سطح MCH در آزمایش خون به‌عنوان یکی از بخش‌های مهم تست خون به شمار می‌رود.
پزشکان به‌طورمعمول دستور تست خون تجویز می‌کنند تا از سلامتی کلی بیمار خودآگاهی پیدا کنند. یکی از مواردی که بررسی می‌کنند سطح MCH است.
این اندازه‌گیری معمولاً برای کمک به شناسایی اختلالات خونی استفاده می‌شود. اما فهم آن خیلی هم آسان نیست. سطوح مختلف MCH ممکن است باعث علائم متفاوتی شوند که نیازمند درمان‌های خاص خود هستند.
MCH در آزمایش خون چیست؟
MCH مخفف Mean Corpuscular Hemoglobin، به معنای متوسط هموگلوبین گلبولی است. سطح MCH به میانگین هموگلوبین یافته شده در گلبول قرمز اشاره می‌کند. هموگلوبین پروتئینی در خون است که به گلبول قرمز این اجازه را می‌دهد تا اکسیژن را به سلول‌ها و بافت‌های بدن برساند.
بااینکه آن‌ها بسیار کوچک هستند، سطح MCH نباید با سطح MCHC اشتباه شود. سطح MCH میانگین میزان هموگلوبینی است که در هر سلول گلبول قرمز وجود دارد.
MCHC میانگین وزن هموگلوبینی است که بر اساس حجم سلول گلبول قرمز اندازه‌گیری شده است. هر دو نمایانگر سلامتی هموگلوبین در سلول می‌باشند.
تست CBC چیست؟
تست Complete Blood Count یا اندازه‌گیری کامل خون، طراحی‌شده است تا به پزشک شمای کاملی از سلامتی فرد بدهد. این تست می‌تواند کمک کند تا افراد را ازنظر ویژگی‌های مختلف موردبررسی قرارداد و اختلالات مثل مشکل در خون‌ریز، عفونت یا آنمی را شناسایی و تشخیص داد.
بررسی متناوب سلامتی معمولاً شامل یک تست CBC می‌باشد. اگر نتایج نرمال باشند ممکن است که دیگر نیاز به تست‌های دیگر نباشد. پزشک تست CBC را در صورت مشاهده هرگونه نشانه اختلالات خونی تجویز می‌کند تا تشخیص لازم را بدهد.
تست CBC همچنین برای کمک به بررسی افرادی که بیماری خونی دارند استفاده می‌شود. پزشک از این تست برای پیگیری پروسه درمان و میزان تأثیرگذاری آن استفاده می‌کنند.
تست CBC همه سه نوع سلول خونی را بررسی می‌کند. این تست تعداد دقیقی از میزان گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت به دست می‌دهد.
سطح نرمال MCH
پزشکان معمولا برای پی بردن به میزان MCH بیمار، آزمایش CBC را توصیه می‌کنند. میزان MCH نرمال حدود ۲۷ تا ۳۳ پیکوگرم در هر سلول در بزرگسالان است. این عددها ممکن است بر حسب دستگاهی که برای انجام آزمایش استفاده می‌شود، فرق داشته باشند.
این عددها در کودکان متفاوت هستند. MCH پایین زیر ۲۶ پیکوگرم در سلول است. در صورتی شخص MCH بالایی دارد که عدد آن ۳۴ پیکوگرم در هر سلول باشد.
دلایل سطح پایین MCH
انواع گوناگون آنمی می‌تواند سبب کاهش سطح MCH شود. به‌طور مثال آنمی میکروسیت زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های خونی خیلی کوچک می‌شوند و نمی‌توانند به میزانی که باید هموگلوبین حمل کنند در خود نگه‌دارند. این اتفاق می‌تواند به دلیل سو تغذیه یا کمبود غذایی باشد.
برخی شرایط هم می‌تواند باعث به وجود آمدن آنمی شود، باوجوداینکه فرد از شرایط تغذیه‌ای مناسبی برخوردار باشد.
سطح پایین آهن در خون می‌تواند سبب کاهش سطح MCH شود. بدن ما از آهن برای تولید هموگلوبین استفاده می‌کند. اگر ذخایر آهن بدن کاهش یابد، آنمی کمبود آهن باعث کاهش سطح MCH می‌گردد. این نوع از آنمی ممکن است بیشتر در افراد گیاه‌خوار یا افرادی که ازنظر تغذیه‌ای از شرایط مناسبی برخوردار نیستند رایج‌تر باشد.
افراد با شرایط دیگر نیز ممکن است سطح پایین MCH را تجربه کنند. بیماری سلیاک می‌تواند باعث کاهش جذب آهن توسط بدن شود که شرایط را برای نگهداری سطح آهن در میزان مناسب آن دشوار می‌کند.
همچنین افرادی که انواعی از جراحی‌های دستگاه گوارش داشته‌اند هم در معرض مشکل در جذب آهن هستند. زنان با میزان بالای قاعدگی در معرض ابتلا به آنمی می‌باشند، چون آن‌ها آهن بیشتری در طی فرآیند قاعدگی از دست می‌دهند که قابل جبران نیست.
