند که منجر به کاهش خطر سکته‌ی مغزی و حمله‌ی قلبی می‌شود. این دارو ممکن است به‌عنوان یک داروی ضد انعقاد یا رقیق‌کننده‌ی خون برای کسانی تجویز شود که به‌تازگی یکی از جراحی‌های گرفتگی عروق را، مثل بای‌پس قلب (عمل قلب باز) اندآرترکتومی کاروتید (رفع انسداد عروق کاروتید) و آنژیوی عروق کرونر، پشت سر گذاشته‌اند، زیرا آسپرین مانع چسبیدن پلاکت‌های خون به‌هم می‌شود و از این طریق جلوی لخته شدن خون را می‌‌گیرد.
نحوه‌ی مصرف آسپرین و دوز مصرفی
اگر این دارو را پزشک برای شما تجویز کرده است، آن را طبق دستورات پزشک مصرف نمایید.دوز مصرفی و مدت زمان استفادده از دراوری آسپرین به وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما بستگی دارد. اطلاعات درج‌شده در راهنمای مصرف دارو به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید در ۲۴ ساعت مجازید چند عدد قرص آسپرین مصرف کنید و زمان مجاز برای مصرف خودسرانه‌ی این دارو چند روز است. هرگز این زمان و دوز مجاز دارو را، بدون تجویز پزشک، افزایش ندهید و از کمترین دوز مؤثر دارو برای درمان استفاده کنید. اگر برای خوددرمانی سردرد از آسپرین استفاده می‌کنید و علائمی مانند لکنت زبان، ضعف در یک طرف بدن و اختلال ناگهانی دید دارید یا سردرد شما از ضربه یا ترومای سر، سرفه کردن و خم شدن ناشی می‌شود و با تهوع شدید و مزمن، تب و گرفتگی گردن همراه است، حتماً با پزشک مشورت کنید؛ این موارد ممکن نشانه‌های وضعیت‌های حساسی باشند.
اگر از آسپرین بدون برنامه‌ای منظم و فقط در زمان نیاز استفاده می‌کنید، توجه داشته باشید که اگر داروهای مسکن را با ظهور اولین علائم درد مصرف کنید اثربخشی بیش‌تری دارند و اگر صبر کنید تا علائم شدیدتر شوند، ممکن است اثربخشی دارو کم‌تر شود. اگر با وجود مصرف دارو، درد بیش از ۱۰ روز و تب بیش از ۳ روز ادامه یافت و قطع نشد، حتماً با پزشک مشورت کنید، چون ممکن است وضعیت جدی‌تری داشته باشید. اگر بعد از مصرف دارو علائم بیماری تشدید شد و علائم غیرمعمول دیگری مثل سرخی و تورم ناحیه‌ی دردناک و مشکلات شنوایی یا وزوز گوش مشاهده شد، با دکترتان تماس بگیرید.
برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آسپرین با متخصص قلب و عروق مشورت کنید. در داروباکس می‌توانید با بهترین متخصصین قلب و عروق آشنا شوید، به‌صورتی آنلاین یا تلفنی با آنها مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت مشاوره حضوری اقدام کنید.
عوارض جانبی آسپرین
آسپرین یکی از دلایل رایج مسمومیت در کودکان است. ناراحتی معده (تهوع) و سوزش معده (سر دل) از عوارض رایج استفاده از آسپرین است که در بعضی موارد با مصرف دارو همراه با شیر یا غذا برطرف می‌شود، اما اگر هریک از این عوامل ادامه پیدا کرد یا تشدید شد، سریعاً به پزشک مراجعه فرمایید.
درصورتی که پزشک داروی آسپرین را برای شما تجویز کرده است، مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که آسپرین را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند.
چنانچه با عوارضی با عوارضی جدی نظیر خونریزی سریع و کبودی، مشکلات شنوایی، وزوز گوش، نشانه‌های مشکلات کلیوی مثل تغییر میزان ادرار، تهوع و استفراغ مزمن و شدید، خستگی بی‌دلیل، سرگیجه، ادرار تیره و زردی چشم یا پوست مواجه شدید، بلافاصله به پزشکتان اطلاع دهید. مصرف آسپرین گاهی ممکن است باعث خونریزی معده، روده یا خونریزی سایر اعضای بدن شود.
