بورسیت شانه التهابی دردناک در مفصل شانه است. این مشکلی شایع و قابل درمان است و معمولا در عرض چند ماه بهبود می‌یابد. استراحت و ورزشهای ملایم درمان آن را تسریع می‌کند.
بورسیت التهاب بورس است. بورسها، کیسه‌های پر از مایع موجود در نزدیکی مفاصل هستند. این کیسه‌ها به عنوان یک بالش میان بخشهای در حال حرکت در مفاصل عمل می‌کنند تا از ساییدن عضلات، استخوانها و تاندونها به همدیگر جلوگیری کنند. وقتی بورسهای شانه تحریک بشوند، ملتهب شده و بزرگ می‌شوند. این بدان معناست که عضلات و تاندونهای شانه فضای کمتری برای حرکت دارند که در نهایت موجب درد و کاهش حرکت شانه می‌شود.
استفاده بیش از حد از مفصل شانه، صدمه و یا بیماریهای مزمنی همانند آرتریت روماتوئید می‌توانند موجب بورسیت شانه شوند.
علائم بورسیت شانه
علائم اصلی بورسیت شانه عبارتند از:
- درد اطراف سمت بیرونی شانه یا نوک شانه
- درد به هنگام لمس شانه
- کاهش دامنه حرکت در مفصل شانه
- ورم و قرمزی اطراف شانه
- درد شانه به هنگام بالا بردن آن همانند بردن دست به سمت قفسه‌ها یا شستن موها
درد آن ممکن است به هنگام شب بدتر شود بخصوص به هنگام دراز کشیدن سمت شانه دردناک. حتی ممکن است پس از ثابت نگه داشتن شانه بدتر شود. بورسیت شانه در بخش بورس ساب آکرومینال (بورس زیر اخرمی) از همه شایعتر است. این بزرگترین بورس در نوک شانه است. به هنگامی که بازو بالای سر قرار می‌گیرد حرکتی در جهت صاف به کاهش درد کمک می‌کند. اگر علائم همراه با تب باشند، ممکن است بورس عفونی شده باشد. این مورد بورسیت سپتیک نام دارد و باید توسط پزشک بررسی شود.
درمان بورسیت شانه
بورسیت شانه به ندرت نیاز به جراحی دارد و اغلب اوقات بدون مراجعه به پزشک هم قابل درمان است. شما می‌توانید با درمانهای غیر جراحی زیر آن را بهبود دهید.
بی حرکت نگه داشتن شانه
نخستین گام برای درمان درد حاد شانه کاهش التهاب تاندون روتاتور کاف و اطراف بورس است. قانون آن ساده است: اگر یک حرکت خاص باعث درد می‌شود آن حرکت را کنار بگذارید. اغلب بهترین روش برای بی حرکت کردن بازو با استفاده از بازو بند مخصوص است. حتی اگر درد فقط به هنگام رساندن دست بالای سر بوجود می‌آید، بی حرکت کردن بازو شما را مطمئن می‌کند که حتی به طور تصادفی هم حرکتی اشتباه که باعث صدمه بشود، انجام نمی‌دهید. استفاده از بازوبند همچنین می‌تواند از شانه به هنگام خواب هم محافظت کند.
به هنگام صدمه به روتاتور کاف زمان بهترین دوست شماست. با استراحت دادن به شانه به میزان لازم بدن شما خودش درد را بهبود می‌دهد.
استفاده از یخ پک
یخ بخصوص برای برای هر نوع مشکلی که در نتیجه التهاب ایجاد شده باشد، بسیار مفید است. یخ پک معمولا به هنگامی که درد شدید است یا موقعی که بورسیت مزمن ناگهان حاد می‌شود، مثمر ثمر است. اما باید حواستان باشد که با رعایت نکات لازم و بدون ایجاد خطر برای سلامتی از آن استفاده کنید. یخ پک یا کیسه یخ را روی یک نقطه نگذارید بلکه بیشتر آن را اطراف ناحیه دچار مشکل ماساژ بدهید. هرگز یخ پک را بیش از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی بدن نگذارید. انجام دادن این کار موجب یخ زدگی بافت می‌شود.
استفاده از داروهای ضد التهاب
التهاب بوجود آمده را می‌توان تا حد زیادی بوسیله داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی همانند ادویل (ایبوپروفن) یا آلیو (ناپروکسن) کاهش داد. این داروهای مسکن رایج درمانی سریع و موثر را با کاهش درد و تورم همراه با بورسیت ایجاد می‌کنند. دارویی مثل تیلنول (استامینوفن) برای تسکین درد عالی است اما مزایای ضد التهابی داروهای غیر استروئیدی را ندارد.
