اختلال نعوظ (ED) ناتوانی برای به دست آوردن یا نگه داشتن نعوظ کافی برای داشتن رابطه جنسی است. این اختلال گاهی اوقات به عنوان ناتوانی جنسی هم شناخته میشود. اختلال گاه و بیگاه غیر معمول نیست. بسیاری از مردان به هنگام استرس تجربه این مورد را دارند اما اختلال نعوظ با دفعات زیاد میتواند علامت مشکلی در سلامتی باشد که نیازمند درمان است. همچنین یکی از علائم روانی یا مشکلات رابطه است که نیازمند پیگیری توسط یک متخصص است.
همه مشکلات جنسی بوسیله اختلال نعوظ ایجاد نمیشود. انواع دیگر اختلالات جنسی مردانه عبارتند از:
- انزال زودرس
- تاخیر یا غیاب انزال
- عدم علاقه به رابطه جنسی
علائم اختلال نعوظ چه هستند؟
در صورتی که مرتبا علائم زیر را دارید، احتمالا دچار اختلال نعوظ هستید:
- مشکل در ایجاد نعوظ
- مشکل در نگهداشتن نعوظ حین فعالیت جنسی
- کاهش میل به رابطه
سایر اختلالات مربوط به ED عبارتند از:
- انزال زودرس
- تاخیر در انزال
- انورگاسمی که ناتوانی در دستیابی به ارگاسم پس از تحریک کامل است
علتهای اختلال نعوظ
تحریک جنسی مردان فرایندی پیچیده است که مغز، هورمونها، احساسات، اعصاب، عضلات و عروق خونی را درگیر خود میکند. اختلالت نعوظ ممکن است ناشی از بروز مشکل در یکی از این موارد باشد. به همین ترتیب تنشها و مشکلات سلامت روان هم میتواند باعث اختلال نعوظ یا بدتر شدن آن شود.
گاهی اوقات ترکیبی از مشکلات جسمانی و روانی موجب اختلال نعوظ میشود. به عنوان مثال، یک بیماری خفیف که پاسخ جنسی را کند میکند میتواند موجب استرس در مورد نگه داشتن نعوظ شود. در نتیجه استرس منجر به اختلال نعوظ یا بدتر شدن آن شود.
علل جسمانی
همیشه باید با پزشک در مورد مشکلات نعوظ صحبت کنید چون ممکن است علت آن یک بیماری جدی باشد. صرفنظر از این که علت آن ساده یا جدی باشد، تشخیص به موقع می تواند به رفع عوارض سلامتی و حل مشکلات جنسی کمک کند.
فهرست زیر بسیاری از مشکلات شایع جسمانی که موجب اختلال نعوظ میشوند، به اختصار آورده است.
- بیماری قلبی و تنگی عروق خون
- دیابت
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- چاقی و سندرم متابولیک
- بیماری پارکینسون
- مولتیپل اسکلروز (ام اس)
- اختلالات هورمونی از جمله بیماریهای تیروئید و کمبود تستوسترون
- اختلال ساختاری یا آناتومی آلت تناسلی همانند بیماری پیرونی
- استفاده از دخانیات
- مصرف الکل و سایر مواد اعتیاد آور
- اختلال خواب
- صدمه ناشی از سرطان یا جراحی
- جراحتها
- افزایش سن
- درمان سرطان پروستات یا بزرگی پروستات
- درمانها یا جراحتهایی که بر ناحیه لگن یا ستون مهره اثر میگذارند
- داروها
- پرتو درمانی در ناحیه لگن
تصلب شرایین علت شایع مشکلات جریان خون است. تصلب شرایین موجب تنگ شدن یا بسته شدن عروق آلبت تناسلی، جلوگیری از جریان خون کافی به آلت تناسلی برای ایجاد نعوظ است.
