سیپروفلوکساسین (Ciprofloxacin) چیست؟

سیپروفلوکساسین آنتی‌بیوتیکی است که برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود. سیپروفلوکساسین تکثیر باکتری‌ها را با مهار تکثیر و تعمیر مواد ژنتیکی خود ( DNA ) متوقف می‌کند. FDA در اکتبر ۱۹۸۷ سیپروفلوکساسین را به لیستش اضافه کرد.

سیپروفلوکساسین متعلق به گروه آنتی‌بیوتیکهای فلوروکینولون هاست.

[divider]

موارد استفاده سیپروفلوکساسین چیست؟

پزشکان سیپروفلوکساسین را برای درمان عفونت های باکتریایی تجویز می کنند،

به عنوان مثال:

• عفونت های پوست
• عفونت های ریه یا مجاری هوائی، مثلا TB (سل)،پنومونی و سپتی سمی به علت برخی گونه ها
• عفونت های دستگاه تنفسی انتهایی و برونشیت مزمن
• عفونت های استخوانی
• عفونت دستگاه ادراری (UTI) که ناشی از باکتری های خاصی نظیر E.coli است.
• اسهال عفونی ناشی از E.coli، Campylobacter jejuni، و باکتری Shigella.
• بیماران مبتلا به تب و تعداد کم گلبول های سفید و عفونت های داخل شکمی.
• تب تیفوئید
• گنوره
• پروستاتیت باکتریال مزمن

[divider]

نحوه مصرف و نداخلات تغذیه ای

• اجتناب از مقادیر بیش از حد قهوه یا چای (کافئین) در زمان مصرف این دارو.
• 2 ساعت قبل تا 6 ساعت پس از استفاده از این دارو از مصرف شیر،  فراورده های لبنی حاوی کلسیم، آهن، منیزیم، روی، آنتی اسیدها یا نمکهای آلومینیومی پرهیز کنید.
• دارو را با یک لیوان آب کامل بخورید
• دارو بدون توجه به وعده های غذایی مصرف کنید (با یا بدون غذا)

[divider]

عوارض جانبی سیپروفلوکساسین

شایعترین عوارض جانبی عبارتند از:

حالت تهوع
استفراغ
اسهال
درد شکم
راش یا همان ضایعات پوستی
سردرد
شوک ; آنافیلاکسی یا شوک، یک واکنش آلرژیک نادر به این دارو است. این واکنش آلرژیک یک اورژانس پزشکی است و شما اگر این علائم را داشتید حتما باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید:

علائم شوک عبارتند از:

نارسایی شدید قلب و عروق
تورم صورت یا گلو
تنگی نفس
ضایعات پوستی
خارش

عوارض جانبی شدید و نسبتا نادر سیپروفلوکساسین عبارتند از:

آسیب اعصاب محیطی
مشکلات سیستم عصبی مرکزی (بی خوابی, اضطراب, افسردگی, عصبی شدن, توهم)
افزایش قند خون
تشنج
آریتمی قلبی
سکته مغزی
ضایعات پوستی شدید
واسکولیت
نارسایی حاد کلیه
هپاتیت
زردی
کم خونی
ایست قلبی
نارسایی تنفسی

[divider]

میزان مصرف ( دوز توصیه شده سیپروفلوکساسین)

برای اکثر عفونت ها، دوز توصیه شده خوراکی برای بزرگسالان 250 تا 750 میلی گرم هر 12 ساعت یا 500 تا 1000 میلی گرم (در فرم های طولانی اثر) هر 24 ساعت است. البته تنظیم دوز دارو به سن، وزن و شرایط پزشکی دیکر نیز بستگی دارد.

قرص سیپروفلوکساسین در دوزهای  250، 500 و 750 میلی گرم موجود است.

[divider]

تداخلات دارویی سیپروفلوکساسین

چه داروها، غذاها یا مکمل هایی با سیپروفلوکساسین تداخل دارند.

• مصرف سیپروفلوکساسین همراه با تئوفیلین می تواند منجر به افزایش سطح خونی تئوفیلین شود. تئوفیلین برای درمان بیماری آسم استفاده می شود. سطوح بالای تئوفیلین می تواند منجر به تشنج و آریتمی قلبی شود. 
• سیپروفلوکساسین اثر تیزانیدین (Zanaflex) را که برای درمان اسپاسم عضلانی استفاده می شود، افزایش می دهد. بنابراین، دو دارو نباید با هم استفاده شوند.
• نمکهای آهن (به عنوان مثال، سولفات آهن) ممکن است جذب سایپروفلوکساسین را به دلیل تشکیل یک ترکیبی که قابل جذب نیست، کاهش دهد.
• داروهای ضد اسید معده نیز ممکن است جذب سایپروفلوکساسین را کاهش دهند. 
• سیپروفلوکساسین ممکن است اثر وارفارین (کومادین، یانوتون) را افزایش دهد. دلیل این امر ناشناخته است. فعالیت ضد انعقاد این داروها باید پس از شروع یا توقف سایپروفلوکساسین با انجام آزمایش بررسی شود.
•  شیر و آب پرتقال همچنین ممکن است جذب سایپروفلوکساسین را کاهش دهد. سیپروفلوکساسین، مانند آهن و آنتی اسیدها، باید دو ساعت قبل یا شش ساعت بعد از شیر یا آب پرتقال مصرف شود.
• تجویز سایپروفلوکساسین با برخی داروهای دیابت ممکن است منجر به کاهش شدید گلوکز خون شود.
• سیپروفلوکساسین ممکن است غلظت خونی سیلدنافیل (ویاگرا) را افزایش دهد که برای درمان اختلال نعوظ استفاده می شود. از ترکیب این دو باید در صورت امکان اجتناب شود.
• این دارو می توانند حساسیت پوست را به نور مستقیم خورشید (حساسیت به نور) افزایش دهد و باید از نور آفتاب پرهیز کنید.

[divider]

سیپروفلوکساسین در بارداری

قبل از مصرف سیپروفلوکساسین، باید به پزشک خود اطلاع دهید که آیا حامله هستید یا شیردهی می کنید.

هنوز معلوم نیست که آیا سیپروفلوکساسین در طی بارداری ایمن است یا خیر.

سیپروفلوکساسین از طریق شیر مادر عبور می کند، بنابراین در شیردهی، ایمن نیست.

به جز کودکان دارای چند عفونت خاص و جدی، افراد زیر 18 سال نباید سیپروفلوکساسین مصرف کنند.

[divider]

مصرف بیش از حد سیپروفلوکساسین

مصرف بیش از حد سیپروفلوکساسین سبب آسیب کلیه ها می شود.

در مطالعات حیوانی، دوزهای بسیار زیاد سیپروفلوکساسین سبب کاهش تعدادتنفس، استفراغ و تشنج شده است.

[divider]

این مطلب فقط برای آموزش اطلاعات عمومی پزشکی برای عموم مردم است و به هیچ عنوان جنبه تشخیصی درمانی ندارد و جایگزین ویزیت تخصصی و حضوری پزشک نیست.

دکتر مصطفی امیری متخصص مغزواعصاب و فوق تخصص اختلالات خواب

بورد تخصصی مغزواعصاب از دانشگاه تهران

[divider]