سوزش لبها ، به طور کلی موضوع نگران کننده‌ای نیست و معمولا خودش، برطرف می‌شود، با این حال گاهی اوقات نشانه بعضی از بیماریهاست که با تشخیص بموقع از صدمات احتمالی در آینده جلوگیری می‌شود.
آیا علت آن سندرم رینود است؟
در سندرم رینود، سوزن سوزن شدن لبها، یک نشانه مهم است. دو نوع اصلی از سندرم رینود وجود دارد که به عنوان پدیده رینود نیز شناخته می‌شود.
از این دو نوع سندرم رینود اولیه شایع است. در رینود اولیه، سوزش لبها معمولا به دلیل استرس و یا قرار گرفتن در معرض هوای سرد است. هیچ دارو یا مراقبت فوری لازم نیست.
رینود ثانویه ناشی از یک مشکل اساسی است و علائم آن گسترده‌تر است. جریان خون به بدن، به ویژه دست و پا، اغلب تحت تاثیر قرار می‌گیرد. کاهش جریان خون میتواند باعث ایجاد مناطق آبی رنگ شود. در افراد مبتلا به این رینود، شدت بیماری، در حدود ۴۰ سالگی افزایش می‌یابد.
چه موقع به دنبال درمان باشیم
اگرچه سوزش لبها معمولا دلائل جزئی دارد، اما میتواند نشانه‌ای از حمله ایسکمی یا سکته مغزی (TIA) باشد. TIA همچنین به عنوان سکته خفیف شناخته شده است. هر دو سکته مغزی و سکته خفیف زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به مغز شما متوقف می‌شود.
سایر علائم سکته مغزی عبارتند از :
- تاری دید
- مشکل در نشستن، ایستادن یا راه رفتن
- مشکل در صحبت کردن
- ضعف در بازوها یا پاها
- بی‌حسی یا فلج در یک سمت صورت
- درد در صورت، سینه یا بازو
- سردرگمی یا مشکل درک صحبتهای دیگران
- سردردهای بد
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
- از دست بو و طعم دهان
- خستگی ناگهانی
حتی اگر از TIA چند دقیقه گذشته باشد، هنوز هم جستجو برای کمک مهم است.
اگر فکر می‌کنید سکته مغزی دارید، باید فورا با خدمات اورژانس محلی تماس بگیرید.
اگر این علائم شدید را تجربه نمی کنید، ادامه مطلب را بخوانید تا یاد بگیرید که چه چیزی ممکن است باعث ایجاد سوزش لبها شود.
واکنش آلرژیک
سوزش لبها ممکن است نشانه واکنش آلرژیک باشد. اگر چه واکنش‌های آلرژیک جزئی معمولا نگران کننده نیستند اما آلرژی شدید میتواند منجر به آنافیلاکسی شود.
این یک واکنش تهدید کننده زندگی است. علائم معمولا بلافاصله پس از تماس با آلرژن رخ می‌دهد.
شما باید در صورت داشتن این مشکلات، فورا به مراکز درمانی مراجعه کنید :
- مشکل در تنفس
- مشکل در بلعیدن
- تورم در دهان یا گلو
- تورم صورت
حساسیت غذایی
آلرژی غذایی چند ساعت پس از خوردن غذای تحریک کننده اتفاق می‌افتد، هر چند، گاهی اوقات واکنش می تواند، ظرف چند دقیقه رخ دهد.
اگر چه آلرژیها ممکن است توسط هر غذایی ایجاد شود، بیشتر آلرژی‌های غذایی از موارد زیر است :
- شیر
- بادام زمینی
- آجیل‌های درختی
- ماهی
- صدف
- گندم
سندرم کولیت داخلی ناشی از پروتئین غذا یک واکنش آلرژی غذایی است که ممکن است دو تا شش ساعت بعد از نوشیدن شیر یا مصرف سویا، برخی از غلات یا سایر مواد غذایی جامد رخ دهد.
