زوال عقل (Dementia) مجموعه‌ای از علائم است که می‌تواند به علت انواعی از بیماری‌ها رخ دهد. علائم دمانس شامل اختلالات در اندیشه، ارتباطات و حافظه است. زوال عقل یکی از مواردی است که عمدتاً مربوط به سنین سالمندی است.
در این سنین این عارضه رخ می‌دهد که می‌تواند نشانه‌ها و اثرات مختلفی را در فرد سالمند و کیفیت زندگی او داشته باشد. به همین خاطر شاید نیاز باشد که با بررسی نشانه‌های اولیه این بیماری، بتوان با اقدام به‌موقع در مرحله پیش‌آگهی از عوارض عمدتاً برگشت‌ناپذیر و محدودکننده در فرد که باعث مشکلاتی در زندگی عادی شخص می شود، جلوگیری کرد. در این مقاله به معرفی این نشانه‌های اولیه می‌پردازیم.
نشانه های اولیه زوال عقل
اگر شما یا عزیزتان در معرض مشکلات حافظه هستید، بلافاصله نتیجه‌گیری نکنید که این مورد دمانس (زوال عقل) است. یک فرد نیاز به حداقل دو نوع اختلال دارد که به‌طور روزافزونی برای تشخیص زوال عقل موردنیاز است.
علاوه بر دشواری یادآوری، فرد ممکن است در معرض آسیب‌هایی در حوزه‌های زیر قرار گیرد:
- زبان
- ارتباطات
- تمرکز
- استدلال و تفکر
تغییرات ظریفی در حافظه کوتاه‌مدت ظاهر می‌شود
مشکل با حافظه می‌تواند یک علامت اولیه زوال عقل باشد. تغییرات اغلب ظریف هستند و تمایل دارند حافظه کوتاه‌مدت را در برگیرند. یک فرد مسن ممکن است قادر به یادآوری رویدادهایی که سال‌ها پیش رخ‌داده بود باشد، اما آنچه برای صبحانه انجام داده است را به یاد نیاورد.
علائم دیگر تغییرات در حافظه کوتاه‌مدت عبارت‌اند از: فراموش کردن جایی که شخص موردنظر ترک کرده است، تلاش کردن برای اینکه به خاطر داشته باشند که چرا آنها وارد اتاق خاصی شده و یا آنچه در روز موردنظر قرار است انجام دهند را فراموش می‌کنند.
دشواری پیدا کردن کلمات مناسب
یکی دیگر از علائم اولیه زوال عقل، تلاش برای برقراری ارتباط است. فرد مبتلابه زوال عقل ممکن است دچار مشکلی در توضیح چیزی یا پیدا کردن کلمات مناسب برای بیان خود باشد. صحبت کردن با فردی که دچار زودرس می‌شود دشوار است و ممکن است برای نتیجه‌گیری بیشتر طول بکشد.
تغییرات در خلق‌وخوی فرد
تغییر در خلق‌وخو نیز با زوال عقل رایج است. اگر دچار زوال عقل هستید، ممکن است همیشه این حالت را در خودتان تشخیص ندهید، اما ممکن است این تغییر را در شخص دیگری مشاهده کنید. به‌عنوان‌مثال، افسردگی نوعی زودرس است. همراه با تغییرات خلق‌وخو، شما همچنین ممکن است یک تغییراتی را در شخصیت و ببینید. یک نوع از تغییرات شخصیتی که با ابتلا به زوال عقل مشاهده می‌شود، تغییری است از حالت خجالتی بودن به سمت شخصیتی برونگرا و این به این دلیل است که این وضعیت اغلب بر قضاوت تأثیر می‌گذارد.
بی‌تفاوتی
بی‌خوابی یا بی‌حالی، معمولاً در زوال عقل زودرس اتفاق می‌افتد. فرد مبتلابه علائم می‌تواند علاقه خود را به سرگرمی‌ها یا فعالیت‌ها از دست بدهد. آنها ممکن است دیگر نخواهند که بیرون بیایند یا خود را با هر کاری را سرگرم کنند. آنها ممکن است علاقه خود را به‌صرف وقت با دوستان و خانواده از دست بدهند و ممکن است به لحاظ احساسی خنثی باشند.
دشواری تکمیل وظایف طبیعی
تغییر ظریف در توانایی انجام وظایف طبیعی می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که زوال عقل زودرس در فرد وجود دارد. این حالت معمولاً با مشکل در انجام وظایف پیچیده‌تر مانند یادداشت کردن موضوعی در دفترچه یادداشت یا انجام بازی‌هایی که قوانین زیادی دارند، شروع می‌شود. همراه با تلاش برای تکمیل این وظایف، ممکن است برای یادگیری نحوه انجام کارهای جدید یا دنبال کردن رویه‌های جدید تلاش کنند.