موارد ذیل نشان‌دهنده‌ی بروز یکی از عوارض جانبی جدی و شدید داروی آسپرین است و پس از مشاهده‌ی هرکدام از آنها سریعاً به پزشک مراجعه کنید: مدفوع سیاه و قیری‌رنگ، درد مزمن و شدید شکم و معده، وجود لکه‌های قهوه‌ای‌رنگ در استفراغ، لکنت زبان، ضعف و بی‌حسی در یک سمت بدن، اختلال ناگهانی در دید و سردرد ناگهانی و شدید.
واکنش آلرژیک به داروی آسپرین بسیار کم است و به‌ندرت اتفاق می‌افتدبا این وجود اگر متوجه هریک از علائم حساسیت دارویی مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی شدید از فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دارو ساز مشورت کنید.
برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی داروباکس استفاده کنید.
موارد احتیاط مصرف آسپرین
اگر به آسپرین یا به سایر سالسیلات‌های دیگر مثل کولین ساسیلات یا به هر مسکن یا تب‌بُر دیگر یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن یا به طور کلی به هر داروی دیگری حساسیت دارید، قبل از مصرف آسپرین این مسئله را با پزشک داروخانه یا پزشکتان در میان بگذارید. داروی آسپرین ممکن است شامل ترکیبات غیرفعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر شود. در شرایط خاص پزشکی نباید از این دارو استفاده کرد. اگر از اختلال‌های خونریزی یا لخته‌شدن خون، مثل هموفیلی، کمبود ویتامین K و پایین بودن پلاکت خون، رنج می‌برید یا هرکدام از هرکدام از بیماری‌های زیر را دارید حتماً پیش از مصرف آسپرین با پزشکتان مشورت کنید:
- بیماری‌های کلیوی
- بیماری‌های کبد
- دیابت یا مشکلات معده مانند زخم معده، سوزش معده یا درد معده
- آسم حساس به آسپرین (سابقه‌ی بروز مشکلات تنفسی با آبریزش یا گرفتگی بینی بعد از مصرف آسپرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی)
- نقرس
- حجم در مجرای بینی (پلیپ)
- کمبود برخی آنزیم‌ها (کمبود پیرووات کیناز یا آنزیم گلوکز ۶-فسفات دهیدروژناز)
همزمانی مصرف روزانه‌ی الکل و دخانیات با این دارو ممکن است احتمال خونریزی معده را افزایش دهد. قبل از جراحی، حتماً به دکتر یا دندان‌پزشکتان اطلاع دهید که از آسپرین استفاده می‌کنید.
کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سالی که مبتلا به آنفولانزا، آبله‌مرغان یا هر بیماری تشخیص‌داده‌نشده‌ی دیگری هستند یا به‌تازگی واکسن زده‌اند نباید از آسپرین استفاده کنند. در این موارد، استفاده از آسپرین موجب افزایش خطر ابتلا به سندروم ری (نشانگان ری) می‌شود که بیماری جدی اما نادری است. استفراغ یا تهوع ممتد و شدید می‌توانند نشانه‌های اولیه‌ی این سندروم باشند. در این موراد حتماً به پزشک مراجعه کنید. سالمندان در مقابل عوارض جانبی دارو، خصوصاً خونریزی معده و روده، حساس‌ترند.
برای درمان تب یا درد در زمان حاملگی، استفاده از آسپرین توصیه نمی‌شود، چون ممکن است به جنین صدمه بزند یا منجر به بروز مشکلاتی در زمان زایمان شود. در برخی موارد خاص، مصرف دوز خیلی کمی از آسپرین (۴۰-۱۵۰ میلی‌گرم در روز) در زمان حاملگی بی‌خطر است، اما از این دارو در زمان بارداری فقط باید با تجویز پزشک استفاده کرد. در زمان شیردهی هم استفاده از این دارو مشروط به تجویز پزشک است و استفاده از دوز کمی از این دارو برای جلوگیری از حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی با تجویز پزشک مجاز است.
