تب دانگ (تب دنگی) یک بیماری منتقله از طریق گزش پشه است که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان رخ می‌دهد. فرم خفیف بیماری تب دانگ باعث بروز علائمی مانند تب بالا، بثورات پوستی و درد عضلانی و مفصلی در فرد مبتلای به این بیماری می‌شود. در نوع شدید تب دانگ که همچنین تب هموراژیک دنگی نامیده می‌شود، این بیماری می‌تواند باعث خونریزی شدید، کاهش ناگهانی فشارخون (شوک) و مرگ در فرد مبتلای به این بیماری شود. میلیون‌ها مورد عفونت دنگی در سراسر جهان رخ می‌دهد. تب دانگ در آسیای جنوب شرقی و جزایر اقیانوس آرام شایع‌تر است اما همچنین این بیماری در آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب به‌سرعت در حال افزایش است. محققان در حال کار بر روی واکسن تب دانگ هستند. در حال حاضر بهترین پیشگیری این است که زیستگاه پشه را در مناطقی که تب دنگی معمول است را کنترل کنند. جدای از این مقدمه مختصر، در این مقاله به معرفی کامل این بیماری خواهیم پرداخت.
علائم ابتلا به بیماری تب دانگ
بسیاری از افراد، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، ممکن است هیچ علائم یا نشانه‌هایی را در طی یک فرم خفیف بیماری دانگ تجربه نکنند. هنگامی‌که علائم رخ می‌دهد، معمولاً چهارتا هفت روز پس‌ازاینکه شما توسط یک پشه آلوده می‌شوید، علائم شروع می‌شود.
تب دنگی باعث بروز تب بالای ۱۰۴ F (40 درجه سلسیوس) و حداقل دو مورد از علائم زیر می‌شود:
• سردرد
• درد عضله، استخوان و درد مفصلی
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد پشت چشم‌ها
• تورم غدد لنفاوی
• راش
اکثر افراد مبتلای به این بیماری طی یک هفته یا بیشتر بهبود می‌یابند. در برخی موارد، علائم بدتر می‌شوند و می‌توانند منجر به علائم تهدیدکننده زندگی شوند. رگ‌های خون اغلب آسیب‌دیده و نشت می‌کنند و تعداد سلول‌های تشکیل‌دهنده لخته (پلاکت‌ها) در جریان خون شما کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند در اثر نوع شدید بیماری تب دانگ، تب خونریزی دهنده دانگ، یا سندرم شوک دنگ باشد.
علائم و نشانه‌های تب خونریزی دهنده دانگ یا فرم شدید بیماری تب دانگ که یک اورژانس پزشکی و تهدیدکننده زندگی است، عبارت است از:
• درد شدید شکمی
• استفراغ مکرر
• خونریزی از لثه یا بینی شما
• وجود خون در ادرار، مدفوع یا استفراغ
• خونریزی زیرپوستی که ممکن است مانند کبودشدن به نظر برسد.
• تنفس دشوار یا سریع
• پوست سرد یا مرطوب شوک
• خستگی
• تحریک‌پذیری یا بی‌حوصلگی
زمان مراجعه به پزشک
اگر اخیراً در یک منطقه را بوده‌اید که در آن بیماری تب دانگ بروز پیداکرده است و شما علائم اورژانسی مثل درد شدید شکمی، استفراغ، مشکل در تنفس یا خونریزی از طریق بینی، لثه‌ها، استفراغ یا مدفوع شدید، با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین بیمارستان و بخش اورژانس آن بروید.
اگر دچار تب و یا علائم فرم خفیف‌تر بیماری تب دانگ شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
علل ایجاد بیماری تب دانگ
تب دانگ توسط هر یک از چهار نوع ویروس‌های مولد بیماری تب دانگ که توسط پشه‌ها انتشار می‌یابد و در نزدیکی محل زندگی انسان رشد می‌کند، ایجاد می‌شود. هنگامی‌که یک پشه یک فرد آلوده به ویروس مولد تب دانگ را نیش می‌زند، ویروس وارد بدن پشه می‌شود. هنگامی‌که پشه آلوده سپس فرد دیگری را نیش می می‌زند، ویروس وارد جریان خون آن فرد می‌شود. پس‌از اینکه شما از تب دانگ رهایی یافتید، شما دارای ایمنی نسبت به نوع ویروس هستید که شما را آلوده کرده است، اما نه به سه نوع دیگر از ویروس‌های مولد تب دانگ. اگر شما برای بار دوم، سوم یا چهارم آلوده شوید، خطر ابتلا به فرم شدید تب دانگ و همچنین تب خونریزی دهنده دانگ، به‌طور حتم افزایش می‌یابد.
فاکتورهای خطر در ابتلا به بیماری تب دانگ
فاکتورهایی که خطر ابتلای شما به این بیماری را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
سفر در مناطق گرمسیری، یا زندگی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری، خطر ابتلا به ویروس که باعث ایجاد تب دانگ می‌شود را در شما افزایش می‌دهد. مناطق ویژه‌ای در معرض خطر هستند شامل آسیای جنوب شرقی، جزایر اقیانوس آرام غرب، آمریکای لاتین و کارائیب هستند. اگر شما دوباره با سویه قبلی ویروس تب دانگ آلوده شوید، خطر ابتلا به علائم شدید ناشی از این بیماری در شما افزایش می‌یابد.