سندرم آلرژی دهانی، یا سندرم گرده غذایی معمولا پس از خوردن برخی میوه‌های خام،سبزیجات خام یا آجیل درختی احساس سوزش می‌کند. سندرم آلرژی دهانی ممکن است در افرادی که دارای حساسیت به توس، کهنه واش و یا گرده‌های علف‌های هرز باشد نیز، رخ دهد.
آلرژی دارویی
اگر سیستم ایمنی شما بسیار حساس به یک ماده در یک داروی خاص باشد، ممکن است آلرژی به دارو داشته باشید. بدن شما این ماده را به عنوان یک ماده خارجی می‌بیند و مواد شیمیایی برای دفاع از خود در برابر مهاجم، آزاد می‌کند.
علاوه بر سوزش لبها، شما ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید :
- خستگی
- کهیر یا بثورات پوستی
- خارش
- استفراغ
- سرگیجه
حساسیت به مواد شیمیایی
مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی که روی لبها قرار می‌گیرند، نیز ممکن است واکنش آلرژیک داشته باشند.
علاوه بر سوزش لب علائم آن عبارتند از :
- خارش
- خشکی
- تاول
مسمومیت غذایی
مواردی وجود دارد که مسمومیت غذایی ممکن است باعث سوزش در لبها، زبان و گلو و دهان شود. شما بیشتر احتمال دارد که مسمومیت غذایی را در مواقعی بگیرید که غذا را به مدت طولانی از یخچال خارجی می‌کنید مثل گردش بیرون از شهر و بوفه‌ها
علائم ممکن است خیلی زود، پس از خوردن غذاهای آلوده ایجاد شوند. در موارد دیگر ممکن است چندین روز یا چند هفته‌ها بیماری شما ظاهر شود.
سایر علائم مسمومیت غذایی عبارتند از :
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- درد معده
- تب
ماهی و صدفها یکی از دلایل مسمومیت غذایی هستند. آنها ممکن است حاوی باکتری‌های مختلف و نوروکسین‌ها باشند. به عنوان مثال شایعترین، مسمومیت غذایی مرتبط با غذاهای دریایی، مسمومیت سیگواترا است. این ناشی از ماهیان دریایی، ماهی سرخو و دیگرماهی‌های روغنی اعماق است که یک ماده غذایی سمی خاص در رژیم غذایی خود دارند. پس از مصرف، این سم در ماهی می‌ماند حتی اگر پخته یا یخ زده نگه داشته شود.
بیماری شما ممکن است از چند ساعت تا چند هفته طول بکشد. اگر نتوانید مایع را نگه دارید یا اسهال بیش از سه روز دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
شما همچنین باید به دکتر خود اطلاع دهید اگر :
- تب شما بیش از ۳۸ درجه باشد
- درد شدید معده را تجربه می‌کنید
- خون در مدفوع شما وجود دارد
برای جلوگیری از مسمومیت غذایی از ماهی، استفاده از بعضی از گونه‌های ماهی همچون هامور، ماهی سرخو، شاه ماهی خال مخالی و مارماهی رنگین کمان را متوقف کنید. در مورد غذاهای دریایی مانند ماهی تن، ساردین‌ها و ماهی گالیت، استفاده از سیستم خنک کننده مناسب، کلید ایمنی است.
کمبود ویتامین یا مواد معدنی
اگر شما مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کنید، بدن شما قادر به تولید گلبول‌های قرمز کافی نیست. گلبول‌های قرمز به بدن شما اکسیژن رسانی می‌کنند.
علاوه بر سوزش لب، شما ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید :
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- سرگیجه
- گرفتگی عضلات
- ضربان قلب نامنظم
کمبودهای معمول عبارتند از :
- ویتامین B-9 (فولات)
- ویتامین B-12
- ویتامین C
- کلسیم
- آهن
- منیزیم
- پتاسیم
- روی
کمبود ویتامین و مواد معدنی اغلب در نتیجه استفاده از یک رژیم غذایی نامناسب است. اگر رژیم غذایی شما از نظر گوشت، لبنیات، میوه‌ها یا سبزیجات کم باشد، با پزشک خود در مورد چگونگی رفع نیازهای تغذیه‌ای خود، صحبت کنید.