تداخلات دارویی آسپرین با داروهای دیگر
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر آسپرین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را با پزشکتان یا پزشک داروخانه در میان بگذارید. و بدون صلاح‌دید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی آسپرین نفرمایید.
داروهای زیر ممکن است با داروی آسپرین تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این داروها، پزشک خود را مطلع سازید:
- استازولامید
- سایر داروهای انعقاد خون، مثل وارفارین هپارین
- کورتیکو استروئید، مثل پردنیزون
- داروهای گیاهی، مثل جینکو (کهن‌دار)
- کتورولاک
- متوتروکسات
- میفپریستون
- والپروات.
اگر به‌تازگی یکی از واکسن‌های زنده مثل واکسن آنفولانزا واکسن آبله مرغان را تزریق کرده‌اید، پیش از مصرف آسپرین با پزشک مشورت کنید.
مصرف روزانه‌ی تعداد زیادی از داروهای حاوی مسکن و تب‌بُر که به نام داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی معروف‌اند -مثل ناپروکسن و ایبوپروفن- ممکن است توانایی آسپرین را در جلوگیری از حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی کاهش دهند. اگر به این منظور از آسپرین استفاده می‌کنید، از پزشکتان بخواهید تا برای رفع تب و درد درمان‌های دیگری مثل مصرف استامینوفن‌ها را تجویز کند.
برای جلوگیری از اوردوز آسپرین، قبل از مصرف مسکن‌ها و داروهای سرماخوردگی برچسب آنها را بخوانید تا مطمئن شوید حاوی آسپرین نیستند.
آسپرین ممکن است روی تست‌های آزمایشگاهی خاص (مثل تست گلوکز ادرار) اثر بگذارد و باعث نتیجه‌گیری غلط شود لذا اطمینان حاصل کنید که کارکنان آزمایشگاه و پزشکان در جریان استفاده‌ی شما از این دارو قرار گرفته باشند.
برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آسپرین با متخصص قلب و عروق مشورت کنید. در داروباکس می‌توانید با بهترین متخصصین قلب و عروق آشنا شوید، به‌صورتی آنلاین یا تلفنی با آنها مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت مشاوره حضوری اقدام کنید.
علائم اوردوز آسپرین
مصرف بیش از اندازه‌ی داروی آسپرین ممکن است موجب بروز عواملی چون سوزش و درد گلو و معده، گیجی، تغییرات خلق، غش، ضعف، وزوز گوش، تب، تنفس سریع، تغییر در میزان ادرار، تشنج و از دست دادن هوشیاری شود.
اگر این دارو را به طور منظم یا با دوز بالا مصرف می‌کنید، تست‌های آزمایشگاهی یا دارویی مثل آزمایش عملکرد کبد و کلیه، اندازه‌گیری سطح سالیسیلات یا آزمایش شمارش خون می‌توانند احتمال وقوع عوارض جانبی را بررسی کنند.
اگر پزشکتان توصیه کرده این دارو را طبق برنامه‌ای منظم و نه فقط در وقت نیاز مصرف کنید و شما یکی از نوبت‌های مصرف دارو را فراموش کرده‌اید، در اولین فرصت آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی به‌یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید، نیازی به مصرف دو برابر داروی آسپرین نیست و کافی‌ست فقط دوز مقرر را مصرف کنید.
داروی آسپرین باید در دمای اتاق و دور از رطوبت و نور و خارج از دسترس کودکان نگه‌داری شود. از آنجایی که انواع مختلف این دارو ممکن است ضرورت‌های نگه‌داری متفاوتی داشته باشند، حتماً راهنمای نگه‌داری دارو را مطالعه کنید. از داروی آسپرین در حمام نگه‌داری نفرمایید و اگر دارو بوی سرکه‌مانندی گرفته بود، از مصرف آن اجتناب کنید.
منبع: WebMD
