بانک اطلاعات دارویی

بوتولیسم: نگاهی به این مسمومیت غذایی نادر اما بسیار مهلک باکتریایی

بوتولیسم یک بیماری نادر اما جدی ناشی از یک سم است که به اعصاب بدن حمله می‌کند. نشانه‌های بوتولیسم معمولاً با ضعف در عضلاتی که  مسئول کنترل چشم، صورت، دهان و گلو هستند، شروع می‌شود. این ضعف ممکن است به گردن، بازوها، تنه و پاها گسترش  یابد. بوتولیسم همچنین می‌تواند ماهیچه‌های درگیر در تنفس، که می‌تواند به مشکلات تنفسی و حتی مرگ منجر شود را تضعیف کند. اگر شما یا کسی را می‌شناسید که دارای نشانه‌های بوتولیسم بود،  بلافاصله به دکتر و یا اورژانس مراجعه کنید.

درباره بوتولیسم

بوتولیسم یک بیماری نادر اما جدی ناشی از سم بوتولینم  است که به اعصاب بدن حمله کرده  و باعث مشکل در تنفس، فلج عضلات و حتی مرگ می‌شود. این سم توسط باکتری  کلستریدیوم بوتولینوم و گاهی اوقات کلستریدیوم بوتیریکوم  و باکتری کلستریدیوم براتی  تولیدمی شود. این باکتری‌ها می‌تواند با غذا و گاهی اوقات به وسیله دیگر  چیزها انتشار یابد.

این باکتری که سم بوتولینوم را تولید می‌کند، به طور طبیعی در بسیاری از مکان‌ها پیدا شده است، اما به  ندرت افراد را بیمار می‌کند. این باکتری‌ها اسپور زا هستند، که مانند یک پوشش محافظ عمل می‌کند. اسپور به باکتری  کمک می‌کند که حتی در شرایط سخت،  در محیط زنده بماند. این اسپورها معمولاً باعث ایجاد بیماری  در افراد نمی‌شوند، حتی زمانی که توسط آنها  خورده می‌شوند. اما تحت شرایط خاصی، این اسپورها می‌تواند رشد کند و باعث تولید یکی از کشنده‌ترین سموم شناخته شده شود. شرایطی که در آن اسپور می‌تواند رشد کند و سم تولید کند عبارت‌اند از:

• کمبود اکسیژن یا  عدم حضور اکسیژن (محیط بی هوازی)
• اسیدیته پایین
• مقدار کم قند
• کمبود نمک
• طیف خاصی از دمای
• مقدار مشخصی از آب

به عنوان مثال،  تهیه نادرست کنسرو خانگی، نگهداری غلط، و یا تخمیر مواد غذایی، می‌تواند شرایط مناسب را برای رشد اسپور و تولید سم بوتولینوم فراهم کند. هنگامی که مردم این غذاها را مصرف می‌کنند، آنها می‌توانند به طور جدی بیمار شده  و یا حتی اگر آنها درمان‌های پزشکی مناسب را به سرعت دریافت نکنند،  بمیرند.

نشانه های بوتولیسم

 نشانه‌های ابتلای به این مسمومیت، عبارت‌اند از:
• دوبینی
• تاری دید
• افتادگی پلک
• لکنت زبان
• مشکل بلعیدن
• احساس کلفتی زبان
• خشکی دهان
• ضعف عضلانی.
علائم در نوزادان مبتلا به بوتولیسم:
به نظر می‌رسد بی حال هستند
تغذیه ضعیف
یبوست
گریه ضعیف
تون عضلانی ضعیف (به نظر می‌رسد “شل ” هستند)
این علائم همه از فلج عضلانی ناشی از سم است. در صورت عدم درمان، این بیماری ممکن است پیشرفت کند و علائم ممکن است به علت فلج عضلات خاص، از جمله عضلات  مورد استفاده در تنفس و در بازوها، پاها، و تنه (بخشی از بدن از گردن تا منطقه لگن، همچنین نیم تنه نامیده می‌شود) بدتر شوند. افراد مبتلا به بوتولیسم ممکن است همه این علائم را  یک باره نشان ندهند.
در بوتولیسم ناشی از مواد غذایی، علائم به طور کلی ۱۸ تا ۳۶ ساعت پس از خوردن یک غذای آلوده شروع شود. اما علایم می‌تواند به عنوان به زودی  ۶ ساعت پس از مصرف غذای آلوده یا به صورت دیرهنگام  تا ۱۰ روز بعد آغاز شود.
اگر شما یا کسی را می‌شناسیدکه دارای نشانه‌های بوتولیسم بود،  بلافاصله به دکتر و یا اورژانس مراجعه کنید.