داروهای خاصی نیز میتوانند موجب اختلال نعوظ شوند از جمله موارد زیر. کسی که در حال مصرف این داروهاست باید قبل از قطع یا عوض کردن آنها با پزشک خود مشورت کند:
- داروهای کنترل فشار خون بالا
- داروهای قلب از جمله دیگوکسین
- بعضی از داروهای مدر
- داروهایی که روی سیستم اعصاب مرکزی عمل میکنند از جمله بعضی از داروهای خواب و آمفتامینها
- داروهای درمان کننده اضطراب
- داروهای ضد افسردگی از جمله بازدارنده های مونوآمین اکسیداز (MAOI)، بازدارندههای باز جذب انتخابی سروتونین (SSRI) و داروهای ضد افسردگی سله حلقهای
- مسکنهای اپیوئید
- بعضی از داروهای ضد سرطان از جمله عوامل شیمی درمانی
- داروهای درمان کننده پروستات
- آنتی کولینرژیک
- داروهای هورمونی
- داروی زخم معده سایمتیدین
در ۹۰ درصد موارد اختلال نعوظ علل آن فیزیکی است و علل روانی کمتر شایع است.
علل روانی
در موارد نادر، مردانی که مشکل اختلال نعوظ دارند ممکن است هرگز به نعوظ نرسند. این مورد اختلال نعوظ اولیه نام دارد و در صورتی که هیچ اختلال آناتومی قابل مشاهده یا مشکلات جسمانی وجود نداشته باشد، علت آن تقریبا در اغلب موارد مشکلی روانی است. این عوامل روانشناختی عبارتند از:
- احساس گناه
- ترس از صمیمیت
- افسردگی
- اضطراب شدید
- استرس
اغلب موارد اختلال نعوظ ثانویه هستند. این بدان معناست که عملکرد نعوظ طبیعی بوده اما مشکل ساز میشود. علل یک مشکل جدید و مداوم معمولا فیزیکی است.
عوامل روانشناختی به ندرت موجب اختلال نعوظ شده یا به آن مربوط میشوند چون عوامل متغیری هستند از بیماریهای قابل درمان روانی گرفته تا وضعیتهای عاطفی روزمرهای که اکثر افراد گاهی اوقات با آن مواجه میشوند.
توجه داشته باشید که ممکن است بین عوامل پزشکی و روانشناسی، همپوشانی وجود داشته باشد. مثلا اگر مردی چاق است، تغییرات جریان خون میتواند بر قابلیت وی برای حفظ نعوظ اثر داشته باشد که در این مورد علت جسمانی است. البته ممکن است چنین شخصی عزت نفس پایینی هم داشته باشد که بر عملکرد نعوظ اثر دارد و یک علت روانی است.
آیا دوچرخه سواری موجب ED میشود؟
پرسش در مورد اثرات دوچرخه سواری بر سلامتی مردان اغلب پرسیده میشود. بعضی از پژوهشها نگرانیها در مورد مردانی که برای ساعتهای طولانی و مرتبا دوچرخه سواری میکنند در مورد خطر بالاتر ابتلا به اختلال نعوظ بالا برده است، علاوه بر اینکه مشکلات دیگری از جمله ناباروری و سرطان پروستات نیز وجود دارد.
اکثر تحقیقات جدید نشان میدهد که هیچ ارتباطی میان دوچرخه سواری و ED وجود ندارد اما بین ساعات طولانی دوچرخه سواری و سرطان پروستات ارتباطی هست.
بیماری پروستات و ED
سرطان پروستات موجب اختلال نعوظ نمیشود. البته جراحی پروستات برای برداشتن سرطان و پرتو درمانی برای درمان سرطان پروستات میتواند موجب ED شود. درمان بیماری پروستات خوش خیم غیر سرطانی نیز موجب این عارضه میشود.
سن چگونه بر بروز ED اثر میگذارد؟
شیوع اختلال نعوظ با افزایش سن، بیشتر میشود. اثر آن بر ED بصورت زیر است:
- ۱۲ درصد مردان کمتر از ۶۰ سال
- ۲۲ درصد مردان دهه ۶۰
- ۳۰ درصد مردان ۷۰ سال یا بالاتر
اگر چه خطر اختلال نعوظ با سن افزایش مییابد اما ابتلا به اختلال نعوظ به معنای پیرتر شدن شما نیست. ممکن است با افزایش سن مشکلات نعوظ بیشتر شود اما لزوما به این معنا نیست که دچار اختلال نعوظ هستید. در کل هر چه سالمتر باشید عملکرد جنسی بهتری هم خواهید داشت.
