اطلاعات تخصصی
موارد مصرف آیوپرومید
این فرآورده برای انجام آرتریوگرافی، آئورتوگرافی، آنژیوگرافی و ونوگرافی در مغز، قلب و عروق، و برای اوروگرافی دفعی، مقطع نگاری کامپیوتری مغز و بدن استفاده می شود.
مکانیسم اثر آیوپرومید
ترکیبات آلی ید در هنگام عبور از مجاری مختلف بدن با جذب اشعهX باعث تشخیص ساختار بافت مورد نظر می شوند. شدت جذب اشعه به غلظت ید بستگی دارد.
فارماکوکینتیک آیوپرومید
بعد از تزریق داخل وریدی، دارو به سرعت در مایعات خارج سلولی توزیع می شود، اما در جائی رسوب نمی کند. ضمناً از این طریق از سد خونی- مغزی عبور نمی کند، گر چه در تومورهای مغزی به دلیل از بین رفتن سد خونی- مغزی در محل تومور توزیع می گردد و نیمه عمر دارو تقریباً 2 ساعت (در صورت سلامت کلیه) می باشد. در روش تزریقی دفع عمدتاً از طریق کلیه صورت می گیرد.
منع مصرف آیوپرومید
در صورت وجود حساسیت به ترکیبات حاوی ید، فئوکروموسیتوما و دهیدراتاسیون این دارو نباید مصرف کرد.
همچنین برای هر یک از راهها موارد منع مصرف بطور اختصاصی در ذیر ذکر شده است:
هموسیستینوری (برای آنژیوگرافی)؛ و آنوری دیابت قندی (برای اوروگرافی دفعی).
عوارض جانبی آیوپرومید
*
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: گشادی عروق، درد قفسه سینه، برادی کاردی، بلوک کامل دهلیزی بطنی، ترومبوز عروق کرونری، ادم صورت، گرگرفتگی، افزایش فشارخون، ادم محیطی، بیماری عروق محیطی، سنکوپ، بیماری عروقی (ناهنجاری عروقی)، انقباضات زودرس بطنی
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، آژیتاسیون، اضطراب، آتاکسی، احساس ناراحتی قفسه سینه، لرز، گیجی، سرگیجه، خواب آلودگی، احساس گرما، هایپرتونی، هیپوستزی (اختلال حس لامسه)، افت فشارخون، کسالت، ضعف عضلانی، نوروپاتی، خواب رقتن اندام، تشنج، اختلال در تکلم
پوستی: قرمزی، افزایش تعریق، خارش، راش پوستی،کهیر
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش لاکتات دهیدروژناز، عطش شدید
گوارشی: تهوع، استفراغ، اختلال چشایی، ناراحتی شکمی، درد شکمی، یبوست، اسهال، سوء هاضمه، درد گوارشی، ترشح بزاق، التهاب گلو، ناراحتی معده، ناتوانی در تخلیه کامل مدفوع، درد ناحیه فوقانی شکم، خشکی دهان
ادراری تناسلی: فوریت ادرار، سوزش ادرار، احتباس ادرار
هماتولوژی و انکولوژی: افزایش هموگلوبین، لکوسیتوز
موضعی: واکنش محل تزریق (ادم، قرمزی، هماتوم، خونریزی، درد، راش پوستی، احساس گرما)
عصبی، عضلانی و اسکلتی: کمردرد، درد مفاصل، درد دست و پا، درد عضلات و استخوان ها، گردن درد، لرزش، ضعف
چشمی: اختلالات بینایی، نقص در میدان دید
کلیوی: افزایش BUN، درد کلیوی
تنفسی: آپنه، آسم، افزایش سرفه، تنگی نفس، هیپوکسی، ادم حلق، فارنژیت، آب آوردن ریه، افزایش فشار ریوی، بیماری مجاری تنفسی
متفرقه: تب
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: آریتمی قلبی، حوادث عروق مغزی، بیماری ایسکمیک قلبی
سیستم اعصاب مرکزی: ادم مغزی (کودکان)
غدد درون ریز و متابولیسم: دیابت بی مزه (کودکان)
گوارشی: بیماری لایه های مخاطی (تورم؛ کودکان)
ازدیاد حساسیت: بثورات دارویی ثابت (کودکان)
عصبی، عضلانی و اسکلتی: آب آوردن مفصل (کودکان)، کرامپ عضلانی (کودکان)
چشمی: کونژنکتیویت (کودکان)
کلیوی: نارسایی حاد کلیوی
تتفسی: آسپیراسیون، سیانوز، خون دماغ (کودکان)، بی کفایتی تنفسی
تداخلات دارویی آیوپرومید
*مشخصات کلی تداخلات:
اطلاعاتی گزارش نشده است.
تداخلات رده X (پرهیز):
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
کاهش اثرات داروها توسط آیوپرومید:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
کاهش اثرات آیوپرومید توسط داروها:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
افزایش اثرات داروها توسط آیوپرومید:
متفورمین
افزایش اثرات آیوپرومید توسط داروها:
آلدسلوکین
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
هشدار ها آیوپرومید
1- این دارو به علت خاصیت مدر اسموتیک، موجب ایجاد یا تشدید دهیدراتاسیون و افزایش احتمال نارسائی حاد کلیوی می شود. در اطفالی که کم ادراری، زیادی ادرار ویا دیابت دارند، این مشکل بیشتر دیده می شود. به منظور جلوگیری از دهیدراتاسیون، باید قبل از آزمایش به مقدار کافی مایعات به بیمار داده شود. احتمال بروز نارسائی کلیوی در بیماران سالخورده بیشتر است.
2- به دلیل حساسیت متقاطع، بیماران حساس به مواد حاجب رادیواکتیو یددار ممکن است نسبت به این دارو نیز حساسیت نشان بدهند.
توصیه های دارویی آیوپرومید
1- در صورت ابتلا بیمار به کم خونی داسی شکل، آسم و بیماریهای آلرژیک، پرکاری تیروئید یا نارسائی کلیوی باید با احتیاط مصرف شود. همچنین در صورت عفونت موضعی، ایسکمی شدید، التهاب وریدی، ترومبوز، انسداد وریدی، مصرف این دارو برای ونوگرافی باید با احتیاط انجام شود.
2- پس از مصرف این دارو احتمال بروز تداخل در آزمایشات تشخیصی تیروئید و تعیین زمان پروترومبین وترومبوپلاستین وجود دارد.
3- در صورت تغییر رنگ یا کدر شدن، از تزریق فرآورده خودداری شود.
4- تجویز گلوکوکورتیکوئیدها وآنتی هیستامین ها به منظور کاهش بروز وشدت واکنش های شدید در بیماران پر خطر (مثل آسم، سابقه آلرژی یا حساسیت به پنی سیلین وسابقه حملات صرعی) توصیه می شود.
5- قطع موقتی شیردهی (حداقل 24 ساعت) بعد از تجویز دارو توصیه می شود.
6- در حین تزریق وحداقل 60 دقیقه بعد از تزریق داخل عروقی دارو، بیمار باید تحت مراقبت باشد.
