بلفاریت یک بیماری چشمی است که بر پلکها اثر می‌گذارد. این شرایط می‌تواند توده‌هایی چسبناک اطراف مژه‌ها ایجاد کند. این بیماری بوسیله عفونت پوست اطراف مژه‌ها ایجاد می‌شود. درمانهای زیادی وجود دارد که می‌تواند علائم را کاهش دهد از جمله درمانهای خانگی.
در این مقاله ما عوامل ایجاد کننده بلفاریت، چگونگی درمان و نحوه پیشگیری از آن را تشریح خواهیم کرد.
بلفاریت می‌تواند بر هر کسی در هر سن و سالی اثر گذارد و به صورت حاد و مزمن طبقه بندی می‌شود، بلفاریت مزمن بزرگسال شایعترین شکل آن است. برای اکثر مواقع، بلفاریت به معنای فرم مزمن التهاب پلک است.
علائم بلفاریت چشم
بلفاریت می‌تواند قدامی یا خلفی باشد.
قدامی: بر لبه جلویی پلک اثر می‌گذارد جایی که مژه‌ها به آن متصل می‌شوند.
خلفی: بر لبه داخلی پلک اثر می‌گذارد جایی که به کره چشم برخورد می‌کند.
علائم عمده عبارتند از:
- خارش پلکها
- قرمزی چشم
- چشم‌های تحریک شده و آبدار
- پوسته پوسته شدن و کبره بستن در پایه مژه‌ها، شبیه به شوره سر
- سوزش یا خارش جشم
- حساسیت به نور (فتوفوبیا)
- احساس وجود شن یا جسم خارجی در چشم
- ریزش مژه‌ها
- افزایش دفعات پلک زدن
- علائم اغلب در صبح بیشتر مشاهده می‌شود.
بلفاریت یک مشکل تهدیده کننده نیست اما می‌تواند باعث کاهش بینایی شود که ممکن است به وجود آید. علائم بلفاریت مزمن بیشتر تمایل به ظاهر شدن و رفتن با دوره‌های عود دارند. معمولا بر هر دو چشم تاثیر یکسانی دارند البته ممکن است اینطور هم نباشد و یک چشم بیشتر علائم را بروز دهد.
سایر شرایط اغلب همراه با بلفاریت ظاهر می‌شود مانند رزاسه، پسوریازیس و سبوره.
عوامل ایجاد کننده بلفاریت
چندین عامل ممکن است بلفاریت را ایجاد کنند.
آنها شامل:
- واکنش التهابی به باکتری‌هایی که بطور طبیعی روی پلکها زندگی می‌کنند
- درماتیت سبوره یا رزاسه
- انگل‌ها: دمودکس کرم مژه
- عفونت با ویروس تبخال herpes simplex (HSV)
- آلرژی‌ها، از جمله واکنش آلرژیک به داروهای چشم، محلولهای لنز تماسی یا آرایشی چشم
افرادی که شوره سر دارند به احتمال بیشتری دچار بلفاریت می‌شوند. کنترل شوره سر می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
عامل دیگری که امکان دارد، اختلال عملکرد غدد میبومیا روی لبه پلکها است. این غده‌های یک ماده روغنی را تولید می‌کنند که از تبخیر اشک چشم جلوگیری می‌ند.
بعضی از پزشکان معتقدند که بلفاریت یک اختلال پیش از اختلال غده میبومیا است نه اینکه اختلال عمکلرد غدد موجب بلفاریت باشد.
اختلالات
- مشکلات پلک: بلفاریت می‌تواند موجب ریزش مژه‌ها بطور غیر طبیعی شود.
- مشکلات پوست پلک: ممکن است در واکنش به بلفاریت طولانی مدت روی پلکها اسکار بوجود بیاید. یا لبه‌ها پلکها به سمت بیرون یا داخل برگردد.
- اشک ریزش زیادی یا خشکی چشم: ترشحات روغنی غیر طبیعی و دیگر مواد زائد از پلکها همچون پوسته‌های مرتبط با شوره می‌توانند در لایه اشکی یعنی آب، روغن و محلول مخاطی که اشک را تشکیل می‌دهند، تجمع پیدا کنند. لایه اشکی غیرطبیعی با روانروی صحیح پلکها تداخل پیدا می‌کند. این می‌تواند چشم شما را تحریک کند و موجب علائم خشکی چشم یا اشک ریزش بیش از حد شود.
- مشکل در استفاده از کنتاکت لنزها: از آنجایی که بلفاریت می‌تواند مقدار روانروی در چشمان شما را تحت تاثیر قرار دهد، استفاده از لنزهای تماسی ممکن است ناراحت کننده باشد.
- گل مژه: یک گل مژه عفونتی ست که نزدیک قاعده مژه‌ها بروز می‌کند. در نتیجه یک توده دردناک روی لبه پلک (معمولا روی بخش خارجی) تشکیل می‌شود. یک گل مژه معمولا بیشتر روی سطح پلکک قابل مشاهده است.
