همان‌طور که می‌دانید در معده اسیدهایی وجود دارند که به هضم غذا کمک می‌کنند و از بدن در برابر باکتری و ویروس‌هایی که از این طریق وارد می‌شوند، محافظت می‌نمایند. پمپ هیدروژن سلول‌‌هایی هستند که وظیفه آن‌ها تولید همان اسید و تزریق هیدروژن در داخل معده است و داروی امپرازول نیز دارویی است که جلوی تولید اسید معده را می‌گیرد یا به عبارت بهتر پمپ هیدروژن را مهار می‌کند. در این مقاله درباره داروی امپرازول، کاربرد و عوارض قرص امپرازول صحبت می‌کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.

امپرازول چیست؟

همان‌طور که اشاره شد امپرازول دارویی است که با مهار پمپ هیدروژن مانع تولید اسید معده می‌شود. البته ناگفته نماند این دارو در مواردی که تولید اسید بیش اندازه است، استفاده می‌شود و در درمان رفلاکس معده، هلیکوباکتر و کاستن عوارض گوارشی برخی داروهای دیگر کاربرد دارد. نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که این دارو اسید معده را خنثی نمی‌کند و برای تاثیر گذاری نیاز به زمان بیشتری دارد. لذا این دارو برای درمان فوری سوزش معده قابل استفاده نیست.

قبل از مصرف قرص امپرازول به چه مواردی باید توجه داشت؟

معمولا قبل از استفاده از هر دارویی توجه به برخی موارد الزامی است. حساسیت‌های دارویی یکی از مواردی است که قبل از مصرف دارو باید در نظر گرفته شود. پس اگر به هر نوع از مشتقات امپرازول حساسیت دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اگر از انواع ویتامین و مکمل‌های غذایی و گیاهی نیز استفاده می‌کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. بنابراین بهتر است برای مصرف هر نوع این دارو با پزشک مشورت کنید یا به مندرجات روی بسته آن توجه داشته باشید.

عملکرد داروی امپرازول چگونه است؟

همان‌طور که ذکر شد امپرازول در مواردی که تولید اسید معده بیش از حد است، کاربرد دارد. لذا این دارو اسید معده را کاهش می‌دهد و صدماتی که اسید به معده وارد کرده را بهبود می‌بخشد. همچنین این دارو به درمان سوزش سر دل، سرفه مداوم و مشکلات بلع کمک می‌کند. داروی مورد نظر دو یا چند روز در هفته جهت درمان سوزش‌های خفیف اما مداوم قابل استفاده است.

داروی امپرازول در درمان زخم‌های هلیکوباکتری پیلوری، زخم‌های خوش خیم معده و دوازدهه و سندروم زولینگر الیسون موثر بوده و از بازگشت محتویات معده در کوتاه مدت جلوگیری می‌کند. البته باید به نکته نیز اشاره کرد که داروی فوق می‌تواند به درمان سوهاضمه، درمان و پیشگیری از زخم‌های وابسته به NSAID و درمان رفلکس کمک کند. لازم به ذکر است که افرادی که NSAID  مصرف می‌کنند، بعد از بهبود زخم‌ها نیز باید مصرف امپرازول را ادامه دهند و از کاهش مصرف آن خودداری کنند.

عوارض خطرناک امپرازول

معمولا هر دارو در کنار فوایدی که دارد، ممکن است عوارضی نیز ایجاد کند که این امری طبیعی است. اما به هر حال فواید دارو باید بیشتر از عوارض آن باشد. داروی امپرازول نیز به موازات فوایدی که دارد، ممکن است مصرف آن برای برخی از افراد عوارضی ایجاد کند. این عوارض عبارت‌اند از:

درد شکم و سردرد

یکی از عوارض قرص امپرازول ایجاد درد شکم و سردرد است. این عارضه ممکن است به تدریج با سازگاری بدن از بین برود. اما در صورت تداوم یا بدتر شدن حتما باید با پزشک مشورت شود.

