گاهی اوقات، خطوط افقی روی ناخنها ظاهر می‌شود، که در نتیجه لایه لایه شدن ناخن بصورت لایه‌هایی نازک است. علل مختلفی برای لایه لایه شدن ناخنها یا ترک برداشتن آنها وجود دارد. پزشکان آن را اختلال انیکوشیزیا می‌نامند.
ناخنها شامل لایه‌هایی از پروتئین فیبری محافظت کننده هستند که کراتین نامیده می‌شوند که در پوست و مو بوجود می‌آید. کراتین ناخنها را محکم می‌کند اما ضربه به آن یا بیماری زمینه‌ای می‌تواند موجب شود لایه‌های نازکی از ناخن بلند شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، ناخنها نازک می‌شوند ممکن است حساس یا ناراحت کننده باشند. در این مطلب ما به دلایل لایه لایه شدن ناخن و نحوه پیشگیری از آن و درمان این وضعیت خواهیم پرداخت.
دلایل لایه لایه شدن ناخن چیست؟
کمبود آهن خفیف اغلب موجب لایه لایه شدن ناخن می‌شود. البته بعضی از عوامل خارجی و بیماریهای زمینه‌ای نیز میتوانند این علامت را ایجاد کنند.
عوامل خارجی شامل:
- شستن زیاد از حد دستها
- شستن ظرفها بدون دستکش
- لایه برداری لاک به جای استفاده از لاک پاک کن
- گذاشتن ژل یا ناخن آکریلیک
- استفاده از ناخنها برای برداشتن وسایل یا باز کردن آنها
- سوهان کشیدن زیاد ناخن
- مواد شیمیای خاص که ناخنها در معرض آنها قرار بگیرند
- زیاد ماندن در مکانهای مرطوب و گرم
رشد ناخنها زمان بر است بنابراین ممکن است متوجه اثر ضربه نشوید تا اینکه چند ماه بگذرد.
مشکلات زمینه‌ای سلامت که میتوانند موجب لایه لایه شدن یا شکننده شدن ناخن شوند عبارتند از:
- کم خونی ناشی از کمبود آهن
- کم آبی بدن
- تیروئید کم کار
- بیماری ریه، که همچنین ممکن است سبب زرد شدن ناخن شود
- بیماری کلیه که موجب رنگ قهوه‌ای روی ناخنها شود
تغییر در مسیر رشد ناخنها نیز ممکن است برای افرادی که در حال پیر شدن هستند، بیفتد. محققان معتقدند که تغییرات وابسته به پیری در ناخنهای شخص ممکن است ناشی از مشکلات گردش خون و قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش باشد.
علائم مربوط به آن
کمبود آهن خفیف بیش از هر بیماری شدیدی موجب لایه لایه شدن ناخنها می‌شود. با این حال آگاهی افراد از سایر بیماریهای شدیدی که ممکن است باعث مشکلات ناخن شود، مفید خواهد بود. اگر آنها علاوه بر لایه لایه شدن ناخن علامت دیگری را هم نشان دهند به شما این اخطار را می‌دهند که بهتر است آنها را به پزشک نشان دهید.
در زیر ما علائم دیگر شرایطی که ممکن است پوسته پوسته شدن ناخن، شکنندگی و یا تغییر رنگ آنها را به دنبال داشته باشد خواهیم گفت.
کم خونی
کم خونی خفیف فقر آهن اگر درمان نشود می‌تواند موجب شدیدتر شدن و تبدیل به کم خونی شود. کم خونی زمانی رخ می‌دهد که گلبولهای قرمز خون کم هستند و هموگلوبین کافی در اختیار ندارند. هموگلوبین ماده‌ای در گلبولهای قرمز خون است که به انتقال اکسیژن در سراسر بدن کمک می‌کند.
علاوه بر لایه لایه شدن ناخن علائم کم خونی ممکن است بصورت زیر باشند:
- درد قفسه سینه یا افزایش ضربان قلب
- احساس ضعف یا خستگی
- سردرد
- احساس سرگیجه یا سبکی سر
- احساس سرما در دستها یا پاها
- زخم یا التهاب در زبان
- رنگ پریدگی
- تغییرات در اشتها
کم آبی بدن
اگر آب یا نوشیدنیهای بدون کافئین را به حد کافی ننوشید بدن شما دچار کم آبی خواهد شد. کم آبی موجب مجموعه‌ای از علائم همانند لایه لایه شدن ناخن خواهد شد. این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خشکی زبان، چشمها و پوست
- افزایش تشنگی
- ادرار کم
- ادرار زرد تیره
- سردرد
- احساس سرگیجه
- خستگی
تیروئید کم کار
تیروئید کم کار زمانی رخ می‌دهد که این غده نمی‌تواند هورمونها مربوط به خود را به حد کافی تولید کند. علاوه بر شکنندگی ناخن، تیروئید کم کار می‌تواند موجب علائم زیر شود:
- کاهش تعریق
- خشکی پوست
- یبوست
- دشواری در تمرکز
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- کاهش اشتها
- افزایش وزن
- احساس سرما
- احساس خستگی
بیماری ریه
در بعضی موارد، اختلالات ناخن می‌تواند نشانه بیماری ناخن باشد.
