تست آلبومین خون میزان آلبومین را در خون انسان اندازه گیری می‌کند. اگر نتایج تست نشان دهنده مقادیر غیر عادی آلبومین باشد ممکن است به علت بیماریهای کبدی یا کلیوی باشد. همچنین ممکن است نشان دهنده این باشد که شخص دچار سو تغذیه است.
پروتئینها از طریق خون به سراسر بدن گردش می‌کنند تا به حفظ تعادل مایعات کمک کنند. آلبومین نوعی پروتئین است که کبد آن را می‌سازد. این پروتئین در واقع مهمترین پروتئین موجود در خون است بطوری که ۶۰% پروتئینهای آن از این نوع است و نقش مهمی بازی می‌کند. آلبومین مانع نشت مایع از عروق خونی می‌شود، بافتها را تغذیه می‌کند و هورمونها، داروها، ویتامینها و کلسیم را به سراسر بدن منتقل می‌کند.
تست آلبومین مقدار آلبومین در خون را اندازه گیری می‌کند. این تست به تشخیص، ارزیابی و ردیابی بیماریهای کلیوی و کبدی کمک می‌کند. وقتی نارسایی کلیه شروع می‌شود، البومین شروع به نشت کردن در ادرار می‌ند. این موجب پایین آمدن سطح آلبومین در خون می‌شود.
چرا تست آلبومین انجام می‌شود؟
کلیه پروتئینها را از غذایی که می‌خورید دریافت کرده و آنها را به پروتئینهای جدیدی تبدیل می‌کند که به اندامها و بافتهای مختلف بدن می‌روند. اگر کلیه به خوبی کار نکند، این فرایند کاهش یافته و ممکن است سطح آلبومین پایین بیاید. تست آلبومین خون می‌تواند در مورد نحوه عملکرد کبد اطلاعاتی را ارائه دهد. این تست بخشی از مجموعه تست عملکرد کبدی است تست پنل متابولیک شامل چند تست دیگر نیز هست:
- کراتینین
- پره آلبومین
- نیتروژن اوره خون (BUN)
- گلوبولین
پزشکان ممکن است تست آلبومین ادرار را هم توصیه کنند. همچنین تستهای دیگری نیز سفارش می‌دهند تا بفهمند در صورت پایین بودن آلبومین چه چیزی موجب این التهاب شده است. این تستها عبارتند از:
- پروتئین واکنش پذیر C
- اسید آلفا۱
- گلیکوپروتئین یا a1-AG
- فریتین
- سرولوپلاسمین
پزشک معمولا تست آلبومین خون را در صورت وجود بیماری کلیوی یا مشکلات کبدی موجود تجویز می‌کند. و معمولا این تست را به هنگامی که یک یا چند علامت زیر موجود باشند، توصیه می‌کند:
- کاهش وزن بی دلیل
- زردی که در پوست و چشمها مشخص می‌شود
- خستگی بدون توجیه
- تب
- استفراغ و اسهال
- ادرار تیره یا خاکستری، مدفوع بی رنگ
- کاهش اشتها
- ورم شکم و یا درد
- خارش
این تست ممکن است به هنگامی که شخص علائم سندرم نفروتیک دارد توصیه شود که شامل موارد زیر هستند:
- ورم یا پف بخصوص اطراف چشمها یا در صورت، مچ دست، شکم، ران یا زانو
- ادرار کف آلود، خونی یا به رنگ قهوه
- کاهش حجم ادرار
- مشکلات ادرار کردن مثل سوزش ادرار یا ترشح غیر عادی هنگام ادرار کردن یا تغییر در دفعات ادرار بخصوص به هنگام شب
- درد وسط کمر، زیر دنده‌ها نیزدیک جایی که کلیه‌ها هستند
- فشار خون بالا
پزشکان معمولا از تست آلبومین خون در سایر موارد برای کمنترل بیماریهای موجود همانند بیماری کلیه یا پانکراتیت مزمن استفاده می‌کنند. وقتی که برای این بیماریها استفاده شود، به پزشک در تشخیص پیشرفت درمان کمک می‌کند. همچنین برای بررسی وضعیت تغذیه هم استفاده می‌شود.
