تومور در مغز عارضه‌ای که در اصطلاح توده‌ای است که در مغز شما یا در نواحی نزدیک به مغز رشد می‌کند. تومور مغزی ممکن است جمجمه، غده هیپوفیز یا غشاهای مغز فرد مبتلا را درگیر کند. شروع تومور ممکن است در مغز بوده یا به اندام‌های دیگر بدن فرد مبتلا منتقل شود. انواع گوناگونی از تومور مغزی وجود دارد که هر کدام به خاطر جایی که از آن تومور شروع می‌شود ویا تاثیری که در مغز دارند و باعث ایجاد فرایندی در مغز می‌شوند، نامی متفاوت دارند. تومور ممکن است بدخیم باشد (سرطان) یا خوش خیم (غیر سرطانی). همچنین تومور مغزی ممکن است به سرعت یا به آرامی رشد کرده و نواحی‌ای از مغز یا سایر اندام‌های بدن را درگیر کند.
چه عواملی باعث افزایش احتمال ابتلا به تومور در مغز در انسان می‌شود؟
- سابقه خانوادگی تومورهای مغزی،
- سن بالا،
- قرار گرفتن در معرض اشعه،
- انواع خاصی از سرطان که می‌توانند به مغز گسترش یابند نظیر سرطان سینه، ریه و یا سرطان کولون،
- ضعیف بودن سیستم ایمنی فرد،
علائم و نشانه‌های ابتلا به تومور مغزی کدام هستند؟
علایم و نشانه‌ها بستگی به نوع تومور درگیر کننده فرد و همچنین محل تومور در مغز فرد دارد. تومورهای مغزی اغلب باعث مشکلاتی در یک طرف بدن فرد مبتلا شده و در مقابل برخی از تومورها می‌توانند در هر دو طرف فرد مبتلا مشکلات ایجاد کنند. از این رو فرد مبتلا ممکن است هر کدام از علایم زیر را داشته باشد:
- سردردهای متفاوت یا مواردی جدید ابتلا به سردرد، یا سردردهایی که شدت آنها بیشتر یا شدیدتر می‌شوند،
- وجود مشکلاتی در گفتار، شنوایی یا حافظه،
- تهوع یا استفراغ،
- وجود مشکلاتی در دید، مانند تاری دید یا بینایی، یا افت شنوایی،
- سردرگمی و گیجی، تغییرات در شخصیت یا تشنج،
- ضعف یا بی حسی در نواحی از یک دست یا پا یا از دست دادن تعادل،
- ایجاد مشکلاتی در کنترل مثانه یا روده،
نحوه تشخیص تومور مغزی
در این مورد پزشک معالج و یا مراقب سلامت از شما در مورد علائم و نشانه‌ها ابتلا و یا اینکه تاکنون سابقه ابتلا به سرطان را داشته‌اید (و اگر داشته‌اید از چه نوع). همچنین فرد مراجعه کننده باید در مورد سوابق خانوادگی ابتلا به سرطان و یا تومور مغزی به مراقب سلامت و یا پزشک متخصص اطلاع دهد. جدای از مورد فوق که در بالا توضیح داده شد، روش‌های تکمیلی برای تشخیص این عارضه سهمناک عبارت‌اند از:
معاینه نورولوژیک (با نام‌های دیگری مثل علایم عصبی، چک عصبی یا وضعیت عصبی): در این آزمون واکنش به نور، بررسی حافظه مراجعه کننده سرعت بیدار شدن از خواب و همچنین درک و تعادل دست نیز ممکن است مورد آزمایش قرار گیرند.
استفاده از اشعه ایکس، MRI، و یا CT scan (سی تی اسکن): استفاده از این روش می‌تواند اندازه و محل هر تومور را نشان می‌دهد. البته برای استفاده از این روش چند نکته را فرد باید رعایت کند: هیچ فلزی را با خود وارد اتاق MRI نکند. چون فلز می‌تواند باعث آسیب جدی شود. همچنین اگر فرد در بدن خود فلزی داشته باشید، به پزشک خود در این زمینه اطلاع دهد.
اسکن PET: در این روش از یک ردیاب برای گرفتن عکس از نواحی مختلف بدن فرد مراجعه کننده استفاده می‌شود. مکانیسم عمل از طریق ردیاب نشان دادن که چگونه مواد شیمیایی مانند در بافت‌های بدن فرد کار می‌کنند. اسکن PET ممکن است نشان دهنده وجود و یا میزان گسترش تومور در بدن باشد.
بیوپسی (تکه برداری): بیوپسی یا تکه برداری از متدهای کلاسیک در مواجهه با تومورها است که برای نمونه برداری استفاده شده و نشان دهنده نوع تومور و این امر است که آیا تومور به وجود آمده خوش خیم یا بدخیم است.
نمونه برداری از مایع نخاعی: نمونه برداری از مایع نخاعی یکی از روش‌های خوب در تشخیص انواع تومور در مغز است. نمونه گیری به منظور برای تشخیص سلول‌های سرطانی در مایع برداشته شده، انجام می‌شود. این آزمایش نشان دهنده این است که این نوع سرطان از طریق مایع نخاعی پخش می‌شود یا نه.