ED در میان افراد جوان نیز ممکن است بوجود آید. پژوهشی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که یک مرد از چهار مرد به دنبال درمان اختلال نعوظ در سن زیر ۴۰ سال است. پژوهشگران ارتباط شدیدی میان سیگار کشیدن و استفاده از مواد مخدر با اختلال نعوظ در میان مردان کمتر از ۴۰ سال نسبت به مردان سن بالاتر، یافتهاند.
تحلیل پژوهشها در مورد اختلال نعوظ در مردان زیر ۴۰ سال نشان داد سیگار کشیدن یکی از عوامل بروز ED در ۴۱ درصد مردان زیر ۴۰ سال است. دیابت دومین علت شایع بود و با ۲۷ درصد از موارد اختلال نعوظ در مردان زیر ۴۰ سال ارتباط دارد.
تشخیص
در مورد بسیاری از مردان، معاینه و پاسخ دادن به سوالات پزشک (شرح حال) همگی چیزهایی هستند که پزشک برای تشخیص اختلال نعوظ و توصیه به درمان نیاز دارد. اگر کسی بیماریهای مزمن دارد یا پزشک وی به علل زمینهای که احتمال دخالت دارند مشکوک باشد باید آزمایشهای بیشتری انجام دهد یا با یک متخصص مشورت کند.
آزمونهای لازم برای بیماریهای زمینهای موثر عبارتند از:
- معاینه لگن: این معاینه شامل معاینه دقیق آلت تناسلی و بیضهها و بررسی اعصاب برای حس است.
- آزمایش خون: آزمایش خون برای بررسی علائم بیماریهای قلبی، دیابت، کمبود تستوسترون و سایر عوارض بهداشتی.
- آزمایش ادرار: آزمایش ادرار همانند آزمایش خون برای بررسی علائم دیابت و سایر مشکلات زمینهای دیگر است.
- سونوگرافی: این آزمون معمولا بوسیله یک متخصص در مطب انجام میشود. این روش به صورت استفاده از دستگاهی مبدل است که بر رروی عروق خونی تامین کننده آلت تناسلی گذاشته میشود. این وسیله تصاویری ویدئویی میدهد که به پزشک کمک میکند تا در صورت وجود مشکل در جریان خون این بخش، آن را تشخیص دهد. این آزمون گاهی اوقات همراه با تزریق داروها درون آلت تناسلی برای تحریک جریان خون و ایجاد نعوظ انجام میشود.
- معاینه روانشناسی: پزشک سوالاتی برای غربالگری برای افسردگی و سایر علل ممکن روانشناختی برای ED، میپرسد.
آزمون NPT
تست NPT با استفاده از یک وسیله پرتابل باطری خور انجام میشود که در هنگام خواب روی ران قرار داده میشود. این دستگاه کیفیت نعوظ شبانه را ارزیابی میکند و دادهها را ذخیره میکند که به این ترتیب پزشک میتواند به این دادهها دسترسی داشته باشد. پزشک با استفاده از این دادهها درک بهتری از عملکرد آلت تناسلی و اختلال نعوظ خواهد داشت و این به تشخیص وی کمک زیادی خواهد کرد.
درمان اختلال نعوظ
نخستین کاری که پزشک انجام میدهد این است که مطمئن شود که درمان مناسبی برای هر یک از مشکلات سلامتی که موجب ایجاد این اختلال یا بدتر شدن آن میشوند، انجام میدهد. بسته به نوع علت و شدت اختلال نعوظ و بیماریهای زمینهای، گزینههای درمانی مختلفی انجام خواهد شد. پزشک میتواند خطرات و فواید هر یک از درمانها را توضیح دهد و روشی را که شما ترجیح میدهید در نظر بگیرد. ترجیحات شریک جنسی نیز ممکن است در گزینههای درمانی نقش داشته باشد.
داروهای خوراکی
داروهای خوراکی برای درمان اختلال نعوظ در بسیاری از مردان موفقیت آمیز هستند. این داروها عبارتند از:
هر چهار دارو اثرات اکسید نیتریک را که مادهای شیمیایی برای ریلکس کردن عضلات تناسلی است، افزایش میدهند. این جریان خون را افزایش میدهد و موجب ایجاد نعوظ در پاسخ به تحریک جنسی میشود.