کمبود ویتامین همچنین ممکن است ناشی از موارد زیر باشد :
- داروهای خاص
- بارداری
- سیگار کشیدن
- سو مصرف الکل
- بیماریهای مزمن
سوزش لبها بر اثر تبخال
زخم‌های خونی اغلب باعث سوزش لبها می‌شود. دوره تبخال معمولا در ابتدا سوزش لبها، خارش و در نهایت ترشح و دلمه بستن است.
اگر در معرض تبخال هستید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید :
- تب
- دردهای عضلانی
- تورم غدد لنفاوی
زخم‌های خونی معمولا توسط سویه‌های خاصی از ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود.
هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون
در مورد هیپو گلیسمی، قند خون (گلوکز) شما خیلی کم است و در نتیجه علائمی مانند سوزن سوزن شدن در اطراف دهان بوجود می‌آیند. بدن و مغز شما به مقدار مشخصی از گلوکز برای عملکرد خوب نیاز دارند.
اگر چه هیپوگلیسمی معمولا با دیابت مرتبط است، اما هر کسی میتواند قند خون پایین را تجربه کند.
علائم قند خون پایین، اغلب ناگهانی ظاهر می‌شوند. علاوه بر سوزش لبها، شما ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید :
- تاری دید
- لرزش
- سرگیجه
- تعریق
- پوست رنگ‌پریده
- تپش قلب
- مشکل تفکر یا تمرکز
آبمیوه یا نوشیدنیهای ملایم و یا نوشیدنیهای شیرین ممکن است، سطح قند خون را بالا ببرد و علائم را متوقف کند. اگر علائم شما ماندگار باشد، به پزشک خود مراجعه کنید.
نفس نفس زدن
تنفس عمیق و سریع یا بسیار سنگین به طور مکرر، اغلب با اضطراب یا در طول حملات هراس ایجاد می‌شود. وقتی نفس شما تنگ می‌شود، شما مقدار زیادی اکسیژن را تنفس می‌کنید که مقدار دی‌اکسید کربن در خون شما را پایین می‌آورد. این ممکن است موجب بی‌حسی یا سوزش اطراف دهان شما شود.
برای افزایش مقدار دی اکسید کربن، شما باید با پوشاندن دهان و سوراخهای بینی یا تنفس در پاکت کاغذی، میزان اکسیژن را پایین بیاورید.
علل کمتر شایع
گاهی اوقات سوزش لبها نشانه یک مشکل زمینه‌ای شدیدتر است. به پزشکتان مراجعه کنید در صورتی که هر کدام از شرایط زیر را تجربه می‌کنید :
زونا
زونا از طریق همان ویروسی ایجاد می‌شود که باعث ایجاد بیماری آبله مرغان می‌شود. این وضعیت معمولا توسط بثورات دردناک قرمز رنگ در امتداد بالا تنه مشخص می‌شود. تاول‌های پر از مایع، شکافته شده و باعث خشکی پوست و خارش می‌شوند.
بثورات نیز ممکن است در اطراف یک چشم یا در اطراف گردن یا صورت شما ظاهر شود. هنگامی که در ناحیه صورت شما ظاهر می‌شود، سوزش لبها ممکن است بوجود بیاید.
سایر علائم عبارتند از :
- تب
- سردرد
- خستگی
این امکان وجود دارد که بدون هیچگونه بثورات جلدی، زونا را تجربه کنید.
اگر سیستم ایمنی شما ضعیف باشد، با احتمال بیشتری مبتلا به بیماری زونا می‌شوید. هر چه سن شما بالاتر باشد، بیشتر احتمال دارد که عوارض بوجود بیاید. اگر شما ۷۰ ساله هستید، بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید.
مولتیپل اسکلروزیس
علت مولتیپل اسکلروزیس (MS) هنوز مشخص نیست، اما تصور می‌شود که بیماری خود ایمنی است. این به این معنی است که چیزی در سیستم ایمنی بدن شما باعث حمله خود به خود می‌شود، نه حمله ویروس‌ها و باکتری‌های مهاجم.