بیماری‌های سخت روده‌ای

معمولا با مصرف امپرازول بیماری‌های روده‌ای نظیر اسهال به ندرت ایجاد می‌شود. اما در صورت بروز نباید در کنار آن از داروهای ضد اسهال یا مسکن‌ها استفاده کرد. زیرا مصرف این داروها منجر به وخیم شدن وضعیت بیمار می‌شود. لذا در صورت مشاهده عوارضی نظیر درد یا گرفتگی شکم، اسهال شدید و مداوم و وجود خون در مدفوع باید به پزشک مراجعه کرد.

کمبود ویتامین B12

کمبود ویتامین B12 نیز یکی دیگر از عوارض قرص امپرازول است. معمولا مصرف داروی امپرازول به صورت روزانه و به مدت طولانی منجر به کمبود این ویتامین می‌شود. لذا در صورت مصرف امپرازول و مشاهده علائمی نظیر سوزش و بی حسی دست و پا، زخم روی زبان و ضعف غیر طبیعی باید با پزشک مشورت نمود.

کاهش سطح منیزیم خون

مصرف داروی امپرازول ممکن است منجر به کاهش منیزیم خون شود. از نشانه‌های کاهش منیزیم می‌توان به تپش قلب نامنظم، تشنج و گرفتگی عضلانی مداوم اشاره کرد. البته در کنار این عوارض اگر علائمی نظیر ایجاد جوش بر روی بینی و گونه و تشدید دردهای مفصلی نیز مشاهده شد؛ باید با پزشک در میان گذاشته شود.

حساسیت

معمولا افرادی که داروی امپرازول مصرف می‌کنند، با واکنش آلرژیک خاصی مواجه نمی‌شوند. اما در صورت مصرف این دارو علائمی مانند اختلال تنفسی، مشکلات پوستی، گیجی و تورم در صورت، گلو و زبان باید جدی گرفته شود.

ترک و شکستگی استخوان‌ها

یکی دیگر از عوارض قرص امپرازول شکستگی استخوان است. این عارضه بیشتر در افرادی که این دارو را به صورت روزانه و در دراز مدت مصرف می‌کنند، دیده می‌شود. شکستگی استخوان ناشی از مصرف امپرازول بیشتر در ناحیه ستون فقرات، مچ و لگن قابل مشاهده است.

اریتماتوز لوپوس پوستی

مصرف قرص امپرازول می‌تواند منجر به بیماری اریتماتوز لوپوس پوستی شود. از نشانه‌های این عارضه خطرناک می‌توان به تب، خستگی، سوزش معده، کاهش وزن و ایجاد لخته‌های خون اشاره کرد.

پولیپ غده فوندوس

پولیپ غده فوندوس عارضه‌ای خطرناک است که احتمال تشکیل آن در صورت مصرف امپرازول وجود دارد. این عارضه  در پوشش داخلی معده ایجاد می‌شود و معمولا هیچ گونه علائمی ندارد.

آسیب به کلیه‌ها

آسیب دیدن کلیه‌ها نیز یکی از عوارض قرص امپرازول است. برای همین علائمی نظیر درد پشت، پهلوها و تغییر رنگ ادرار در افراد مصرف کننده احتمال آسیب دیدن کلیه‌ها را افزایش می‌دهد.

نحوه مصرف امپرازول ۲۰

معمولا بهتر است قبل از استفاده از هر دارویی با پزشک مشورت کنیم یا از راهنمای دارو به منظور کسب اطلاعات بیشتر استفاده کنیم. داروی امپرازول یک داروی خوراکی است که پزشک با توجه به سابقه پزشکی و واکنش بدن بیمار دوز آن را مشخص می‌کند. اما به طور معمول میزان آن یک بار و قبل از غذا است. نکته‌ای که باید در نظر داشت این است که به هیچ وجه نباید دوز دارو را افزایش داد و آن را خودسرانه استفاده نمود.