مصرف یکی از این قرصها به طور خودکار نعوظ ایجاد نمیکند. بلکه ابتدا باید تحریک جنسی ایجاد شود تا موجب آزاد شدن اکسید نیتریک از اعصاب آلت تناسلی شود. این داروها پیامی را که به مردان اجازه عملکرد طبیعی را میدهد، تقویت میکنند. داروهای خوراکی اختلال نعوظ افزایش دهنده میل جنسی نیستند و موجب هیجان نمیشوند و از این جهت برای مردانی که نعوظ طبیعی دارند، نیازی به استفاده ندارند.
داروها از نظر دوز مصرفی، چگونگی زمان عملکرد و عوارض متفاوت هستند. عوارض جانبی احتمالی شامل استفراغ، گرفتگی بینی، سردرد، تغییرات بینایی، کمردرد و ناراحتی معده است. پزشک وضعیت شما را در نظر خواهد گرفت تا بهترین دارو را برای شما انتخاب کند. این داروها اختلال نعوظ را فورا درمان نمیکند. ممکن است لازم باشد با پزشکتان همکاری کنید تا بفهمید بهترین دارو و دوز مناسب رای شما چیست.
قبل از مصرف هر دارویی برای اختلال نعوظ از جمله مکملهای بدون نسخه و داروهای گیاهی با پزشکتان مشورت کنید. داروهای اختلال نعوظ برای همه مردان عمل نمیکند و ممکن است در بعضی شرایط خاص کمتر موثر باشند همانند پس از جراحی پروستات یا در صورت ابتلا به دیابت. بعضی از داروها حتی ممکن است خطرناک باشد در صورتی که موارد زیر را داشته باشید:
- مصرف داروهای نیترات که معمولا برای درد قفسه سینه (آنژین صدری) تجویز میشوند همانند نیتروگلیسرین (مینی تران، نیترو دور، سایر داروها)، ایزوزوربید مونونیترات (مونوکت) و ایزوزوربید دی نیترات (دیلترات اس ار، ایزوردیل)
- ابتلا به بیماری قلبی یا نارسایی قلبی
- پایین بودن فشار خون (هایپرتنشن)
داروهای دیگر
داروهای دیگر برای اختلال نعوظ عبارتند از:
- داروی تزریق خودکار آلپروستادیل: در این روش با استفاده از یک سوزن بسیار ظریف آلپروستادیل (ادکس، کاورجکت ایمپالس) را به انتها و اطراف آلت تناسلی تزریق خواهید کرد. در بعضی موارد، داروهایی که معمولا برای داروهای دیگر استفاده میشوند برای تزریق روی آلت تناسلی خودش به تنهایی یا در ترکیب با سایرین انجام میشود. نمونهها شامل پاپاورین، آلپروستادیل و فنتولامین است. اغلب این داروهای ترکیبی به عنوان بیمیکس (وقتی دو دارو باشد) یا تریمیکس (در صورتی که سه دارو ترکیب شده باشد) شناخته میشوند. هر تزریق به این ترتیب دوز گذاری شده تا نعوظ بیش از یک ساعت طول نکشد. از آنجایی که سوزن استفاده شده بسیار ظریف است، درد ناشی از تزریق خفیف است.
- شیاف مجرای ادراری آلپروستادیل: درمان داخل مجرای ادراری آلپروستادیل شامل قرار دادن یک شیاف آلپروستادیل بسیار کوچک داخل مجرای آلت تناسلی است. از یک اپلیکاتور خاص برای وارد کردن شیافت به داخل مجرا استفاده میشود. نعوظ معمولا حدود ۱۰ دقیقه شروع میشود و وقتی موثر باشد بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد. عوارض جانبی آن شامل درد، خونریزی خفیف در مجرا و تشکیل بافت فیبروز داخل آلت است.
- جایگزین تستوسترون: بعضی از مردان اختلال نعوظ را به دلیل مشکلاتی در مورد کمبود تستوسترون دارند. در این مورد، درمان جایگزینی تستوسترون به عنوان نخستین گام به همراه سایر درمانها توصیه میشود.