هر دارویی علاوه بر فواید ممکن است یک سری عوارض هم داشته باشد که با برخی از داروها و روشهای درمانی تداخل داشته باشد. بنابراین قبل از استفاده از این روش درمانی با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که این داروها برای شما بی خطر هستند.
وقتی درد شدید و تورم از بین رفت، فیزیوتراپی می‌تواند سریعتر شما را به حالت عادی برگرداند. این روش درمانی کمک می‌کند تا عضلات اطراف روتاتور کاف کشش داشته باشند و انعطاف پذیری و دامنه کامل حرکت آنها بازگردد.
اغلب افراد متوجه می‌شوند که پس از تنها یک هفته بی حرکتی، درد عضلات آنها از بین می‌رود. برای اینکه از بهبود کامل مطمئن شوید و در معرض آسیبهای بعدی قرار نگیرید، فیزیوتراپی همیشه باید با نرمشهای کششی کشش شانه ادامه پیدا کند.
تزریق کورتون توسط پزشک
اگر هیچ کدام از روشهای درمانی بالا به حد کافی اثر نداشته باشند می‌توانید با پزشکتان در مورد تزریق مسکن به شانه صحبت کنید که ممکن است کورتیزون باشد که گزینه‌ای مناسب است. تزریق کورتون در واقع درمانی نیست که شما برای انجام آن عجله کنید یا برای درمان کوتاه مدت از آن استفاده کنید. این روش برای رفع درد و التهاب شانه مناسب است اما با کاهش درد باعث می‌شود که شخص نسبت به حرکت شانه خود، بی احتیاط رفتار کند و بیشتر به شانه صدمه بزند.
جراحی
وقتی بورسیت شانه طولانی مدت شود و به درمان پس از ۶ تا ۱۲ پاسخ ندهد، جراحی ممکن است به عنوان گزینه نهایی پیشنهاد داده شود. جراحی می‌تواند صدمه را ترمیم کند و فشار در بورسها را کاهش دهد. انواع روشهای جراحی بورسیت شامل موارد زیر هستند:
- بورسکتومی: در بورسکتومی متداول برشی در شانه ایجاد می‌شود و بورسهای مشکل دار برداشته می‌شود. بعضی از پزشکان بورسکتومی آرتروسکوپیک انجام می‌دهند که عوارض کمتری دارد و دوره نقاهت آن کوتاهتر است. بعد از اینکه بورسها برداشته شد، یک بورس جدید معمولا در آن مکان تشکیل می‌شود. بورسهای تازه تشکیل شده معمولا مستعد تحریک و موجب علائم دردناک می‌شوند.
- ترمیم تاندون و عضله: وقتی بورسیت شانه یا ایمپنجمنت به علت صدمه به عضله روتاتور کاف یا تاندون ایجاد شود، ترمیم با جراحی انجام می‌شود. به عنوان مثال یک تاندون پاره شده را می‌توان ترمیم کرد و به سر استخوان بازو متصل کرد.
- رفع فشار ساب آکرومیال (آکرومیوپلاستی): در طی این عمل جراحی بخشی از آکرومیون برداشته می‌شود. هدف ایجاد فضایی بیشتر برای بافت نرم شانه و کاهش علائم دردناک است. رفع فشار ساب آکرومیال اغلب همراه با بورسکتومی انجام می‌شود البته تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که این جراحی موثرتر از بورسکتومی به تنهایی است که کمتر تهاجمی است و بهبود پس از آن سریعتر است.
تمرینهای ورزشی مخصوص شانه
وقتی درد شروع به از بین رفتن کرد، بعضی از حرکات کششی ملایم می‌تواند به تسریع بهبود کمک کند. انجام ورزشهای روزانه می‌تواند شانه را بدون فشار زیاد روی مفصل آن، فعال نگه دارد. برخی از ورزشهای معمول برای شانه به صورت زیر هستند.
چرخش شانه
- بایستید و شانه‌ها را تا سمت گوشها بالا ببرید. ۵ ثانیه نگه دارید.
- تیغه‌های شانه را به سمت عقب به سمت هم فشار دهید. به مدت ۵ ثانیه نگه دارید.
- تیغه‌های شانه را به سمت پایین بکشید. ۵ ثانیه نگه دارید.
- ۱۰ بار حرکات را تکرار کنید.
فشار به چارچوب در
- در آستانه یک در باز بایستید.
- بازوی صدمه دیده را بالا بیاورید و یک زاویه ۹۰ درجه با دست‌تان با دست‌تان در جلو ایجاد کنید جوری که انگار می‌خواهید دست کسی را فشار دهید.
- پشت دست را داخل چارچوب در فشار دهید.
