تست CRP و نگاهی به تعاریف و عوامل موثر بر تست و نتیجه آن

تست CRP یکی از تست‌های رایجی که برای سنجش سلامت فرد از نظر وجود و یا عدم وجود عفونت در بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. سطوح اندازه گیری شده از پروتئین سی که توسط پزشک متخصص و غالباً تحت بررسی قرار می‌گیرد، می‌تواند زمینه‌ای برای تأیید و یا رد عفونت و یا دیگر مشکلات در بدن فرد آزمایش دهنده باشد. این پروتئین زمانی افزایش می‌یابد که بدن فرد در معرض عفونت و التهاب قرار گرفته باشد. آزمایش با حساسیت پذیری بیشتر واکنش پذیری پروتئین سی (hs-CRP) که حساسیت (شانس بالاتری برای یافتن موارد بیمار) بیشتری نسبت به آزمایش استاندارد دارد، می‌تواند برای ارزیابی خطر احتمال ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر ( یعنی وضعیتی سحتی که شریان‌های قلب شما دچار انقباض و تنگی می‌شوند) و دیگر بیماری‌های قلبی – عروقی به کار رود. نکته حائز اهمیت آن جاست که ابتلای به بیماری‌های عروق کرونر می‌تواند به یک حمله قلبی حتی مرگ در فرد مبتلا منجر شود، پس با روشی تشخیصی کارا و پایا می‌توان از احتمال وقوع این عارضه خطرناک جلوگیری کرد. یک آزمایش خون ساده، می‌تواند پروتئین واکنشی C را اندازه گیری کرده و به این امر کمک قابل توجهی کند. در ادامه این مقاله سعی خواهیم کرد که نگاهی مختصر و در عین حال جامع و موجز به این تست پزشکی و دیگر مسائل دخیل در آن داشته باشیم.

ضرورت انجام تست CRP چیست؟

با مشکوک شدن به ابتلای به بعضی بیماری‌ها، پزشک متخصص می‌تواند با سفارش انجام یک تست CRP برای بررسی التهاب، که می‌تواند علامتی برای وجود عفونت یا یک بیماری التهابی مزمن مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس، و نیز خطر  ابتلای به بیماری قلبی – عروقی باشد، تشخیص بهتری در نوع بیماری داشته باشد.

تست CRP ابزاری کارا برای پایش و غربالگری احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی

تحقیقات ثابت کرده است که سطوح بالای یافت شده در تست (hs-CRP) می‌تواند با افزایش شانس ابتلای به بیماری‌های قلبی – عروقی در ارتباط باشد. البته انجمن قلب آمریکا این تست را آزمایشی کارا برای همه و همه گروه‌های سنی و جنسیتی نمی‌داند. در عوض برای کسانی که ۵-۱۰ درصد شانس ابتلای به بیماری‌های قلبی – عروقی در آینده را دارند، این تست می‌تواند مفید و دارای جنبه‌ای هشدار دهنده باشد. پس نیاز است که با غربالگری اولیه افرادی مناسب این تست انتخاب شوند. اساس تعیین این ریسک و عدد آن براساس شیوه زندگی، سابقه قبلی ابتلای خانوادگی به بیماری‌های قلبی – عروقی و وضعیت سلامت فعلی فرد هست. برایند این عوامل و فاکتورها می‌تواند نشان دهنده وجود یا عدم وجود خطر ابتلا به این بیماری‌های مزمن و پر عارضه و در نتیجه نیاز یا عدم نیاز به انجام این تست باشد.

همچنین با توجه به اینکه افرادی که در تست (hs-CRP) مقادیر بالاتری داشته باشد، بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی – عروقی هستند با این تست می‌توان تعیین عوامل و اندازه گیری میزان آنها می‌توان در تعیین خطر ابتلا به حمله قبلی نتایج مناسبی را کسب کرد. در مقابل این تست می‌تواند برای افرادی که شانس و زمینه چندانی برای ابتلای به بیماری‌های قلبی – عروقی ندارند کمتر کارا و مفید باشد. البته ذکر این نکته مفید است که وقتی افراد دارای میزان ریسک بالایی برای ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی بودند نباید صرفاً منتظر این تست و تحلیل و استفاده از نتایج آن باشند و قبل از آن با کمک پزشک و تیم مراقب سلامت به دنبال اصلاح شیوه زندگی و تغییر در آیکون‌هایی باشند که قابل اصلاح و بهبود است.

ریسک و خطرات مرتبط با انجام این تست

این تست خطرات کمی را ممکن است ایجاد کند و این موارد صرفاً در کبودی یا درد و یا نهایت آلوده شدن بدن فرد که بسیار هم نادر است، محدود شود.