افراد در معرض خطر ابتلا

بوتولیسم یک بیماری نادر، اما جدی است. اکثر مردم در تمام زندگی خود را بدون بیماری و ابتلای به  بوتولیسم می‌گذرانند.

اقدامات خاصی می تواند خطر ابتلا به بیماری، با این سم را افزایش دهد.
•  افرادی که برخی مواد مخدر، مانند هروئین را تزریق می‌کنند، و افرادی که انواع خاصی از الکل را می‌نوشند،  در معرض خطر ابتلای به این مسمومیت باکتریایی مهلک  قرار دارند.
• افرادی که سم بوتولینوم را  به دلایل زیبایی (مانند تزریق  بوتاکس به صورت  برای رفع چین و چروک) و یا به دلایل پزشکی (از جمله برای رفع سردردهای میگرنی)  به کار می‌گیرند، اگر دوز دریافت آنها  بیش از حد است، اگر آنها کودک هستند یا وزنی کمتر از یک فرد بزرگ سال معمولی دارند، و یا اگر آنها یک مشکل اساسی در اعصاب یا عضلات خود دارند، ممکن است احتمال بیشتری ابتلای به این مسمومیت داشته باشند.
• افرادی که  غذاهای کنسرو شده خانگی  و یا تخمیر شده در خانه را که به درستی آماده نشده‌اند  را با خیال راحت مصرف می‌کنند، شانس بیشتری برای ابتلای به این بیماری  به طور جدی دارند. این غذاها ممکن است شامل بسیاری از سبزیجات کنسرو شده خانگی و گوشت،  ماهی و غذاهای تخمیر شده باشد.

انواع بوتولیسم

پنج نوع اصلی از این مسمومیت وجود دارد:•
• بوتولیسم ناشی از مواد غذایی می‌تواند با خوردن غذاهایی که با سم بوتولینوم آلوده شده‌اند اتفاق افتد. منابع عمومی بوتولیسم ناشی از مواد غذایی خانگی که به طور نادرست کنسرو، نگهداری  ، و یا تخمیر شده‌اند، باشد. هر چند غیر معمول  است،  ولی غذاهای خریداری شده از فروشگاه‌ها  نیز می‌توان با سم بوتولینوم آلوده باشد.
• بوتولیسم ناشی از زخم می‌تواند اگر اسپور های باکتری را وارد یک  زخم شده  و ایجاد یک سم کند، رخ دهد. افرادی که اعتیاد تزریقی دارند، شانس بیشتری برای ابتلای  به این عارضه در اثر زخم دارند. همچنین این مورد  نیز در افرادی پس از آسیب تروماتیک مانند یک تصادف با موتور سیکلت، و یا عمل جراحی رخ داده است.
• بوتولیسم نوزادان می‌تواند اگر اسپور های باکتری در داخل روده نوزاد شدند رخ دهد. به علت عدم وجود فلور طبیعی مقاوم در روده نوزاد  این اسپورها رشد کرده و باعث  تولید سم و متعاقب آن  باعث  ایجاد مسمومیت می‌شود.
•  مسمومیت بوتولیسم روده‌ای بزرگ سالان (که همچنین به عنوان مسمومیت روده بزرگ سالان شناخته می‌شود) یک نوع بسیار نادر از این مسمومیت است که اگر اسپور های باکتری در روده یک فرد بالغ دریافت شد، رشد کرد، و  سم تولید کرد (شبیه به بوتولیسم نوزادان) می‌تواند اتفاق می افتد. اگر چه ما نمی‌دانیم که چرا افراد به این نوع از بوتولیسم مبتلا می‌شوند، افرادی که دچار بیماری‌های خطرناکی که روده را تحت تأثیر قرار می‌دهند می‌شوند، ممکن است احتمال بیشتری برای ابتلا به این نوع مسمومیت ناشی از بوتولینوم داشته باشند.
• یک بوتولیسم زمانی اتفاق می افتد که سم بوتولینوم بیش از حد به دلایل زیبایی، از جمله برای رفع  چین و چروک، و یا به دلایل پزشکی، از جمله برای درمان سردرد میگرنی تزریق شود.
انواع این مسمومیت‌ها می‌تواند کشنده باشد و یک  فوریت پزشکی است. اگر شما یا کسی را می‌شناسیدکه دارای نشانه‌های بوتولیسم بود،  بلافاصله به دکتر و یا اورژانس مراجعه کنید.