آمادگی برای تست آلبومین خون
تست آلبومین خون معمولا نیازی به ناشتا بودن ندارد. البته برخی داروهای خاص هستند که بر نتیجه تست اثر می‌گذارند. داروهایی که باید دوز آنها را کاهش داد یا مصرف آنها را قبل از تست آلبومین سرم متوقف کرد عبارتند از:
- استروئیدهای آنابولیک
- انسولین
- هورمونهای رشد
افراد باید قبل از تغییر دوز یا متوقف کردن هر گونه دارویی با پزشک خود صحبت کنند. به همین ترتیب باید در مورد هر نوع دارویی که مصرف می‌کنند به پزشک خود اطلاع دهند. پزشک تشخیص می‌دهد که آیا چنین شخصی نیاز به تغیر موقت داروهای خود دارد یا خیر. به جز این نیاز به هیچ کار اضافی قبل از آزمایش نیست. البته لازم به ذکر است که خشکی بدن هم ممکن است روی آزمایش تاثیر بگذارد. بنابراین سعی کنید بدنتان کم آب نماند.
آزمایش چگونه انجام می‌شود؟
خب معمولا این آزمایش بخشی از آزمایش خون برای تشخیص بیماریهای کبد است که تست آلبومین هم جزو آنهاست. وقتی شخصی برای آزمایش به آزمایشگاه مراجعه می‌کند روی صندلی به صورتی راحت نشسته و متصدی برای انجام آزمایش یک باند پلاستیکی را دور بازوی شخص می‌بندد. این کار به منظور جمع شدن خون در رگ و خونگیری راحت‌تر انجام می‌شود.
بعد از تمیز کردن ناحیه خونگیری با پنبه الکلی، کارشناس آزمایشگاه یک سوزن کوچک را داخل رگ قابل مشاهده می‌کند. وی مقداری خون را داخل سرنگ یا ویال متصل به سوزن می‌کند. وقتی که خون جمع آوری شد روی لوله برچسب زده شده و به بخش آنالیز فرستاده می‌شود. برای راحتی کار بهتر است لباس با آستین گشاد بپوشید.
نتایج تست به چه معناست؟
تست آلبومین معمولا همراه با چند آزمایش دیگر انجام می‌شود و پزشک به هنگام بررسی آزمایش، آنها را با هم در نظر می‌گیرد تا ببیند آیا شخص دچار بیماری زمینه‌ای خاصی است یا خیر.
معمولا محدوده نرمال آلبومین در خون بین ۳/۴ تا ۵/۴ گرم در دسی لیتر (g/dl) است.
سطح آلبومین پایین ممکن است نشانه‌ای برای بررسی بیشتر یک بیماری باشد. آلبومین کم ممکن است یک وضعیت موقتی را نشان دهد که خود به خود خوب می‌شود یا نشانه یک مورد حاد یا مزمن باشد که نیازمند درمان است. وقتی که بیماری یا مشکلاتی در سلامتی با تولید آلبومین تداخل داشته باشد، تجزیه پروتئین افزایش یابد، کاهش پروتئین بیشتر شود و یا ججم پلاسما بیشتر شود (رقیق شدن خون)، سطح آن ممکن است به یک درجه بیشتر یا کمتر، کاهش یابد. بسته به سابقه سلامتی، علائم و نشانه‌ها و معاینه جسمانی، تستهای اضافه‌تری برای بررسی نتیجه پایین انجام می‌شود.
آلبومین پایین ممکن است نشان دهنده بیماری کبد باشد. تست آنزیمهای کبدی یا پنل کبدی ممکن است برای تعیین دقیق نوع بیماری کبدی موجود سفارش داده شود. ممکن است شخصی مبتلا به بیماری کبدی تا زمانی که بیماری به مرحله پیشرفته برسد، سطح نرمال یا نزدیک به نرمال داشته باشد. به عنوان مثال در افراد مبتلا به سیروز کبدی، آلبومین معمولا (اما نه همیشه) پایین است در حالی که در اکثر بیماریهای مزمن که تا سیروز پیشرفت نکرده‌اند، آلبومین معمولا طبیعی است.