سطح پایین MCH می‌تواند در بدن فردی که دچار کمبود ویتامین هست نیز دیده شود. افرادی که به میزان کافی از ویتامین‌های B دریافت نمی‌کنند مثل فولات و B12 ممکن است سطوح پایینی از MCH را نشان دهند. به دلیل این‌که کمبود ویتامین هم می‌تواند سطح بالایی از MCH را نشان دهد، پزشکان اغلب آزمایش‌های دیگری را نیز تجویز می‌کنند و با تفسیر نتایج به‌دست‌آمده برای تشخیص تصمیم می‌گیرند.
علائم سطح پایین MCH
در ابتدا افراد زیادی با سطح پایین MCH هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهند. زمانی که سطح پایین MCH ادامه پیدا کرد یا خیلی افت کرد علائم شروع به‌ظاهر شدن می‌کنند. این علائم شامل:
- تنگی نفس
- از دست دادن توان روزمره
- خستگی مفرط
- سرگیجه
- احساس ضعف در بدن
سطح پایین MCH همچنین سبب تأثیر بر پوست می‌شود. پوست ممکن است در یک فرد با سطح پایین MCH به‌راحتی رنگ‌پریده یا کبود شود.
هرکس که این علائم را تجربه کند باید خیلی سریع به پزشک خود اطلاع دهد.
دلایل سطح بالای MCH
سطح بالای MCH اغلب نشان‌دهنده آنمی ماکروسیت می‌باشد. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های خونی خیلی بزرگ می‌شوند. این اتفاق می‌تواند نتیجه‌ی کافی نبودن میزان ویتامین B12 یا فولیک اسید باشد.
همچنین سطح بالای MCH می‌تواند به دلایل زیر اتفاق بیافتد:
- بیماری‌های کبدی
- پرکاری غده تیروئید
- مصرف متعدد الکل
- عوارض برخی سرطان‌های خاص
- عوارض برخی عفونت‌ها
- مصرف زیاد داروهایی که حاوی استروژن هستند
علائم سطح بالای MCH
افرادی که سطح بالای MCH را به دلیل آنمی ماکروست تجربه می‌کنند ممکن است علائمی که از الگوی مشابهی پیروی می‌کنند از خود نشان دهند. افراد ممکن است در ابتدا به علائم توجه نکنند، اما ممکن است این علائم به‌مرور بدتر شوند. ایان علائم شامل:
- خستگی
- پوست رنگ‌پریده
- افزایش ضربان قلب
- ناخن‌های ضعیف و شکننده
- عدم تمرکز کافی
- گیج شدگی و از دست دادن حافظه
افراد مبتلابه آنمی ماکروسیت ممکن است علائم گوارشی نیز از خود نشان دهند. ممکن است اشتها نداشته باشند، دچار کاهش وزن شوند و دچار اسهال شوند. فردی که هرکدام از این علائم را از خود نشان می‌دهد هر چه زودتر باید به پزشک خود اطلاع دهد.
درمان غیرطبیعی بودن سطح MCH
این‌که یک پزشک غیرطبیعی بودن سطح MCH را چگونه درمان می‌کند در هر بیمار فرق دارد. درمان به‌طور گسترده به درمان علت غیرطبیعی بودن بستگی دارد.
تجویز ویتامین B12 بیشتر و فولیک اسید به رژیم غذایی می‌تواند راه مناسبی برای درمان سطح بالای MCH باشد. بهتر است که این میزان را با رژیم غذایی متنوع دریافت کند اما مکمل‌های غذایی نیز می‌تواند به نگهداری سطح موردنیاز کمک کند.
سطح پایین MCH اغلب به دلیل کمبود آهن که منجر به آنمی می‌شود رخ می‌دهد. پزشکان می‌توانند به این افراد آهن بیشتر و ویتامین B6 تجویز کنند. خوردن ویتامین C و فیبر در کنارغذاهایی که حاوی آهن هستند به افزایش سطح MCH کمک می‌کند.
افرادی که سطح غیرعادی MCH را نشان می‌دهند باید همیشه پیش از استفاده از هرگونه مکمل غذایی یا ایجاد هرگونه تغییر زیاد در رژیم غذایی‌شان با پزشک معالج خود مشورت کنند.
خلاصه
بیشتر افراد می‌توانند سطح MCH خود را با تغییر رژیم غذایی خود بهبود بخشند. تزریق آهن ممکن است برای افرادی در شرایط ویژه‌ای قرار دارند مثلاً مشکل در جذب آهن، نیز پیشنهاد می‌شود. دیگر افراد ممکن است نیازمند انتقال خون با سطح بالای آهن باشند.
افراد باید با پزشک خود درباره چیزی که در طول فرآیند آزمایش می‌خورند صادق باشند تا روند تشخیص و درمان را تسهیل بخشند.
اگر این مقاله موردتوجه شما قرار گرفت می‌توانید مقالات مشابه را در بخش سلامت در داروباکس مطالعه کنید. انتقادات و پیشنهاد‌های خود را نیز در بخش نظرات با ما در بگذارید.
ترجمه اختصاصی توسط داروباکس از مقاله Jon Johnson
منبع: medicalnewstoday