زمان مصرف امپرازول

به طور کلی مصرف هر دارو زمانی مشخص دارد. برخی داروها دو تا سه بار در روز مصرف می‌شوند. برخی دیگر نیز یک بار قابل استفاده هستند. داروی امپرازول نیز یک بار در روز قبل از وعده‌های غذایی استفاده می‌شود. اما بهترین زمان برای مصرف این دارو یک ساعت قبل از صبحانه است.

امپرازول و فشار خون

معمولا در افرادی که سابقه فشار خون دارند و از داروی امپرازول نیز استفاده می‌کنند، این نگرانی وجود دارد که آیا مصرف این دارو باعث افزایش فشار خون می‌شود؟ در پاسخ باید گفت که مصرف امپرازول باعث افزایش فشار خون نمی‌شود. اما بهتر است دوز دارو توسط پزشک تعیین شود.

آیا گروه‌های حساس می‌توانند از امپرازول استفاده کنند؟

به طور کلی گروه‌های حساس شامل کودکان، افراد مسن، زنان باردار و زنان شیرده است. معمولا این دارو برای افراد زیر ۱۶ سال مناسب نیست. لذا کودکانی که زخم اثنی عشر، زخم معده یا ترشح بیش از حد اسید معده دارند، نباید از این دارو استفاده کنند. افراد مسن نیز به دلیل عملکرد نامناسب کلیه‌ها، این دارو برای تاثیرگذاری به زمان بیشتری نیاز دارد که همین امر می‌تواند زمینه ساز عوارض بعدی باشد.

خطرات استفاده از این دارو برای زنان باردار نیز به اثبات نرسیده است. اما بهتر است که این گروه از مصرف امپرازول خودداری کنند. زنان شیرده هم برای مصرف این دارو بهتر است با پزشک مشورت کنند. زیرا این دارو از طریق شیر به کودک منتقل می‌شود و ممکن است عوارض آن در کودک ایجاد شود.

چگونه داروی امپرازول را مصرف کنیم؟

• داروی امپرازول قبل از غذا قابل استفاده است و بهترین زمان برای مصرف آن قبل از صبحانه است.
• در درمان میکروب معده نیز این دارو به همراه چند آنتی بیوتیک دیگر تجویز می‌شود. پس مصرف آن باید مطابق با دستور پزشک باشد.
• اگر این دارو به شکل قرص مصرف می‌شود از شکستن یا جویدن آن خودداری کنید و به همراه یک لیوان آب آن را فرو دهید.
• اگر نمی‌توانید شکل کپسولی این دارو را استفاده کنید، بهتر است محتویات کپسول را در یک قاشق آب یا مایعات اسیدی نظیر آب سیب، پرتقال، گوجه فرنگی یا ماست حل کنید تا مصرف آن راحت‌تر باشد. لازم به ذکر است که از شیر نمی‌توان برای حل کردن این دارو استفاده کرد.
• دارو را به طور مرتب استفاده کنید و در صورت خود درمانی، بیشتر از ۱۴ روز از این دارو استفاده نکنید.
• در صورت استفاده این دارو به مدت طولانی به عوارض جانبی آن نیز توجه داشته باشید.
• در مورد مدت زمان استفاده از دارو با پزشک مشورت کنید.
• عوارض ناشی از مصرف این دارو را جدی بگیرید و در صورت ابتلا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
• اگر مبتلا به بیماری‌های کبدی هستید، این دارو را با احتیاط بیشتری مصرف کنید.

جمع بندی

همان‌طور که در این قسمت از مجموعه مقالات داروماروملاحظه فرمودید، اسید معده از بدن در برابر باکتری و ویروس‌ها محافظت می‌کند و داروی امپرازول به کاهش این اسید کمک می‌کند. بنابراین مصرف این دارو توان دفاعی بدن در برابر عوامل خارجی را کاهش می‌دهد. معمولا استفاده از این دارو عوارض چندانی ندارد. اما مصرف دراز مدت آن عوارضی خطرناک برای بدن ایجاد می‌کند. پس بهتر است این دارو با تجویز پزشک با دوز مشخص در زمان مناسب و به مدت کافی مصرف شود.