آلبومین پایین می‌تواند انعکاسی از بیماریهای کبدی باشد که طی آنها کلیه نمی‌تواند از نشت آلبومین از خون به داخل ادرار و از دست رفتن آن جلوگیری کند. در این مورد، مقدار آلبومین یا پروتئین در ادرار نیز ممکن است اندازه گیری شود یا تستهای کراتینین و BUN یا پنل عملکرد کبدی نیز انجام می‌شود.
پایین بودن آلبومین همچنین در التهاب، شوک و سو تغذیه هم دیده می‌شود. با بیماریهایی که در آن بدن به میزان مناسبی پروتئین را هضم و جذب نمی‌کند همانند یا سلیاک یا آنهایی که حجم زیادی از پروتئین در روده‌ها از دست می‌رود، دیده می‌شود.
آلبومین پایین ممکن است در چندین وضعیت دیگر هم نشان داده شود از جمله:
- عفونت
- سوختگی
- بیماری مزمن
- سرطان
- دیابت
- تیروئید کم کار
- سندرم کارسینوئید
- افزایش حجم خون به علت نارسایی احتقانی قلب، گاهی اوقات بارداری
بالا بودن آلبومین ممکن است به خاطر کم آبی باشد اگر چه این تست معممولا برای کنترل یا تشخیص این وضعیت استفاده نمی‌شود. افرادی که بیماری کبد یا اختلالات کلیوی در معرض خطر بروز میزان غیر طبیعی آلبومین هستند. علاوه بر این افراد مبتلا به مشکلات گوارشی، مواد غذایی را به طور مناسبی جذب نمی‌کنند و افرادی که مستعد اسهال هستند ممکن است سطح غیر نرمال آلبومین را نشان دهند.
خطرات همراه با تست آلبومین چه هستند؟
تست آلبومین خون نیازی به نمونه خون با حجم زیاد ندارد بنابراین فرایند کم خطری است. البته یکی از مشکلات برای کارشناس آزمایشگاه پیدا کردن رگ مناسب است که گاهی اوقات ناراحت کننده و به هنگام نمونه گیری خون و یا پس از آن دچار کبودی می‌شود. اگر دچار بیماری یا مشکلات جسمانی هستید که باعث خونریزی زیاد می‌شود از قبل به پزشک خود بگویید. اگر داروی خاصی مثل رقیق کننده‌های خون مصرف می‌کنید که ممکن است موقع انجام این کار، بیش از حد دچار خونریزی شوید حتما به کارشناس آزمایشگاه بگویید.
برخی از مشکلات همراه تست آلبومین خون عبارتند از:
- خونریزی یا کبودی در جایی که سوزن فرو رفته است
- سبکی سر یا تاری دید
- تجمع خون زیر پوست
- عفونت ناحیه خونگیری
اگر متوجه هر یک از علائم بالا شدید با پزشک خود تماس بگیرید و یا به کارشناس اطلاع دهید در این صورت از شما می‌خواهند کمی بنشینید تا حالتان بهتر شود سپس آزمایشگاه را ترک کنید.
کلام آخر
آلبومین یکی از پروتئینهای ساخته شده بوسیله کبد است که وظایف مهمی در بدن دارد. وقتی که شخصی دچار بیماریهای کبدی یا کلیوی شود، میزان پروتئین آلبومین در خون کاهش یافته و از حد نرمال پایینتر می‌رود. اگر پزشک به این مساله مشکوک شود این تست را سفارش می‌دهد. این تست معمولا بخشی از یک آزمایش چند جانبه است که به منظور بررسی عملکرد کبد و کلیه انجام می‌شود.
گاهی این تست همراه با تست ادرار برای تعیین میزان آلبومین نشت یافته از خون به ادرار انجام می‌شود تا بیماری کلیوی تشخیص داده شود. در صورتی که پزشک علت سطوح غیر طبیعی آلبومین را تشخیص دهد، درمان متناسب با بیماری یا شرایط ایجاد شده در بدن را تعیین می‌کند.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منابع