یکی از اولین علائم ام اس شامل بی‌حسی در صورت است که میتواند سوزش لبها را نیز به همراه داشته باشد. بسیاری از نقاط دیگر بدن که در بیماری ام اس درگیر می‌شوند، دستها و پاها هستند.
علائم رایج عبارتند از :
- بی‌حسی در ساق یا پا
- دشواری در تعادل
- ضعف عضلانی
- اسپاسم عضلانی
- درد حاد یا مزمن
- لرزش
لوپوس
لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که سبب التهاب در بدن شما می‌شود. این بیماری میتواند پوست و مفاصل و همچنین ارگان های اصلی مانند کلیه ها، ریه ها و قلب را تحت تاثیر قرار دهد. لوپوس همچنین می تواند بر سیستم عصبی شما تأثیر بگذارد، که ممکن است باعث سوزش لبها شود. سوزش لبها، معمولا در کنار علائم دیگر تجربه می شود. از جمله :
- تب
- خستگی
- درد بدن
- تنگی نفس
- سردرد
سندرم گیلن باره
سندرم گیلن باره (Guillain-Barre)، یک اختلال خودایمنی نادر است که در آن بدن به خود حمله می‌کند که در این مورد سیستم عصبی است. GBS معمولا پس از یک عفونت تنفسی یا گوارشی رخ می‌دهد.
شایعترین علائم شامل ضعف، سوزن سوزن شدن و احساس مور مور در بازوها و پاها است. این علائم ممکن است در دست و پای شما شروع شود و به طرف بالاتنه شما حرکت کند و ممکن است لب‌های شما را تحت تاثیر قرار دهد و موجب احساس سوزش شود.
سایر علائم عبارتند از :
- مشکل راه رفتن به طور پیوسته
- دشواری در حرکت چشمها، چهره یا صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
- درد شدید کمر
- از دست دادن کنترل مثانه
- تپش قلب
- دشواری تنفس
- فلج
سرطان دهان
در موارد نادر، سوزش و بی حسی لبها، ممکن است نشانه‌ای از سرطان باشد. این احساس ممکن است توسط خوشه‌های سلول‌های غیر طبیعی (تومورها) بر روی لبها ایجاد شود.
تومورها می‌توانند در هر نقطه از لب ایجاد شوند اما در پایین لب بیشتر است. عوامل خطر برای سرطان دهان، به ویژه سرطان لب، از مصرف تنباکو تا در معرض آفتاب بودن را شامل می‌شود.
علائم دیگر سرطان دهان به قرار زیر است :
- زخم یا تحریک در دهان، لبها یا گلو
- احساس گیر کردن چیزی در گلو
- مشکل جویدن و بلع
- مشکل در حرکت فک و یا زبان
- بی‌حس شدن در داخل و اطراف دهان شما
- درد گوش
اگر لب‌های شما سوزن سوزن می‌شود و هر کدام از علائم را بیش از دو هفته تجربه کردید، به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. میزان مرگ و میر ناشی از سرطان دهان بالا است. زیرا اغلب اوقات دیر تشخیص داده می‌شود. اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان موثرتر خواهد بود.
به این ترتیب عفونت‌ها و سایر مسائل پزشکی خوش خیم نیز ممکن است نشانه‌های مشابهی را ایجاد کنند. پزشک شما بهترین منبع برای اطلاعات شما در مورد علائم منفرد است.
چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد
سوزش لبها معمولا نشانه بیماریهای شدید نیستند. در بیشتر موارد سوزش لبها در عرض یک یا دو روز بدون درمان، رفع خواهد شد.
شما در صورت داشتن این موارد به همراه سوزش لب، به پزشک مراجعه کنید
- سردرد ناگهانی و شدید
- سرگیجه
- گیجی
- فلج
پزشک شما میتواند آزمایش تشخیصی را برای تعیین علت نشانه‌های شما تجویز کند و یک برنامه درمان برای هر علت زمینه‌ای ایجاد کند.
در صورتی که تجربه چنین مشکلی را دارید، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
ترجمه و تالیف اختصاصی توسط داروباکس
منبع : healthline.com