وکیوم، جراحی و ایمپلنت
اگر داروها موثر نباشند یا برای شما مناسب نباشند، پزشکتان درمان متفاوتی را توصیه خواهد کرد: درمانهای دیگر شامل موارد زیر است:
- پمپ پنیس: پمپ پنیس (دستگاه وکیوم نعوظ) لولهای تو خالی است با یک پمپ باطری دارد. این لوله روی پنیس قرار میگیرد و سپس پمپ برای مکیدن هوای داخل لول استفاده میشود. این کار خلا ایجاد میکند که خون را به سمت اندام تناسلی هدایت میکند. هنگامی که نعوظ انجام شد، حلقه کشش در ته اندام قرار داده میشود تا جریان خون حفظ شده و ثابت نگه داشته شود. سپس بخش وکیوم را بردارید. این نعوظ معمولا به اندازهای که برای یک رابطه جنسی بین زوج انجام شود، طول میکشد. پس از پایان رابطه، حلقه را بردارید. کبودی یکی از عوارض جانبی آن است و انزال توسط این روش محدود خواهد شد. اگر این روش درمانی برای شما خوب باشد، پزشکتان یک مدل خاص را تجویز خواهد کرد.
- ایمپلنت: این درمان شامل جراحی قرار دادن وسایلی روی هر دو سمت اندام تناسلی است. این ایمپلنتها شامل میلههای قابل انعطاف (قابل خمش) هستند. دستگاههای قابل انعطاف به شما اجازه میدهد تا کنترل کنید که چه زمانی و چه مدت نعوظ داشته باشید. این میلههای قابل انعطاف آلت تناسلی را سفت میپیرند اما قابل خم شدن هستند. ایمپلنت تا زمانی که روشهای دیگر کارایی داشته باشند، توصیه نمیشوند. ایمپلنها درجه بالایی از رضایت را در میان مردانی که در مورد درمانهای دیگر با شکست مواجه شدهاند، ایجاد میکنند. همانند سایر جراحیها این روش هم عوارضی دارد از جمله عفونت.
ورزش
ورزشهایی وجود دارد که مردان میتوانند برای کاهش اثرات اختلال نعوظ انجام دهند.
بهترین روش برای درمان اختلال نعوظ بدون دارو تقویت عضلات کف لگن با ورزشهای کگل است. این ورزشها اغلب در مورد زنان برای تقویت عضلات ناحیه لگن حین بارداری توصیه میشود اما برای مردان هم برای بازگردانی عملکرد کامل اندام جنسی موثر هستند. ابتدا عضلات کف لگن را پیدا کنید. میتوانید با نگه داشتن اواسط جریان ادرار دو تا سه بار در زمان ادرار، به آنها دسترسی پیدا کنید. عضلاتی که موقع انجام این فرایند احساس میکنید، عضلات کف لگن هستند و برای تمرین کگل بر آنها تمرکز کنید.
تمرین کگل شامل سفت کردن و نگه داشتن این عضلات به مدت ۵ ثانیه و سپس آزاد کردن آنهاست. سعی کنید بین ۱۰ تا ۲۰ بار در هر روز این کار را انجام دهید. اولین بار ممکن است انجام این تمرین برای شما امکان پذیر نباشد اما به مرور زمان آسانتر میشود.
باید پس از ۶ هفته متوجه بهبود در خودتان شوید. توجه کنید که موقع این فرایندها تنفس را بطور طبیعی انجام دهید و اگر مجبور به ادرار شدید از نگه داشتن آن خودداری کنید. در عوض عضلات را در یک حرکت فشرده قرار دهید.
ورزشهای هوازی همانند دوی آرام یا پیاده روی تند نیز می تواند به گردش خون بهتر و بهبود ED در مردانی که مشکلات گردش خون دارند، کمک میکند.
داروهای جایگزین
بعضی از مکملها و داروهای گیاهی برای رفع اختلال نعوظ وجود دارد که در مورد صحت عملکرد آنها تردیدهایی وجود دارد. ضمن اینکه تحقیقات کافی در مورد آنها انجام نشده است. قبل از استفاده از هر مکملی با پزشکتان صحبت کنید تا مطمئن شوید که برای شما بی خطر است بخصوص اگر بیماریهای مزمن دارید. بعضی از فراوردههای جایگزین که ادعا میشود برای اختلال نعوظ خوب هستند میتوانند خطرناک باشند. سازمان غذا و دارو در مورد چند نوع از داروهای گیاهی هشدار می دهد به دلیل اینکه حاوی داروهای مضر هستند. مقدار ترکیبات نیز ناشناخته است یا ممکن است حاوی ترکیبات دارویی آلوده باشند. بعضی از داروها با داروهای تجویزی تداخل دارند و موجب کاهش فشار خون به صورتی خطرناک میشوند. این فراوردهها بخصوص برای مردانی که نیترات مصرف میکنند خطرناک هستند.