عوارضناشی از ابتلای به این بیماری
اگر دچار فرم شدید بیماری تب دانگ شدید، این امر می‌تواند به ریه‌ها، کبد یا قلب شما آسیب برساند. فشارخون می‌تواند به سطوح خطرناک برود و باعث شوک و در بعضی موارد مرگ در فرد مبتلای به این بیماری شود.
تشخیص بیماری تب دانگ
تشخیص تب دانگ ممکن است دشوار باشد، زیرا علائم و نشانه‌های ابتلای به آن می‌تواند به‌آسانی با سایر بیماری‌هایی مثل مالاریا، لپتوسپیروز و تب تیفوئیدی اشتباه گرفته شود.
پزشک شما احتمالاً در مورد سوابق پزشکی و مسافرت شما سؤال خواهد کرد. اطمینان حاصل کنید که سفرهای بین‌المللی را به‌طور دقیق برای پزشک توصیف کنید، ازجمله کشورهایی که بازدید کرده‌اید و تاریخ مسافرت شما و نیز هر تماسی که ممکن است با پشه‌ها داشته باشید برای به پزشک اطلاع دهید.
بعضی نتایج آزمایشگاهی می‌توانند شواهد مربوط به ویروس‌های دانگ را شناسایی کنند، اما نتایج آزمایش معمولاً دیرتر از زمانی حاصل می‌شوند که نیاز به تصمیم‌گیری‌های مستقیم درمانی است.
درمان بیماری تب دانگ
درمان خاصی برای بیماری تب دانگ وجود ندارد. پزشک شما ممکن است توصیه کند که مقدار زیادی مایعات بنوشید تا از کمبود آب ناشی از استفراغ و تب بالا در شما جلوگیری به عمل آید.
در حینی که از تب دانگ رنج می‌برید، به علائم و نشانه‌های کم‌آبی توجه کنید. درصورتی‌که هر یک از موارد زیر رادارید، با پزشک خود تماس بگیرید:
• کاهش ادرار
• کمی مقدار یا عدم وجود اشک در چشم
• خشک شدن دهان یا لب‌ها
• عصبانیت یا سردرگمی و گیجی
• سردی یا مرطوب بودن اندام‌های بدن
مصرف داروی استامینوفن (تیلنول و…) می‌تواند درد و تب را در فرد مبتلا کاهش دهد. از مصرف تسکین‌دهنده درد که می‌تواند عوارض خونریزی را افزایش دهد مانند آسپرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin IB و…) و ناپروکسن سدیم (Aleve و…) اجتناب کنید.
اگر دچار فرم شدید بیماری تب دانگ شدید، ممکن است لازم باشد:
• مراقبت حمایتی در یک بیمارستان
• جایگزین مایعات و الکترولیت‌ها در بدن از طریق تزریق داخل وریدی (IV)
• نظارت بر فشارخون
• انتقال خون برای جایگزینی خون ازدست‌رفته ناشی از این بیماری
آماده شدن برای ویزیت
شما احتمالاً روند درمانی خود را با ویزیت توسط ارائه‌دهنده خدمات اولیه به شما شروع خواهید کرد؛ اما ممکن است شما نیز به یک دکتر متخصص در بیماری‌های عفونی ارجاع داده شوید.
ازآنجاکه قرار ملاقات می‌تواند مختصر باشد و به دلیل اینکه اغلب زمینه‌های زیادی برای پوشش وجود دارد، ایده خوبی است که برای قرار ملاقات خود آماده‌باشید. در اینجا برخی از اطلاعات به شما کمک می‌کند آماده شوید واز آنچه از پزشک خود انتظار دارید، آگاه شوید.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
• هرگونه علائمی را که تجربه کرده‌اید ضمیمه کنید، حتی اگر آنها که به دلایلی که قرار ملاقات را تعیین کرده‌اید، مربوط نیستند.
• اطلاعات شخصی کلیدی را بنویسید. تاریخ مسافرت بین‌المللی خود را با تاریخ و کشور بازدید شده و داروهای مصرف‌شده در هنگام سفر را فهرست کنید.
• فهرستی از تمام داروهای خود را تهیه کنید که شامل هرگونه ویتامین یا مکمل است که شما به‌طور منظم می‌کنید.
• سوالات خود را برای پرسیدن از پزشک یادداشت کنید. یک لیست از سؤالات می‌تواند به شما کمک کند که وقت خود را با پزشک خود مفید بگذرانید را فهرست کنید. سؤالات خود را از به ترتیب از مهم‌ترین و تا سؤالات کمتر مهم دسته‌بندی کنید.