- شالازیون یا برآمدگی پلک: شالازیون به هنگامی که انسدادی در یکی از توده‌های چربی در لبه پلک، تنها پشت مژه‌ها وجود دارد، بروز می‌کند. این غده می‌تواند با باکتری عفونی شده باشد که موجب قرمزی و تورم در پلک می‌شود. برخلاف گل مژه شالازیون بیشتر تمایل به بروز در داخل پلک دارد.
- ورم ملتحمه مزمن: بلفاریت می‌تواند منجر به عود مرتب ورم ملتحمه شود.
- زخم قرنیه: تحریک مرتب ناشی از پلکهای ملتهب یا مژه‌های تو رفته در چشم موجب ایجاد زخم در قرنیه می‌شوند. کمبود اشک می‌تواند منجر به عفونت قرنیه شود.
درمان بلفاریت
درمان بلفاریت بطور طبیعی شامل درمانهای طبی و خانگی است.
پزشک درمانهای خانگی را که بعد در ادامه توضیح خواهیم داد توصیه خواهد کرد اما همچنین می‌توانند درمانهای زیر را هم ارائه کنند.
دبریدمان الکتروشیمیایی لبه پلک (Blephex): با این کار هر نوع انگل، باکتری و بیوفیلم (تجمع عوامل بیماری‌زا به صورت یک لایه) را که روی باکتری ایجاد می‌شود، از بین می‌برد. این کار همچنین هر غده میبومیان بسته را باز می‌کند.
درمان پالس حرارتی (Lipiflow): این درمان هر ماده‌ای را که باعث انسداد غدد میبومی می‌شود، ذوب می‌کند.
درمان پالس نوری شدید (IPL): این کار غدد مسدود پلک را باز می‌کند.
گاهی اوقات موارد شدید بلفاریت ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک موضعی یا خوراکی داشته باشند. درمانهای دارویی عبارتند از:
داروهایی که با عفونت مبارزه می‌کنند: آنتی بیوتیک‌های استفاده شده برای پلک علائم را تسکین داده و عفونت باکتریایی پلکها را رفع می‌کند. این داروها در انواع مختلف در دسترس هستند از جمله قطره، کرم و پماد. اگر به آنتی بیوتیک‌ها پاسخ خوبی داده نشود، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک خوراکی را پیشنهاد بدهد.
داروهای کنترل کننده التهاب: قطره‌های استروئیدی یا پمادها ممکن است به کنترل التهاب کمک کنند. پزشک ممکن است هم آنتی بیوتیک و هم داروهای ضد التهاب را تجویز کند.
درمانهایی برای بیماریهای زمینه‌ای: بلفاریت ایجاد شده بوسیله درماتیت سبوره، رزاسه یا بیماریهای دیگر، ممکن است بوسیله درمان بیماری زمینه‌ای کنترل شود.
بلفاریت به ندرت به طور کامل از بین می‌رود. حتی با درمان موفق، این بیماری به دفعات به صورت مزمن ظاهر می‌شود و نیازمند توجه روزانه به تمیز کردن پلک است. اگر به درمان پاسخ ندهید، یا مژه‌ها ریزش داشته باشند یا تنها یک چشم تحت تاثیر قرار گرفته باشد، این بیماری می‌تواند بوسیله یک سرطان منطقه‌ای پلک ایجاد شده باشد.
جایگزین داروها
درمانهای دارویی هیچ جایگزینی ندارند که علائم بلفاریت را رفع کند. البته یک رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا۳ ممکن است برای بلفاریت همراه با رزاسه، مفید باشد. اسیدهای چرب امگا۳ در غذاهایی همچون، سالمون، تن، تخم کتان و گردو وجود دارد.
درمانهای خانگی بلفاریت چشم
بهداشت چشم برای درمان هر دو نوع بلفاریت مهم است. باید حتی وقتی علائم بهتر شدند هم ادامه باشد. مراقبت از خود مهمترین بخش درمان است. در صورتی که مراقبت ادامه نیابد، علائم بلفاریت دوباره بر می‌گردد. بلفاریت را نمی‌توان ریشه کن کرد اما درمان می‌تواند بطرز موفقیت آمیزی علائم را کنترل کند.
علاوه بر درمان خانگی، افرادی که التهاب پلک دارند باید از استفاده لوازم آرایشی همچون خط چشم، ریمل و دیگر لوازم آرایشی چشم خودداری کنند.
مدیریت بلفاریت شامل موارد زیر است:
- کمپرس گرم برای نرم کردن پوسته‌ها
- پاک کردن پلک برای برداشتن پوسته‌ها
- ماساژ، برای تحریک غدد کوچک چربی پلکها
چگونه از کمپرس گرم استفاده کنیم
استفاده از کمپرس گرم به این ترتیب است که یک حوله یا پارچه گرم را روی پلکهای بسته بگذارید و وقتی که حوله یا پارچه خنک شد آن را با آب گرم، دوباره گرم کنید و دوباره آن را روی پلک بگذارید و حداکثر ده دقیقه آن را روی پلک بگذارید.