بعضی از گیاهان دارویی و مکملها که درجاتی از موفقیت را برای درمان ED داشتهاند به قرار زیر هستند:
- ال آرژینین
- DHEA
- جنسینگ
- یوهیمب
- Asparagus racemosus
گفتار درمانی
عوامل روانشناختی ایجاد کننده اختلال نعوظ عبارتند از:
- استرس
- اضطراب
- اختلال پس از ضربه (PTSD)
- افسردگی
اگر به اختلال نعوظ ناشی از مشکلات روانشناختی دچار هستید، گفتار درمانی معمولا برای شما مفید خواهد بود. این درمان به شما کمک میکند که سلامت روانتان را کنترل کنید. احتمالا چندین جلسه مراجعه به درمانگر خواهید داشت و درمانگرتان چیزهایی همانند عوامل اصلی استرس یا اضطراب، احساسات در مورد رابطه یا اختلالات ناخودآگاهی که میتوانند بر سلامت جنسی اثر بگذارند.
اگر ED بر رابطه شما اثر بگذارد میتوانید با یک زوج درمانگر صحبت کنید. مشاورین رابطه زناشویی به شما کمک میکنند تا با شریک زندگیتان دوباره ارتباط برقرار کنید که میتواند به اختلال نعوظ شما هم کمک کند.
درمانهای جایگزین
اگر ED بوسیله استرس ایجاد شود، یوگا و ماساژ میتواند در صورت آرام بخش بودن این ورزشهای برایتان، به شما کمک کند.
طب سوزنی
طب سوزنی ممکن است به درمان اختلال نعوظ کمک کند البته تحقیقات محدود و بی نتیجه هستند. قبل از اینکه متوجه تغییراتی شوید باید چندین جلسه این روش برای شما انجام شود. موقع انتخاب متخصص طب سوزنی توجه کنید که کسی باشد که دورههای کامل را دیده باشد و دستورالعملهای سازمان غذا و دارو را دنبال کند.
تغییر سبک زندگی و تغذیه
عادات سالم سبک زندگی ممکن است از اختلال نعوظ پیشگیری کنند و در بعضی موارد این مشکل را حل کنند:
- ورزش منظم
- حفظ فشار خون پایین
- استفاده از رژیم غذایی متعادل و مغذی
- حفظ سلامت وزن و جلوگیری از چاقی
- اجتناب از سیگار و الکل
- کاهش استرس
اختلال نعوظ اغلب اوقات به مشکلات جریان خون مربوط است بنابراین حفظ سلامت عروق خونی از طریق ورزش و رژیم غذایی سالم به کاهش خطر ED کمک خواهد کرد.
تغییر داروها
در بعضی موارد، داروهای استفاده شده برای درمان بیماریهای موثر بر اختلال نعوظ استفاده میشود. با پزشکتان در مورد داروهایی که مصرف می کنید صحبت کنید شاید بعضی از آنها ایجاد کننده علائم باشند. در این مورد پزشک میتواند داروهای دیگری را جایگزین آنها کند. مصرف داروها را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.
آیا اختلال نعوظ برگشت پذیر است؟
در بسیاری موارد، میتوانید علائم اختلال نعوظ را بهبود دهید. بسیاری از داروها و درمانها در دسترس هستند. همچنین وسایلی خاص همانند پمپ خلا یا حلقه اختلال نعوظ، عمدتا به مدیریت علائم ED به طور موقت کمک میکنند بنابراین میتوانید به رابطه جنسی خود ادامه دهید.
اختلال نعوظ یک عارضه شایع است و چندین علت احتمالی دارد. در مورد علائمتان با پزشک صحبت کنید بطوری که وی بتواند علل دیگر را رد کند و یک برنامه ریزی درمانی مناسب را برای شما معین کند.
ترجمه اختصاصی توسط داروباکس