تشخیص

برای تشخیص، دکتر شما از شما سؤال پرسیده  و شما را  برای پیدا کردن علت علائم بررسی می‌کند. با این حال، این سرنخ‌ها  معمولاً برای دکتر شما  برای تشخیص بیماری خاطر برخی از بیماری‌هایی با  نشانه‌های مشابه با این مسمومیت، مانند سندرم گیلن باره، سکته مغزی، میاستنی گراویس، و مصرف بیش از حد مواد مخدر، کافی نیست. دکتر شما ممکن است تست‌های خاصی را برای تشخیص انجام دهد. برخی از این آزمایشات عبارت‌اند از:

• اسکن مغز
• آزمون مایع نخاعی
• تست های عملکرد عصب و عضله (عصب مطالعه هدایت [NCS و الکترومیوگرافی [EMG)
• آزمون Tensilon برای میاستنی گراویس

اگر  در این آزمایشات مشخص نیست که چه چیزی شما را بیمار کرده است، دکتر شما ممکن است تست‌های آزمایشگاهی را برای سم و باکتری‌ای که  مولد سم بوتولینوم  است، سفارش دهد. این روش‌های آزمایشگاهی تنها راه برای این است  که مطمئن شوید  آیا شما مبتلا به این نوع مسمومیت هستید و یا نه. ممکن است دریافت نتایج آزمایش‌های شما از آزمایشگاه، چندین روز طول بکشد. اگر دکتر شما مشکوک باشد که  شما مبتلا به این نوع مسمومیت هستید،  درمان شما ممکن است فوراً شروع شود.

درمان

پزشکان درمان بوتولیسم را با  مواد دارویی به نام پادزهر بوتولینوم انجام می‌دهد. سم به اعصاب بدن حمله می‌کند، و پادزهر آن از آسیب بیشتری جلوگیری می‌کند. این کار باعث بهبود آسیب‌هایی که قبلاً ایجاد شده، نمی‌شود. بسته به شدت علائم، شما ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان برای هفته‌ها یا حتی ماه‌ها، قبل از اینکه شما به اندازه کافی برای رفتن به خانه سالم باشید، داشته باشید.

اگر بیماری شما شدید باشد، ممکن است  باعث مشکلات تنفسی و حتی صورتی که  سم سبب فلج شدن ماهیچه‌های درگیر در تنفس شود، باعث عدم تنفس شود. اگر این اتفاق بیفتد، دکتر شما ممکن است شما در یک دستگاه تنفس (ونتیلاتور) قرار داده تا زمانی که شما قادر به نفس کشیدن باشید. فلج ناشی از سم به آرامی بهبود خواهد یافت. مراقبت‌های پزشکی و پرستاری در بیمارستان به  شما در روند بهبودی کمک خواهد کرد.

 اگر بوتولیسم  شما ناشی از زخم است، دکتر شما ممکن است نیاز به جراحی منبع باکتری  که سم را تولید می‌کند داشته باشد و برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند.