موقع استفاده از کمپرس گرم این نکات را توجه کنید:
غوطه ور کردن حوله در آب گرم: بعضی از بیمارانی که برای گرم کردن حوله خیس از مایکروویو استفاده کردند، دچار سوختگی پوست شدند.
فقط از حوله نرم استفاده کنید: مالیدن حوله به شدت روی صورت یا استفاده از یک حوله زبر می‌تواند به پوست و چشمان شما صدمه بزند.
بعد از استفاده از کمپرس به مدت ۱۰ دقیقه، چشمان خود را بشویید.
ماسکهای گرم کننده چشم: اینها ممکن است همان اثرات کمپرس با حوله گرم را داشته باشند و ممکن است راحت‌تر باشند. پاک کننده‌های پلک را نیز می‌توان استفاده کرد و جایگزینی برای استفاده از شامپو بچه و آب باشد.
شستن چشمها
برای این کار به آرامی لبه پلک را در پایه مژه‌ها و جایی که غده‌ها قرار دارند با یک پنبه خیسانده در محلول شامپو بچه بمالید. ۲ تا ۳ قطره شامپو بچه برای حدود نیم فنجان آب استفاده کنید.
این شیوه بهداشت پلک را باید دو بار در روز تکرار کرد. این یک شیوه مراقبت از چشم را باید همیشه انجام داد اما اگر انجام نشود علائم دوباره عود می‌کنند.
ماساژ چشم
بعد از استفاده از کمپرس گرم برای برداشتن سبوم، ماساژ به بروز محتوای چربی غده‌ها کمک می‌کند. با یک انگشت یا گلوله پنبه‌ای یا گوش پاک کن، لبه پلک جایی که مژه‌ها و غده‌ها هستند، با استفاده از حرکات چرخی ملایم ماساژ دهید.
قطره اشک مصنوعی
چندین نوع قطره اشک مصنوعی بدون نسخه که به کنترل خشکی چشم ایجاد شده بوسیله بلفاریت در طول روز کمک می‌کند. اشک مصنوعی بدون نسخه بهترین نوع برای استفاده هستند. شما می‌توانید آنها را براحتی از طریق داروخانه یا آنلاین دریافت کنید اما ابتدا باید در مورد نوعی که برای شما بهتر است با پزشک مشورت کنید.
تشخیص بلفاریت
پزشکان از شما در مورد علائم خواهند پرسید شرح حال پزشکی مراجعه کننده را خواهند گرفت و پلکها و چشمان بیمار را بررسی می‌کنند.
معاینه چشم
پزشک به علائم توجه خواهند تا به تعیین نوع بلفاریت کمک کند. آنها این کار را با استفاده از دستگاه معاینه چشم انجام خواهد داد. این دستگاه یک میکروسکوپ ویژه با یک منبع نوری شدید است. این دستگاه به پزشک اجازه می‌دهد تا بیرون چشمها و پلکها نگاه کند در عین حال که بیمار باید سر خود را بوسیله قرار دادن چانه روی یک میله نگهدارنده ثابت نگه دارد.
پزشک پس از تشخیص میزان پیشرفت بیماری دستور درمان را خواهد داد. این ممکن است بستگی به عامل داشته باشد. اگر بلفاریت بوسیله مشکلات پوستی از جمله رزاسه، یا اگر ناشی از انگها باشد یک گزینه مناسب انتخاب خواهد شد.
درمان از توسعه اختلالات همچون کیستهای میبومی، ورم ملتحمه یا آسیب قرنیه پیشگیری خواهد کرد.
بلفاریت به صورت خلاصه
اینجا یک سری نکات مهم در مورد بلفاریت وجود دارند. این نکات برای مرور خوانده‌های شما و به خاطر سپردن موارد مهم در مورد این بیماری است.
_بلفاریت یک بیماری التهابی است که بر ناحیه قاعده مژه‌ها اثر می‌گذارد.
_عوامل زمینه‌ای بلفاریت مزمن به خوبی شناخته نشده است.
_بلفاریت بخاطر ضعف بهداشت نیست.
_بارزترین علائم بلفاریت قرمزی و چسبناکی پلک است به همراه توده‌ای از پوسته در اطراف قاعده مژه‌ها
_درمان به منظور تسکین علائم انجام می‌شود اما نمی‌تواند بیماری را ریشه کن کند.
بلفاریت یک بیماری مزمن و مداوم است که به طور کامل درمان نخواهد شد، اگر شما نیز تجربه‌ای در مورد مواجهه با این بیماری و شیوه درمان آن دارید با ما در میان بگذارید تا بتوانیم از نظرات سودمند شما استفاده کنیم
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط داروباکس
منبع: mayoclinic medicalnewstoday