با توجه به نظر موسسه آمریکایی ریه، علائم بیماری ریه ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سرفه‌ای که بیش از یک ماه یا بیشتر طول بکشد
- کوتاه شدن نفس
- ایجاد خلط بیش که یک ماه یا بیشتر طول بکشد
- خس خس کردن
- سرفه خونی
- درد قفسه سینه بدون دلیل
بیماری کلیه
با توجه یک مقاله منتشره در ۲۰۱۵ قهوه‌ای شدن ناخن روی نیمه بالایی آن ممکن است بیماری کلیه را نشان دهد.
علائم دیگر آن عبارتند از:
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- خارش پوست
- نیاز مکرر به ادرار
- احتباس آب در بدن
- مشکل خواب
- تنگی نفس
- خون در ادرار
- گرفتگی عضلات
درمان لایه لایه شدن ناخن در خانه
بهترین راه درمان به صورت زیر است:
- خوردن غذاهای غنی از آهن یا خوردن مکملهای آهن
- کوتاه نگه داشتن ناخنها
- سوهان زدن ناخن به شکل گرد در اینصورت کمتر احتمال ضربه خوردن دارند
- مرطوب نگه داشتن ناخن
مصرف روزانه آهن توصیه شده ۱۸ میلی گرم است. غذاهای غنی از آهن عبارتند از:
- اسفناج
- حبوبات همانند نخود و لوبیا
- صدف
- گوشت اندامهای داخلی همانند جگر
- گوشت قرمز
- تخم کدو
درمان بیماریهای زمینه‌ای
اگر چه این وضعیت نادر است اما بیماریهای زمینه‌ای گاهی اوقات میتوانند موجب لایه لایه شدن ناخنها شود. در زیر درمانهایی برای هر یک از این بیماریها آمده است.
کم خونی
درمان استاندارد علائم کم خونی، مصرف بیشتر غذاهای غنی از آهن یا مصرف مکملهای آهن. اگر شخصی علائم کم خونی دارد باید با پزشک خود صبحت که بهترین درمان را به وی توصیه کند.
کم آبی
افراد میتوانند کم آبی خفیف را بوسیله نوشیدن بیشتر آب رفع کنند. اگر کم آبی شدید شد، نیازمند تزریق سرم یا همان مایعات داخل وریدی در بیمارستان هستند.
تیروئید کم کار
تیروئید کم کار را می‌توان با جایگزینی یک فرم مصنوعی هورمون تیروکسین که یکی از هورمونهای تیروئید است، درمان کرد.
بیماری ریه
چندین درمان برای این وضعیت در دسترس است. بهترین آن بستگی به نوع بیماری ریه‌ای که شخص دچار آن است، دارد. یک نوع از بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) است. درمانهای موجود برای این وضعیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ترک سیگار
- دارو
- درمان با اکسیژن
- ماسک اکسیژن
- جراحی
پیشگیری
ترفندهای زیر می‌تواند به پیشگیری از لایه لایه شدن ناخن کمک کند:
- اجتناب از استفاده از ناخنهای مصنوعی آکریلیک یا ژلی
- استفاده از لاک پاک کن به جای لایه بردار ناخن
- استفاده از دستکش ظرفشویی به هنگام ظرف شستن یا شستشوی با مواد شیمیایی
- استفاده نکردن از ناخنها برای باز کردن چیزها یا برداشتن آنها
- کوتاه کردن ناخنها و شکل دادن به آنها به صورت گرد
- مرطوب نگه داشتن ناخن
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد
ناخن لایه لایه یا پوست پوست شده را معمولا در خانه قابل درمان است اما اگر ناخنها علاوه بر پوسته پوسته شدن دارای خونریزی یا درد نیز هستند، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. اگر لایه لایه شدن ناخن همراه با علائم دیگر بیماریهای شدیدتر باشد باید به دنبال توصیه‌های درمانی پزشکان باشید.
ترجمه اختصاصی توسط داروباکس
منبع: medicalnewstoday