بقا و عوارض

این مسمومیت  می‌تواند  منجر به مرگ به دلیل نارسایی تنفسی شود. با این حال، به دلیل توسعه پادزهرها و مراقبت‌های پزشکی مدرن، افراد مبتلای به این مسمومیت مهلک بوتولیسم شانس کمتری برای  میرایی در اثر این عامل نسبت به  افرادی که در گذشته مبتلا شده‌اند، دارند. پنجاه سال پیش، برای به ازای ۱۰۰ نفر مبتلای به این نوع مسمومیت، ۵۰ نفر مردند. در حال حاضر، با پادزهر و درمان پزشکی مناسب، کمتر از ۵ نفراز هر ۱۰۰ نفر مبتلای به بوتولیسم می‌میرند.

حتی با وجود تزریق پادزهر  و مراقبت پزشکی و پرستاری، برخی از بیماران مبتلا به عفونت و یا مشکلات دیگری که برای هفته‌ها یا ماه  به علت فلج ایجاد شده است، می‌میرند. بیمارانی که از این مسمومیت زنده بمانند، ممکن است خستگی و تنگی نفس را برای سالها بعد از آن داشته باشند، و ممکن است درمان طولانی مدت برای کمک به بازیابی آنها نیاز باشد.

پیشگیری

بسیاری از موارد این بیماری، قابل پیشگیری هستند.
• بوتولیسم ناشی از مواد غذایی
بسیاری از موارد ناشی از مواد غذایی پس از افراد  کنسرو خانگی، غذای نگهداری شده، و یا غذاهایی تخمیر شده  که با سم آلوده بودند را خوردند، اتفاق می افتد. غذاهای کنسروی که به درستی فرایند نشوند،  ممکن است آلوده شوند.
مواد غذایی با محتوای اسیدیته پایین، رایج‌ترین منابع از موارد مسمومیت مرتبط با کنسرو خانگی  می‌باشد. نمونه‌هایی از غذاهای کم اسید عبارت‌اند از:
• مارچوبه
• لوبیا سبز
• چغندر
• ذرت
• سیب زمینی
منابع جدید بوتولیسم ناشی از مواد غذایی همچنان در حال شناسایی شدن است. آلودگی می‌تواند هنگامی که مواد غذایی به طور نادرست پس از تولید، زمانی که ذخیره شد، و یا در زمانی که توسط مصرف کنندگان استفاده می‌شود، رخ دهد. برخی از نمونه‌های مواد غذایی که آلوده می‌شوند، عبارت‌اند از:
• سیر خرد شده در روغن
• کنسرو سس پنیر
• کنسرو گوجه فرنگی
• آب هویج
• سیب زمینی پخته پیچیده شده در فویل
در آلاسکا، بیشترین موارد بوتولیسم ناشی از مواد غذایی توسط ماهی  ها و سایر آبزیان تخمیرشده ایجاد می شود.
اگر شما مواد غذایی خود را نگهداری و یا تخمیر می‌کنید، شما می‌توانید شانس ابتلا خودتان، خانواده شما و یا دوستان توسط این مواد غذایی را از طریق زیر  کاهش دهید:
• پیگیری  دستورالعمل‌های تهیه کنسرو خانگی
• پیگیری تمام دستورالعمل‌های مربوط به شستن، تمیز کردن، و استریل کردن موارد مورد استفاده در تهیه کنسرو خانگی
• استفاده از کنسرو کننده‌های فشاری برای غذاهای کم اسید مانند سیب زمینی، بسیاری از سبزیجات دیگر، و گوشت.
هر کس می‌تواند شانس ابتلا به بوتولیسم راکاهش دهد به وسیله:
• سرد کردن برودتی روغن‌های خانگی با سیر و یا گیاهان و دور انداختن هر روغن استفاده نشده پس از ۴ روز.
• نگه داشتن سیب زمینی (در دمای بالاتر از ۱۴۰ درجه فارنهایت) پخته شده  در فویل آلومینیوم داغ پیچیده شده تا زمانی که در مصرف، و یا خنک شوند.
بوتولیسم ناشی از  زخم
با تمیز نگه داشتن زخم از بوتولیسم  ایجاد شده در اثر زخم پیش گیری  کنید. اگر زخم به نظر می‌رسد آلوده است، به سرعت  مراقبت‌های پزشکی را خبر کنید. یک زخم اگر چنین باشد، ممکن است آلوده باشد:
• قرمزی باشد.
• متورم باشد.
• دردناک باشد.
• در لمس گرم باشد.
• پراز چرک و باشد.
• همراه با تب باشد.
به طور کلی همه زخم‌ها آلوده به بوتولیسم این علائم از عفونت زخم را نشان نمی‌دهد. اگر شما یک زخم  داشتید و علائم بوتولیسم ششروع شد، فوراً به مراقبت‌های پزشکی اطلاع دهید یا مراجعه کنید.
افرادی که مواد مخدری مانند هروئین را تزریق می‌کنند، نسبت به افرادی که این کا را نمی‌کنند، احتمال بیشتری برای ابتلای به  این مسمومیت در اثر زخم دارند. افرادی که به این مسمومیت  از طریق  تزریق مواد مخدر دچار می‌شوند، ممکن است در  محل تزریق آنها آلودگی واضح نباشد.
بوتولیسم ناشی از  زخم ممکن است پس از صدمات ناشی از ضربه، از قبیل خرابی موتور سیکلت، و جراحی‌های اتفاق افتد. نسبت به علائم عفونت  هشیارباشید.