- به مدت ۵ ثانیه نگه دارید.
- ۱۵ بار این حرکت را تکرار کنید.
تمرین لیفت با چوب
- یک تکه چوب بردارید. دسته تی یا جارو برای این مورد مناسب است.
- بایستید و چوب را در کف هر دو دست روبرو نگه دارید.
- به آرامی چوب را به سمت سر بالا بیاورید همزمان بازوهایتان کشیده باشد.
- به مدت ۵ ثانیه نگه دارید و به آرامی بازوها را پایین بیاورید.
- ۱۰ بار آن را تکرار کنید.
علتها و عوامل خطر
شایعترین علت بورسیت شانه انجام حرکتی تکراری یا استفاده بیش از حد شانه است. آسیبهای جسمانی مانند تصادف با ماشین یا افتادن هم موجب بورسیت شانه می‌شود. کارهای سرگرمی که روی شانه فشار وارد می‌کنند مانند بیس بال، تنیس، بافتنی و ورزشهای کاهش وزن نیز عمدتا باعث بورسیت شانه می‌شوند.
مشکلات دیگر سلامتی می‌توانند موجب احتمال خطر بیشتر برای بورسیت شانه شود. اینها شامل آرتریت روماتوئید، دیابت و نقرس است.
دوره نقاهت
وقتی بورسیت شانه بوسیله صدمه جسمانی ایجاد شود در عرض چند روز درمان می‌شود. زمان بهبود بورسیت در صورتی که بخاطر استفاده زیاد از شانه باشد، دیرتر خوب می‌شود. ممکن است چند هفته یا بیشتر دوره نقاهت طول بکشد بخصوص اگر مفصل شانه در حین درمان زیاد استفاده شود.
اگر مشکلات شانه نیز وجود داشته باشند از جمله تاندنیت یا مشکلات استخوان، درمان بورسیت شانه بیشتر طول می‌کشد. وقتی که بورسیت بوسیله بیماریها ایجاد شده باشد بخصوص آرتریت روماتوئید، به صورت مزمن در می‌آید.
تشخیص
موقع تشخیص بورسیت شانه، پزشک در مورد عوامل خطر از جمله سابقه پزشکی، تخصص و کارهای هنری که بیمار انجام می‌دهد سوال می‌کند. تستهای تشخیص آن عبارتند از:
- معاینه: پزشکان معمولا بورسیت را از طریق بررسی محل درد، کشش عضله و دامنه حرکات قابل انجام در مفصل شانه، تشخیص می‌دهند.
- رادیولوژی: عکس رادیولوژی خودش بورسها را نشان نمی‌دهد اما از آن برای رد کردن صدمه به استخوان یا آرتریت که علل احتمالی درد شانه هستند، استفاده می‌شود.
- MRI: اسکن MRI هر نوع التهاب در بورسها یا هر نوع صدمه به استخوان و بافت اطراف آن را نشان می‌دهد. معمولا برای تشخیص نیازی به MRI نیست.
- آزمایش مایع درون مفصلی: مایعی که از بورسها بدست می‌آید و برای رد کردن عفونت آزمایش می‌شود. این فرایند آسپیریشن نام دارد.
پیشگیری
نکته کلیدی برای پیشگیری از بورسیت شانه کاهش فشار روی مفصل شانه است. راهبردهای پیشگیری که می‌توانند کمک کنند به صورت زیر هستند:
- گرم کردن و کشش شانه قبل از ورزش یا استفاده مداوم از مفصل شانه.
- کشش عضلات شانه با استفاده از ورزشهای ملایم.
- هنگام شروع هر فعالیت جدیدی که روی شانه انجام می‌شود، به آرامی آن را شروع کنید.
- وقفه گذاشتن به هنگام استفاده از شانه به صورت مکرر
- بهبود وضعیت برای حفظ فعالیت عضلات شانه و کاهش فشار روی مفصل
چشم انداز درمان بورسیت شانه
بهبود کامل بورسیت شانه بسیار محتمل است. علائم معمولا طی چند هفته کاهش می‌یابد. بورسیت شانه معمولا به خوبی به استراحت و داروهای ضد التهاب پاسخ می‌دهد. وقتی مشکل دیگری از جمله مشکلات استخوانی یا تاندنیت وجود داشته باشد، درمان طولانی مدت فیزیوتراپی لازم است.
یافتن سطح مناسب فعالیت برای پیشگیری از بورسیت و بهبود آن بسیار مهم است. افراد باید به تحریک کننده‌های روزمره که می‌توانند موجب بورسیت شوند اجتناب کنند تا از استفاده بیش از اندازه مفصل شانه خودداری کنند.
ترجمه اختصاصی توسط داروباکس
منابع:
