آرتریت پسوریاتیک یک بیماری شایع و نوعی از آرتریت است که افرادی که مبتلا به بیماری صدف (پسوریازیس) هستند را تحت تأثیر قرار می‌دهند. پسوریازیس نوعی بیماری است که در آن پوست فرد مبتلا دچار قرمزی، سفتی و التهاب و پوسته پوسته شدن می‌شود. روند تشخیص بیماری آرتریت پسوریاتیک به صورتی که افراد در ابتدا مبتلا به بیماری صدف تشخیص داده و سپس بیماری آرتریت پسوریازیس در آنها تشخیص داده می‌شود ولی گاهی روند برعکس است و در فرد ضایعات مفاصل قبل از مشکلات پوستی آغاز می‌شوند. در حدود ۳۰ درصد افرادی که به این بیماری با زمینه ارثی مبتلا می‌شوند، آرتریت پسوریاتیک بروز می‌کند که معمولاً علائم خود را در سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی و به صورت یکسانی در هر دو جنس ظاهر می‌کند. اگرچه بار اصلی این بیماری در این سنین است ولی پدیدار شدن این بیماری در کودکان امری نادر نیز و احتمال وقوع دارد. جدای از اینکه علائم این بیماری در اکثر حالت خفیف است ولی گاهی علائم ابتلا می‌توانند شدید و بسیار درگیر کننده و برای فرد مبتلای به این بیماری عذاب آور باشند. در این مقالع سعی خواهیم کرد که علاوه بر تعریف و دسته بندی کلی این بیماری به بررسی نکات حائز اهمیت در مورد آن بپردازیم.
انواع مختلف بیماری آرتریت پسوریاتیک
بیماری آرتریت پسوریاتیک براساس شدت علائم درگیر کننده در فرد مبتلا، اینکه هر دو طرف بدن به طور مساوی تحت تأثیر قرار گرفته و کدام مفاصل در ین بیماری درگیر هستند، به طور کلی به پنج نوع مختلف تقسیم می‌شوند :
التهاب مفاصل به صورت التهابی نامتقارن: در این فرم از بیماری اغلب زانو، مچ پا، مچ دست یا انگشت فرد مبتلا را تحت تأثیر خود قرار داده و در مجموع یک تا چهار مفصل مورد اشاره ملتهب می‌شوند. معمولاً، علائم آرتریت در هر دو طرف بدن فرد به طور مساوی (یعنی بیماری متقارن نیست) بروز نمی‌کند.
آرتریت پسوریاتیک متقارن: در این نوع بیماری بیشتر مفاصل بدن فرد مبتلا مفاصل چندگانه ملتهب و این بیماری هر دو طرف بدن فرد مبتلا را به صورتی یکسان تحت تأثیر قرار می‌دهد. ناخن‌ها اغلب دارای حفره و شیار هستند. این عارضه می‌تواند علایمی شبیه بیماری آرتریت روماتوئید داشته و گاها با آن اشتباه شود.
بیماری آرتریت پسوریاتیک اسپوندیلیت: این فرم از بیماری معمولاً یک یا دو مفصل ساکرولیاک (مفاصل که در ستون فقرات و لگن و قسمت پایین کمر وجود دارند) و بعضی اوقات دیگر مفاصل ستون فقرات را درگیر و ملتهب می‌کند. نتیجه این امر برای فرد بیمار، سفتی و درد صبحگاهی در ناحیه پشت است.
درگیر شدن یک انگشت به صورت جداگانه: این بیماری اغلب شامل تنها یک انگشت و همچنین نواحی نزدیک ناخن را درگیر می‌کند. جدا از مورد یاد شده در این بیماری ممکن است یک و یا چند مفصل ملتهب و دچار درد شوند.
آرتریت موتیلان ( Arthritis mutilans ) : این فرم از بیماری جدی‌ترین و ابتدایی‌ترین نوع آرتریت پسوریازیک است. در این شکل از بیماری، انگشتان به دلیل تخریب مفاصل و استخوان‌های اطراف آن، کوتاه می‌شوند.
نکته:
با اینکه معمولاً علائم هر نوع از بیماری قابل تفکیک و مشخص است ولی ممکن است افرادی ترکیبی از علائم این بیماری‌ها را بروز دهند و یا به بیش از یک نوع از این بیماری مبتلا باشند.
پسوریازیس می‌تواند قبل یا بعد از آرتریت ایجاد شود، اما معمولاً در حدود ۷۵٪ موارد در ابتدا پسوریازیس ایجاد می‌شود. قبل از تشخیص آرتریت، فرد ممکن است دچار سفتی و درد صبحگاهی در ناحیه پشت خود باشد. افرادی که مبتلا به فرمی از پسوریازیس که هستند که ناخن هارا به خصوص به صورت علائمی مثل ایجاد حفره در ناخن درگیر می‌کند، احتمال بیشتری ایجاد ابتلای به علائم آرتریت نسبت به افرادی که این مشکل را ندارند (تا ۵۰٪ افراد مبتلا به پسوریازیس با درگیری ناخن) بیشتر است.
اگرچه اظهار می‌شود که عامل ابتلای به بیماری آرترویت پسوریازیک ناشناخته است ولی شواهدی در این میان مبنی بر اینکه عفونت یا تروما می‌تواند نقش مهمی در پیشرفت سیر بیماری داشته باشند، وجود دارد. به عنوان مثال، در افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها آلوده به عفونت ویروس اچ آی وی (HIV) است، به علت ضعف مفرط سیستم ایمنی این بیماری می‌تواند عود کند و فرد را به صورت گسترده‌ای درگیر کند.
علائم بیماری آرتریت پسوریاتیک
علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
- بثورات پوستی به رنگ صورتی یا قرمز کمرنگ و راش‌های پوستی که به شکل فلس به خصوص در پشت بازوها، جلو پاها و پوست سر نمایان هستند،
- التهاب مفاصل، به ویژه در انگشتان دست، پا یا ستون فقرات،
- سختی صبحگاهی (بخصوص در ناحیه پشت و کمر)،
- درد در ناحیه پایین کمر.
بیماری آرتریت پسوریاتیک می‌تواند بر عملکرد سایر قسمت‌های بدن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند عوارضی مانند خستگی و کم خونی غالباً، شیوع دارد. اغلب، آرتریت همراه با التهاب تاندون‌ها در نقاطی است که تاندون‌ها به استخوان‌ها متصل می‌شوند، مانند پاشنه (پا) یا انگشتان.
تشخیص بیماری آرتریت پسوریاتیک
در ابتدا علائم بالینی، معاینه فیزیکی و شرح حالی که یک پزشک می‌تواند مفصلاً از بیمار دریافت کند، می‌تواند اساس تشخیص این بیماری را تشکیل دهد. برخلاف مواردی که در بیماری لوپوس و یا آرتریت روماتوئید رخ می‌دهد در این نوع بیماری، سطوح آنتی بادی معمولاً در خون بیمار مشاهده نمی‌شود. عکس برداری با استفاده از اشعه ایکس موردی دیگر برای تشخیص این بیماری است. معمولاً یکی از مواردی که پزشک برای تأیید این بیماری می‌تواند در خواست کند، عکس برداری با استفاده از اشعه ایکس است. البته لازم به ذکر است که این نوع عکس برداری نمی‌تواند در تشخیص اینکه فرد به کدام نوع از آرتریت مبتلا است، کمی کند. البته می‌توان گفت که این نوع عکس برداری می‌تواند به رادیولوژیست سرنخی برای افتراق این نوع آرتریت از آرتریت روماتوئید و دیگر آرتریت‌ها بدهد و در زمینه تشخیص مؤثر باشد.
طول مدت بیماری
آرتریت پسوریاتیک معمولاً بیماری مزمنی است که در تمام طول عمر فرد مبتلا می‌تواند ادامه داشته باشد. با این حال، علائم برخی از افراد به طور قابل توجهی متفاوت است، به طوری که ممکن است در زمان‌های مختلف خفیف باشد و یا به طور طبیعی و یا به خاطر مشکلات زمینه‌ای دوباره عود پیدا کرده و شدیدتر شود. البته لازم به ذکر است که حذف و بهبود کامل بیماری و از میان رفتن علائم آن امری معمول نیست.
پیشگیری از بیماری آرتریت پسوریاتیک
از آنجا که این بیماری غالباً بدون علت زمینه‌ای و در بیشتر موارد به صورت ارثی است، راه خاصی برای پیشگیری از ابتلای به این بیماری وجود ندارد.
درمان بیماری آرتریت پسوریاتیک
داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin) یا ناپروکسن (Aleve، Naprosyn) خط اول درمان این بیماری و از آنجایی که ممکن است این بیماری دارای عوارض قابل تجهی در فرد بیمار باشد برای کاهش این عوارض و همچنین برای جلوگیری از عود دوباره این بیماری در زمان توقف مصرف دارو، کورتیکواستروئید هایی مانند پردنیزولون که معمولاً به صورت خوراکی مصرف می‌شوند. تزریق گاه به گاه یک آستروئید می‌تواند به هنگام التهاب شدید و یا درگیری مفاصل مفید باشد.
هنگامی که شرایط شدیدتر باشد، داروهایی مانند هیدروکسی کلروکین (Plaquenil) یا متوترکسات (Folex، Rheumatrex) اغلب باعث کاهش علائم و یا مشکلات مفاصل می‌شوند. با این حال، مشخص نیست که آیا آنها باعث حفاظت مفاصل از آسیب می‌شوند و یا نه. بررسی‌های نادری از ارتباط بین مصرف هیدروکسی کلروکین و بدتر شدن پسوریازیس کایت می‌کند و باعث شده است بعضی از پزشکان برای اجتناب از بدتر شدن علائم و عود بیماری تجویز این دارو برای مبتلایان این بیمری خودداری کنند.
از دیگر مواردی که برای درمان بیماری آرتریت پسوریاتیک کاربرد دارد، سولفاسالازین (آزولیدین) یک عامل ضد التهابی است که برای درمان بیماری‌های التهابی روده و آرتریت روماتوئید و لفتونومید (Arava) استفاده می‌شود و برای کنترل این بیماری نیز می‌تواند مفید باشد. سایر داروهای سرکوب کننده ایمنی، از جمله سیکلوسپورین (Neoral، Sandimmune) و آزاتیوپرین (Imuran)، گاهی اوقات استفاده می‌شود. با این حال، این داروها عوارض جانبی بیشتری را ممکن است به بار اورند، به طوری که آنها معمولاً برای افرادی که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شود.
جدای از موارد یاد شه داروهای تزریقی جدیدی، از جمله adalimumab (Humira)، certolizumab (Cimzia)، etanercept (Enbrel)، golimumab (Simponi)، infliximab (Remicade) و ustekinumab (Stelara) می‌توانند در این زمینه بسیار مؤثر باشند، اما به این دلیل که فقط روش مصرف آنها تنها از طریق تزریق آنها و همچنین دارای قیمت بالایی بوده و بار مالی زیادی را بر دوش فرد مبتلا تحمیل می‌کنند، آنها برای افرادی که مبتلا به آرتریت پسوریاتیک هستند و سایر روشهای درمانی برای آنها چندان مفید و باعث بهبود بیماری نشده، کاربرد دارد. داروهای خوراکی مانند، apremilast (Otezla) که توسط FDA برای درمان بیماری آرتریت پسوریازیک در سال ۲۰۱۴ مورد تأیید واقع شد، گزینه دیگری برای درمان این بیماری است.
در صورت وجود عوارض و التهاب شدید در مفاصل فرد بیماری با وجود درمان‌های شدید پزشکی، پزشک ممکن است جراحی را برای بازسازی یا جایگزینی مفصل توصیه کند، به خصوص اگر درد موضعی و شدید باشد و فرد را در زندگی روزانه دچار مشکل کند
پزشک شما ممکن است جدای از مواردی که در بالا ذکر شد ، برای حفظ قدرت عضلانی و دامنه حرکات مفصلی کار درمانی را برای فرد بیماری تجویز کند. همچنین از گزینه‌های دیگر اسپلینت، یک اتصال دهنده قابل جابجایی برای جلوگیری از التهاب مفاصل است و ممکن است به کاهش علائم و التهاب کمک کند. البته این نکته را باید یادآور شد که در این زمینه، مخصوصاً برای افراد مبتلا به فرم اسپوندیلیت این بیماری تمرین نقش مهمی دارد، زیرا فعال بودن باعث کاهش علائم ناشی از بیماری می‌شود.
در چه زمانی باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید؟
پیش آگهی بیماری آرتریت پسوریاتیک
پیش آگهی افراد مبتلا به این بیماری متفاوت است. برای برخی، آرتریت پسوریاتیک، تنها ممکن است یک اختلال جزئی باشد که تا زمانی که نشانه‌های ابتلای به بیماری بدتر نشده‌اند، نیازی به مصرف دارو ندارد. با این حال، در بیش از ۲۵٪ افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک، این بیماری موجب ناتوانی و درگیر شدن فرد در مدت زمان زیادی می‌شود. با درمان مناسب، اکثر افراد مبتلا به آرتریت پسوریازیس می‌توانند درد، عملکرد و آسیب‌های مفصلی را بهبود بخشیده و دارای کیفیت بهتری در زندگی روزمره باشند.
منبع این مقاله: Drugs.com
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط داروباکس