بوتولیسم نوزادان

از اغلب موارد بوتولیسم نوزادان نمی‌توان جلوگیری کرد زیرا باکتری که باعث بیماری می‌شود، در خاک و گرد و غبار حضور دارد. این باکتری می‌تواند در داخل خانه در کابینت، فرش، و … حتی پس از تمیز کرد پیدا شود. برای تقریباً همه کودکان و بزرگ سالان که سالم هستند، خوردن اسپور بوتولیسم خطرناک نیست و باعث ایجاد مسمومیت نخواهد شد (سم تولید شده توسط باکتری است که خطرناک است). به دلایلی که ما درک نمی‌کنیم، برخی از نوزادان که به این بیماری، بعد از ورود اسپور  به دستگاه گوارش خود و رشد و تولید سم، مبتلا می‌شوند.
 عسل می‌تواند در برگیرنده‌ی باکتری‌ای باشد که مولد این بیماری در نوزادان می‌شود، به طوری که  مصرف عسل برای کودکان کمتر از ۱۲ ماه توصیه نمی‌شود. عسل برای افراد با ۱ سال سن و بالاتر، بی خطر است.
عسل و بوتولیسم نوزادی
مسمومیت روده‌ای بزرگ سالان
مسمومیت بوتولیسم روده‌ای بزرگ سالان (که همچنین به عنوان مسمومیت روده بزرگ سالان شناخته می‌شود) یک نوع بسیار نادر از این مسمومیت است. افرادی که مشکلات بهداشتی دارند که این امر باعث  تغییر  در ساختار و یا کارکرد مناسب روده می‌شود، ممکن است در خطر بیشتری باشند. تنها تعداد انگشت شماری از افراد با مسمومیت روده بزرگ سالان تشخیص داده شده‌اند، و دانشمندان کاملاً نمی‌دانند که چگونه یک شخص به  نوع از بوتولیسم، مبتلا می‌گردد. این بیماری  ممکن است شبیه به بوتولیسم نوزادان باشد، که نمی‌توان از آن جلوگیری کرد.
بوتولیسم درمان زاد

شما می توانید  از این نوع درمانزاد بیماری(یک بیماری ناشی از معاینه پزشکی یا درمان) با دریافت  سم بوتولینوم تزریق تنها از طریق پزشکان دارای مجوز  به روش زیر جلوگیری کنید:

• اگر شما نیاز به تزریق سم بوتولینوم برای یک مشکل پزشکی دارید، دکتر شما امن‌ترین دوز را انتخاب نماید.
• اگر شما یک تزریق سم بوتولینوم را  به دلایل زیبایی انجام می‌دهید، مطمئن شوید که پزشک معالج  حرفه‌ای و دارای  مجوز است.

منبع: CDC

این مقاله توسط داروباکس به صورت اختصاصی، ترجمه شده است. در صورتی که این مطلب، برای شما مفید بود، لطفا نظرات، انتقادات و موضوعات مورد علاقه پیشنهادی خود را با ما به اشتراک بگذارید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *