سیپروهپتارین چیست؟
سیپروهپتارین متعلق به دسته داروهای ضد حساسیت خواب آور و یا آنتی هیستامین ها می باشد. این دارو به عنوان تسکین دهنده ی علائم حساسیت ها از جمله تب یونجه و برخی حساسیت های پوستی کاربرد دارد.
مواجهه با موادی مانند گرده ی گیاهان، پر و خز حیوانات، گرد و خاک خانگی یا نیش حشرات در بدن برخی افراد منجر به تولید ماده ای شیمیایی به نام هیستامین می شود. حضور هیستامین در بدن منجر به ظهور علائم حساسیت از جمله لکه های قرمز و خارش دار پوستی، عطسه، آبریزش و گرفتگی بینی و… می شود. سیپروهپتارین با جلوگیری از تاثیر هیستامین به تسکین علائم حساسیت کمک می نماید.
اما امروز مصرف سیپروهپتارین بیشتر به عنوان محرک اشتها جهت افزایش وزن خصوصا در کودکان رایج می باشد. البته این کاربرد سیپروهپتارین بصورت آزمایشی می باشد و بطور کامل مورد تایید نیست. سایر داروهای آنتی هیستامین نیز دارای خاصیت افزایش اشتها هستند ولی سیپروهپتادین بطور شاخص برای افزایش اشتها کاربرد دارد. کلا یکی از عوارض آنتی هیستامین ها در دراز مدت افزایش وزن است که برای همه داروهای این دسته وجود دارد و سیپروهپتادین اثرات افزایش اشتهای بیشتری نسبت به سایر داروهای این گروه دارد.
مصرف این دارو در موارد دیگری از جمله سردرد های فصلی در کودکان و گرفتگی های ناشی از آسیب های نخاعی در حال مطالعه است.
پیش از شروع مصرف سیپروهپتارین
-در صورت بارداری یا قصد بارداری و شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.
-در صورت سابقه یا ابتلا به هرگونه اختلال کبدی یا کلیوی اختلال در دفع ادرار و مشکل پروستات، صرع و بیماری خونی پزشک خود را در جریان قرار دهید.
-در صورتی که مبتلا به بیماری چشمی گلوکوم (افزایش فشار چشمی) می باشید، پزشک خود را مطلع نمایید.
-در صورتی که سابقه ی زخم معده یا انسداد روده دارید پیش از شروع مصرف این دارو حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
-لیست کاملی از دارو های معرف (حتی داروهای بدون نسخه و گیاهی) خود را در اختیار داروساز خود قرار دهید تا از بروز تداخلات نا خواسته ی دارویی جلوگیری نمایید.
-در صورت سابقه ی حساسیت به این دارو یا سایر داروهای ضد حساسیت، به پزشک خود اطلاع دهید
نحوه ی صحیح مصرف سیپروهپتارین
-دارو را خصوصا برای کودکان طبق دستور توصیه شده توسط پزشک یا داروساز مصرف نمایید. برای کودکان معمولا یک قرص ۴ میلی گرم حداکثر تا ۳ مرتبه در روز توصیه می شود.
برای کودکان ۷ تا ۱۴ سال قرص ۴ میلی گرم ۲ تا ۳ بار در روز (هر ۸-۱۲ ساعت) و برای کودکان ۲ تا ۶ سال نصف قرص ۴ میلی گرم (۲ میلی گرم) ۲ تا ۳ بار در روز توصیه می شود.
برای افزایش اشتها در کودکان بالای ۱۳ سال با ۲ میلی گرم ۴ مرتبه در روز به مدت یک هفته آغاز و پس از آن می توان تا ۴ میلی گرم ۴ بار در روز افزایش داد.
با این حال نحوه ی صحیح مصرف را با توجه به شرایط و سن فرد، از داروساز یا پزشک خود بپرسید.
-این دارو با غذا تداخلی ندارد و می توانید آن را در هر زمانی با یک لیوان آب مصرف نمایید.
-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو، نوبت فراموش شده را نیازی نیست مصرف کنید و نوبت بعدی را در زمان خودش مصرف نمایید و از دو برابر کردن مقدار مصرف در یک نوبت بپرهیزید.
-می توانید مصرف دارو را زمانی که علائم حساسیت برطرف گردید، قطع نمایید.
توصیه های داروی سیپروهپتادین
-در صورتی که از دارو های خواب آور یا آرام بخش استفاده می نمایید مصرف این دارو می تواند عوارض خواب آلودگی و گیجی را تشدید نماید.
-در صورتی مصرف دارو های ضد افسردگی مانند ایزوکربوکسازید، فنلزین یا ترانیل سیپرومین یا دارو های ضد پارکینسون مانند سلژیلین و راساژیلین در ۱۴ روز اخیر از مصرف سیپروهپتارین خودداری نمایید زیرا مصرف این دارو حداقل تا ۱۴ روز پس از قطع دارو های نام برده ممنوع می باشد و در صورت مصرف ممکن است فشار خون در حد خطرناکی افزایش یابد.
-در صورتی که تمایل دارید از این دارو جهت افزایش اشتها در کودکان استفاده کنید باید توجه داشته باشید که بد اشتهایی و کم وزنی در کودکان علل متفاوتی که باید توسط متخصص بررسی گردد. لذا مصرف خودسرانه ی این دارو برای این مورد توصیه نمی شود. همچنین در صورتی که رشد کودک از لحاظ قد و وزن بر روی منحنی های سنجش رشد که توسط پزشک بررسی می گردد در محدوده ی طبیعی باشد، نیاز به افزایش اشتها و وزن نمی باشد.
عوارض جانبی سیپروهپتارین
-احساس خستگی، خواب آلودگی و تاری دید پس از مصرف این دارو ایجاد می شود بنابراین تا زمانی که اثر دارو از بین نرفته از رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به احتیاط و هوشیاری دارند، خودداری نمایید.
-مصرف همزمان این دارو همراه با فرآورده های الکلی، عوارض آرام بخشی و خواب آلودگی آن را تشدید می کند لذا در مدت درمان با این دارو مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری نمایید.
-سردرد می تواند از عوارض جانبی این دارو باشد. جهت برطرف کردن آن مایعات به مقدار کافی استفاده نمایید و از داروساز خود در رابطه با داروی ضد درد مناسب با شرایط تان مشاوره بگیرید. در صورتی که سردرد ادامه دار و شدید تر شد، به پزشک مراجعه نمایید.
-در صورت احساس ناراحتی در دفع ادرار، با پزشک خود صحبت کنید.
-در صورت خشکی دهان، می توانید از مصرف آبنبات یا آدامس های فاقد قند استفاده کنید.
-افزایش اشتها جزء عوارض سیپروهپتادین است
-کاهش حافظه در مصرف دراز مدت سیپروهپتادین گزارش شده است
Reference: www.drugs.com
Reference: www.webmd.com
Reference:www.ncbi.nlm.nih.gov
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف سیپروهپتادین
سیپروهپتادین برای درمان آلرژی ناشی از تب یونجه ، کهیرو کهیر غول آسا ، کهیر ناشی از سرما، میگرن ودرمان بیماری کوشینگ استفاده شده است. با توجه به اینکه یکی از عوارض جانبی سیپروهپتادین افزایش اشتهاء است همچنین این دارو برای افزایش اشتهاء نیز کاربرد.
مکانیسم اثر سیپروهپتادین
*-رقابت با هیستامین برای قرار گرفتن بر گیرنده در سلول های دستگاه گوارش، رگ های خونی و مجاری تنفسی
– آنتاگونیست قوی سروتونین و هیستامین
– اثرات آنتی کولینرژیک
فارماکوکینتیک سیپروهپتادین
*جذب: کامل
پیک پلاسمایی: 9-6 ساعت
متابولیسم: کبدی ( توسط UGT1A از طریق گلوکورونیداسیون)
نیمه عمر:
متابولیت حدود 16 ساعت
دفع: ادرار (40%)، مدفوع (20-2%، کمتر از 6 درصد به صورت داروی تغییرنیافته)
عوارض جانبی سیپروهپتادین
عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: انقباضات زودرس، افت فشار خون، تپش قلب، تاکی کاردی
سیستم اعصاب مرکزی: آتاکسی، لرز، گیجی، سرگیجه، خواب آلودگی، سرخوشی، هیجان، خستگی، توهم، سردرد، هیستریا (اختلال تبدیلی)، بی خوابی، تحریک پذیری، عصبانیت، التهاب نورون، خواب رفتگی اندام، بی قراری، سدیشن، تشنج
پوستی: افزایش تعریق، حساسیت پوست به نور، راش پوستی، کهیر
گوارشی: درد شکمی، بی اشتهایی، کلستاز، یبوست، اسهال، افزایش اشتها، تهوع، استفراغ، خشکی دهان
ادراری تناسلی: سختی در دفع ادرار کردن، تکرر ادرار، احتباس ادرار
هماتولوژی و انکولوژی: آگرانولوسیتوز، آنمی همولیتیک، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی
ازدیاد حساسیت: شوک آنافیلاکسی، آنژیوادم، واکنش ازدیاد حساسیت
عصبی، عضلانی و اسکلتی: لرزش
چشمی: تاری دید، دوبینی
گوشی: التهاب گوش داخلی (حاد)، وزوز گوش
تنفسی: احتقان بینی، فارنژیت، غلیظ شدن ترشحات برونش
تداخلات دارویی سیپروهپتادین
*مشخصات کلی تداخلات:
-تشدید اثرات آنتی کولینرژیک
– تشدید اثرات تضعیف کننده CNS
-کاهش اثرات مرکزی هیستامین
تداخلات رده X (پرهیز):
آکلیدینیوم، آزلاستین (بینی)، برومپریدول، سیمتروپیوم، الوکسادولین، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لووسولپیرید، مهارکننده های مونوآمین اکسیداز، ارفنادرین، اوکساتومید، اوکسوممازین، پارالدهید، پیتولیسانت، پتاسیم کلراید، پتاسیم سیترات، روفناسین، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم
کاهش اثرات داروها توسط سیپروهپتادین:
مهار کننده های استیل کولین استراز، بنزیل پنیسیلوئیل پلی لیزین، بتاهیستین، عوامل معده روده ای (پروکینتیک ها)، هیالورونیداز، ایتوپرید، لووسولپیرید، مهارکننده های مونو آمین اکسیداز، نیتروگلیسرین، پیتولیسانت، سکرتین، SSRIها
کاهش اثرات سیپروهپتادین توسط داروها:
مهار کننده های استیل کولین استراز، آمفتامین ها
افزایش اثرات داروها توسط سیپروهپتادین:
اتانول، آمزینیوم، داروهای آنتی کولینرژیک، آزلاستین (بینی)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، سیمتروپیوم، کلوزاپین، سرکوب کننده های CNS، الوکسادولین، فلونیترازپام، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، متوتریمپرازین، متیروزین، میرابگرون، اگونیست های اپیوئیدی، ارفنادرین، اوکسی کدون، پارالدهید، پیریبدیل، پتاسیم کلراید، پتاسیم سیترات، پرامی پکسول، راموسترون، روفناسین، روپی نیرول، روتیگوتین، سوورکسانت، تالیدومید، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات، زولپیدم
افزایش اثرات سیپروهپتادین توسط داروها:
آکلیدینیوم، آلیزاپرید، آمانتادین، فراورده های حاوی توکسین بوتولینیوم، بریمونیدین (موضعی)، بروموپرید، برومپریدول، کانابیدیول، کانابیس، کلرال بتائین، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، دیمتیندن (موضعی)، دوکسیلامین، درونابینول، دروپریدول، اسکتامین، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، هیدروکسی زین، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، کاوا کاوا، لمبورکسانت، لوفکسیدین، منیزیم سولفات، متوتریمپرازین، متوکلوپرامید، میانسرین، مینوسیکلین (سیستمیک)، مهارکننده های مونوآمین اکسیداز، نابیلون، اوکساتومید، اوکسوممازین، پرامپانل، پراملینتید، روفینامید، سدیم اکسیبات، تتراهیدروکانابینول، تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول، تریمپرازین، اومکلیدینیوم
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
هشدار ها سیپروهپتادین
*1- وزن بیمار به صورت دوره ای پایش گردد.
2- بیمار از لحاظ بروز عوارض شدید آنتی کولینرژیک (خواب آلودگی، خستگی، خشکی دهان، تهوع و مشکلات گوارشی)، در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای ارزیابی شود.
توصیه های دارویی سیپروهپتادین
1- احتمال افزایش وزن وجود دارد .
2- به منظور کاهش تحریک گوارشی همراه با غذا ، آب یا شیر مصرف گردد.
3- در صورت بروز خواب آلودگی از انجام کار هایی که نیاز به تمر کز حواس دارند ، خودداری گردد.
دارو های هم گروه سیپروهپتادین
گروه B
قابل استفاده در بارداری: با مطالعات حیوانی شواهدی دال بر خطرناک بودن این دارو مشاهده نشده است. مطالعات انسانی به اندازه کافی در دست نیست