روش‌های درمانی مختلف تومور در مغز
برای درمان تومورهای به وجود آمده در مغز و یا برای غلبه بر عوارض ناشی از به موجود آمدن این عارضه نیاز به استفاده از دارو و یا دیگر درمان‌هایی داریم که در ادامه بررسی خواهیم کرد:
دارو درمانی: از اثرات مؤثر داروهای مورد استفاده ممکن است کمک به کاهش خطر ابتلا به تشنج و یا کاهش تورم باشد. این ممکن است به کاهش علائمی مانند سردرد که می‌تواند در اثر تومور در فرد مبتلا به وجود آید، کمک کند. اگر بخشی از مغز که هورمون تولید می‌کند تحت تأثیر قرار گیرد، ممکن است داروهای هورمونی نیز به منظور درمان بهتر استفاده شود. از آنجا که ابتلای به تومور مغزی می‌تواند احتمال ابتلا به تشکل لخته‌های خونی را در مغز افزایش دهد، برای پیشگیری از فرایند لخته شدن فرد بیمار، او بنابر تجویز پزشک ممکن است یک داروی رقیق کننده خون مصرف کند.
شیمی درمانی: این روش درمان که معمولاً به منظور از میان برداشتن سلول‌های سرطانی کاربرد دارد، از طریق دریافت دارو از طریق ورید صورت می‌گیرد.
رادیو تراپی ( اشعه درمانی): این روش که هم دارای کاربرد در درمان و هم پیشگیری از ابتلای به تومور در مغز است، می‌تواند به حفظ رویه عادی فرد در زندگی او کمک کند.
عمل جراحی: در صورتی که تومور محدود به ناحیه خاصی از مغز باشد می‌توان با استفاده از جراحی و حذف فیزیکی به این عارضه خاتمه داد. این روش که می‌تواند برای هر دو نوع تومور مغزی خوش خیم و بدخیم مثمر ثمر واقع شود از طریق باز کردن جمجمه فرد انجام شده و با از میان بردن بافت سرطانی از انتقال آن به دیگر قسمت‌های مغز و بالطبع سرطانی کردن آن نقاط جلوگیری کند.
عمل جراحی با استفاده از اشعه: عملی جراحی است که در آن هدف سلول‌های سرطانی بدون آسیب رساندن به بافت مغز سالم است. اگر فرد مبتلا بیش از یک تومور داشته باشد یا اگر قادر به انجام جراحی باز نباشد، ممکن است به این نوع روش درمانی نیاز داشته باشد.
چگونه می‌توان علائم ابتلا به این بیماری تومور در مغز را مدیریت کرد؟
از آنجا که ابتلا به این نوع بیماری و اثرات و علائم می‌تواند باعث تغییر در رفتار، افکار و احساس، حافظه، تمرکز و توانایی یادگیری فرد شده و باعث شود که موارد زیر با کاهش در عملکرد مواجه شود ، نیاز است که فرد بیمار در این زمینه و تغییرات ایجاد شده ناشی از بیماری ، مراقبت‌های مورد نیاز، درمان‌های خانگی با خانواده و یا دوستان خود مشورت کند.
با توجه به فشار روحی و جسمی وارد توسط توسط این بیماری و به خصوص پس از انجام عمل جراحی نیاز به استراحت برای ریکاوری جسم و روح فرد است.
سیگار نکشید. از آنجا که سیگار و فراورده‌های دخانی حاوی نیکوتین هستند می‌توانند باعث آسیب رسانی به ریه و مغز فرد مصرف کننده شوند. از آنجا که استعمال نیکوتین بدون سیگار و یا سیگارهای الکترونیکی هنوز حاوی مقادیر نیکوتینی که طبیعتاً برای بدن فرد مضر است هستند، باید در زمینه راه‌های قطع و یا کاهش مصرف سیگار با پزشک معالج و یا مراقب سلامت مشورت صورت گیرد.
تغذیه سالم: این مر که یکی از راه‌های پیشگیری و بستری برای مبارزه مؤثر با تومور در مغز است می‌تواند با مصرف میوه، سبزیجات، نان‌های حاوی غلات کامل، محصولات لبنی حاوی مقادیر کم چربی، گوشت بدون چربی، آجیل، ماهی و حبوبات پخته باشد. در صورت داشتن احساس تهوع بهتر است وعده‌های غذایی را در حجم‌های کوچکتر از حالت عادی مصرف کنید. همچنین در صورتی که به خاطر ابتلای به بیماری نیاز به رعایت رژیم غذایی خاصی دارید در این مورد با پزشک و یا یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
ورزش می‌تواند انرژی در بدن فرد را افزایش داده و به حفظ سیستم ایمنی بدن او کمک کند. در این زمینه فرد می‌تواند از یک مربی ورزشی برای طراحی بهترین تمرینات و زمان و روش مناسب انجام آن بهره گیرد.
استفاده از کار درمانی و یا گفتار درمانی می‌تواند به بهبود کارایی جسمانی و یا در صورت ابتلای به مشکلات در گفتار به بهبود این مشکل کمک کند.
در چه مواردی باید سریعاً به اورژانس مراجعه کرد؟
- فرد دچار مشکلات جدیدی در فرایند پیاده روی یا حرکت یک طرف بدن خود دارد.
- سردرد یا تورم جدید بدن یا بدتر شد ن وضعیت سردرد و یا تورم در بدن فرد،
- ابتلای به تشنج.
منبع: drugs.com
این مقاله به‌طور اختصاصی توسط گروه نویسندگان داروباکس ترجمه و تألیف شده است.