برای تب دانگ، بعضی از سؤالات اساسی برای درخواست پزشک خود عبارت‌اند از:
• علت احتمالی بیشتر علائم من چیست؟
• چه نوع آزمایش‌هایی را نیاز دارم؟
• چه درمان‌هایی در دسترس است؟
• چقدر طول خواهد کشید که از این بیماری بهبود یابم؟
• آیا اثرات طولانی‌مدت این بیماری وجود دارد؟
• آیا شما هرگونه بروشور یا سایر راهنماهایی رادارید که برای مطالعه بتوانم با خود به خانه ببرم؟ چه وب‌سایت‌هایی را برای مطالعه بیشتر توصیه می‌کنید؟
چه سوالاتی را باید از پزشک خود انتظار داشته باشید
برای پاسخ به سؤال‌های پزشک خود، از قبیل موارد زیر آمادگی داشته باشید:
• چه زمانی علائم در شما شروع شد؟
• علائم شما مداوم یا گاه‌به‌گاه است؟
• علائم شما چقدر شدید است؟
• آیا به نظر می‌رسد که علائم شما بهتر یا بدتر شده است؟
• در ماه گذشته به کجا سفر کردید؟
• آیا شما در هنگام مسافرت توسط پشه‌ها نیش‌زده شده‌اید؟
• آیا اخیراً باکسی که بیمار بوده‌اید در ارتباط بوده‌اید؟
پیشگیری از بیماری تب دانگ
یکی از واکسن‌های بیماری تب دانگ، در حال حاضر برای افرادی که سن ۹ تا ۴۵ سالگی دارند و در مناطقی با شیوع بالایی از بیماری دانگ زندگی می‌کنند، مورداستفاده قرار می‌گیرد. واکسن در طی دوازده ماه سه بار مصرف می‌شود. این واکسن در بیش از نیمی از موارد از عفونت دانگ جلوگیری می‌کند. این واکسن فقط برای کودکان دارای سن مورد تائید قرار می‌گیرد، زیرا بچه‌های واکسن کم سن و سال ظاهراً تا دو سال در معرض خطر ابتلا به فرم تب دانگ سال پس از دریافت واکسن هستند.
سازمان بهداشت جهانی تأکید می‌کند که واکسن هنوز یک ابزار مؤثر برای کاهش بروز بیماری تب دانگ در مناطقی که بیماری رایج است، نیست. کنترل جمعیت پشه و جلوگیری از مواجهه با ناقل بیماری (درنتیجه عامل ایجادکننده بیماری تب دانگ) در جمعیت در معرض خطر انسانی هنوز بخش مهمی از تلاش‌های پیشگیرانه است؛ بنابراین در حال حاضر، اگر شما در حال زندگی کردن یا مسافرت در ناحیه‌ای هستید که تب دانگ در آنجا شایع است، بهترین راه برای جلوگیری از ابتلای به این بیماری این است که از مواجهه پشه‌هایی که این بیماری را می‌کنند با توجه به دستورالعمل موجود مبارزه با پشه‌های ناقل این بیماری، خودداری کنید.
اگر شما در حال زندگی کردن یا مسافرت به مناطق گرمسیری که تب دانگ معمول است هستید، این راهنمایی‌ها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به این بیماری در شما از طریق نیش پشه کمک کند:
• اقامت در مسکنی که دارای تهویه مطبوع هستند: پشه‌هایی که ویروس‌های عامل بیماری تب دانگ را حمل می‌کنند تا غروب ازنظر گزش بسیار فعال هستند اما در شب نیز می‌توانند گاز بگیرند.
• لباس‌های محافظ را بپوشید: هنگامی‌که شما به مناطق آلوده به پشه می‌روید، پوشیدن یک پیراهن آستین‌بلند، شلوار بلند، جوراب و کفش برای پیشگیری از این ابتلای به این بیماری مؤثر است.
• استفاده از دافع پشه: مواد دافع حشرات مانند Permethrin را می‌توان به لباس، کفش، وسیله کمپینگ و یا تخت خود اسپری کرد. شما همچنین می‌توانید لباس‌های آغشته شده به پرمترین را استفاده کنید. برای پوست خود، یک دافع حاوی حداقل ۱۰ درصد غلظت DEET استفاده کنید.
• زیستگاه پشه را کنترل کنید: پشه‌هایی که ویروس دانگ را حمل می‌کنند معمولاً در اطراف خانه‌ها زندگی می‌کنند و در آب‌های راکد و در وسایلی مانند تایرهای استفاده‌شده اتومبیل‌ها را برای تخم گذاشتن مورداستفاده قرار می‌دهند. شما می‌توانید جمعیت‌های پشه را با از بین بردن زیستگاه‌هایی که تخم خود را تخم‌گذاری می‌کنند، کنترل کنید. حداقل یک‌بار در هفته، ظروف خالی و تمیز که دارای آب راکد هستند، مانند ظروف کاشت، ظروف مورداستفاده توسط حیوانات و گلدان‌های گل‌دار و مخازن آب راکد را تمیز نگه‌دارید.
منبع مقاله Drugs.com
این مقاله به‌طور اختصاصی توسط گروه نویسندگان داروباکس ترجمه شده است.