چگونگی آمادگی برای انجام این تست

هیچ آماده سازی برای آزمون استاندارد CRP یا آزمون hs-CRP مثل مثلاً آنژیو گرافی یا سونو گرافی وجود ندارد. با این حال، اگر نیاز به مورد خاصی باشد براساس راهنماها و کاتالوگ‌های انجام این تست به بیمار در این زمینه راهنمایی‌های لازم ارائه می‌شود.

مواردی که باید فرد انتظار داشته باشد

برای انجام این آزمایش به کمک یک باند کشی نواری به دور بازو کشیده می‌شود. این امر سبب خواهد که جریان خون در آن ناحیه که قرار است، خون گیری در آن صورت گیرد افزایش یابد. بعد از ضد عفونی کردن که معمولاً به وسیله پد الکلی انجام خواهد، خون گیری صورت خواهد گرفت. خون مورد نیاز می‌تواند در یک سرنگ و یا بطری جمع آوری شود. بعد از جمع آوری مقادیر کافی سرنگ کشیده شده و بر روی محل نمونه گیری با فشار باند قرار خواهد گرفت. بعد از زمان کوتاهی که دوره سیلان خون است می‌توان باند یا گاز را برداشت ولی جهت احتیاط بیشتر می‌شود چند دقیقه‌ای این گاز را بر روی محل نمونه گیری نگه داشت. انجام این تست معمولاً چند دقیقه‌ای بیشتر طول نمی‌کشد و بدون درد است.

بعد از فرایند

نکته مثبت این تست این است که برخلاف تست‌های دیگر نیاز به احتیاط زیاد و استراحت مطلق ندارد و فرد می‌تواند به کارهای روزانه خود از جمله رانندگی بازگشته و آنها را انجام دهد. مورد بعدی دریافت پاسخ است که ظرف چند روز بعد از آزمایش قابل حصول است. پزشک و تیم سلامت می‌توانند نتایج آزمایش را برای فرد تحلیل کرده و راهکارهایی را در صورت وجود مشکل به فرد ارائه دهند. همچنین لازم به ذکر است که نتیجه مثبت این تست تنها یکی از المان‌های بالا بودن شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی است و لزوماً نتیجه مثبت نشان دهنده ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی نیست و نیاز به کنکاش و بررسی‌های تکمیلی و مفصل دیگری دارد. در نتیجه تیم مراقب سلامت از جمله پزشک و کارشناس تغذیه می‌تواند به فرد اقدامات اصلاحی که می‌تواند در پیشگیری یا درمان بیماری‌های قلبی – عروقی مؤثر باشد را ارائه دهد.

بررسی و تحلیل نتایج  تست CRP

پزشک معالج می‌تواند در مورد نتایج این تست و تفسیر آن توضیحات لازم را به فرد مراجعه کننده ارائه دهد.

در صورت استاندارد بودن تست CRP، نتایج طبیعی شامل نتایج کمتر از ۱۰ میلی گرم در لیتر (mg / L) است. در مقابل سطوح بیش از ۱۰ میلی گرم در لیتر این تست، می‌تواند نشانه‌ای هشدار دهنده از ابتلای به یک عفونت، تروما یا بیماری مزمن باشد که احتمالاً برای بررسی علت آن به آزمایش‌های بیشتری ضرورت خواهد داشت. در صورتی برای ارزیابی خطر ابتلای به بیماری‌های قلبی و عروقی از تست hs-CRP استفاده شود این نتایج می‌تواند تعیین کننده وضعیت فرد باشد:

• نتایج کمتر از ۲ میلی گرم در لیتر (mg / L) که نشان دهنده احتمال کمتری برای ابتلای به بیماری‌های قلبی – عروقی است.
• نتایج مساوی و بیشتر از ۲ میلی گرم در لیتر (mg / L) که نشان دهنده احتمال بیشتری برای ابتلای به بیماری‌های قلبی – عروقی است.

با توجه به قطعی نبودن و گاها با توجه شرایط فرد متغییر بودن این آزمایش در صورت مثبت بودن توصیه می‌گردد دو هفته بعد تست تکرار و میانگینی از دو نتیجه برای تحلیل سطوح ریسک ابتلای به بیماری‌های عروق کرونر در نظر گرفته شود. جدای از مورد فوق سنجش سطوح ذخیره لیپید در بدن بالاخص اندازه گیری میزان کلسترول (تام) می‌تواند مکمل خوبی برای این تست باشد. آزمایش‌های دیگری نیز می توند تکمیل کننده فرضیاتی باشد که با این تست می‌تواند مطرح شود. همچنین تیم مراقبت از سلامت می‌تواند توصیه‌هایی به فرد در زمینه حفظ و بهبد سلامت خود با استفاده از دارو و تغییر شیوه زندگی داشته باشد.

منبع: mayoclinic

این مقاله به‌طور اختصاصی توسط امین ظهورتبار از گروه نویسندگان داروباکس ترجمه‌ و تألیف شده است