گیجی
کسی که در مراحل اولیه زوال عقل است، ممکن است در اغلب اوقات گیج شود. زمانی که حافظه، تفکر یا قضاوت دستخوش تغییرات منفی قرار می‌گیرند، ممکن است سردرگمی ایجاد شود چون دیگر این افراد نمی‌توانند چهره‌ها را به یاد داشته باشند، کلمات مناسب پیدا کنند یا با افراد دیگر به‌طور معمولی ارتباط برقرار کنند. سردرگمی می‌تواند به دلایل مختلف اتفاق بیفتد و در موقعیت‌های مختلف اعمال شود. به‌عنوان‌مثال، ممکن است کلیدهای ماشین خود را عوض کنند، فراموش کنند چه چیزی را در روز بعد باید انجام دهند یا دشوار است که فردی را که قبلاً ملاقات کرده‌اند، به خاطر بسپارند.
دشواری در خواندن و پیگیری روند کتاب های داستانی
دشواری در پی خواندن داستان ممکن است به علت زوال عقل زودرس رخ دهد. این علائم اولیه کلاسیک است. همان‌طور که پیدا کردن و استفاده از کلمات مناسب دشوار می‌شود، افرادی که دچار زوال عقل هستند، گاهی اوقات معانی کلمات را که می‌شنوند و یا به دنبال گفتگو یا برنامه‌های تلویزیونی می‌روند، فراموش می‌کنند.
حس گم کردن جهت
احساس جهت‌یابی معمولاً با شروع زوال عقل شروع به خراب شدن می‌کند. این به این معنا نیست که نشانه‌های آشنا را یک‌بار شناخته و جهت‌هایی را که به‌طور منظم استفاده می‌شود را فراموش کنند. همچنین پیگیری یک سری دستورالعمل‌ها و دستورالعمل‌های گام‌به‌گام سخت‌تر می‌شود.
تکرار حرکات
تکرار حرکات به علت از دست دادن حافظه و تغییرات رفتاری عمومی در معرض دمانس است. فرد ممکن است وظایف روزانه خود را چندین بار تکرار کند، یا ممکن است وسواس داشته باشد. آنها همچنین ممکن است سؤالات مشابهی را در یک مکالمه پس از پاسخ به آنها تکرار کنند.
تلاش برای انطباق با تغییر
برای کسی که در مراحل ابتدایی زوال عقل را می‌گذراند، این تجربه می‌تواند باعث ایجاد ترس در شخص مبتلای به این بیماری شود. ناگهان، آنها نمی‌توانند مردم را به یاد داشته باشند یا می‌دانند دنبال سخن خود را ادامه دهند. آنها نمی‌توانند به خاطر داشته باشند که چرا آنها به فروشگاه رفتند و درراه خانه گم می‌شوند. به‌این‌ترتیب، آنها ممکن است آرزومند شرایط عادی باشند و از تجربیات جدید بترسند. دشواری سازگاری با تغییر نیز نشانه‌ای از دمانش زودرس است.
زمان دیدن یک پزشک برای تصمیم‌گیری در مورد این بیماری
فراموشی و مشکلات حافظه به طور خودکار دلیل بر زوال عقل نیست. این تجربیات ممکن است، قسمت های طبیعی پیری باشندو همچنین می تواند به علت عوامل دیگری مانند خستگی رخ دهد. با این حال، نباید علائم را نادیده بگیرید. اگر شما یا کسی که می شناسید تعدادی از علائم دمانس را تجربه کرده اید، با پزشک در این باره صحبت کنید. آنها می توانند شما را به یک متخصص مغز و اعصاب معرفی کنند که می توانند سلامت جسمی و روحی شما را مورد بررسی قرار دهند یا اینکه تشخیص دهند که آیا علائم این بیماری به علت دمانس یا یک مشکل شناختی دیگر است یا خیر. پزشک ممکن است موارد زیر را سفارش دهد:
مجموعه ای کامل از آزمایش های حافظه و ذهنی
امتحان عصبی
آزمایش خون
آزمایشات تصویربرداری مغز
تهوع و استفراغ در افراد بالای ۶۵ سال رایج است، اما همچنین می تواند جوانان را تحت تاثیر قرار دهد. شروع اولیه بیماری ممکن است زمانی شروع شود که افراد در ۳۰، ۴۰ یا ۵۰ سالگی خود باشند. با درمان و تشخیص زودرس، می توانید پیشرفت بیماری را کند کرده و عملکرد ذهنی خود را حفظ کنید. درمان ممکن است شامل دارو، آموزش شناختی و درمان باشد.
علت دمانس چیست؟
علل احتمالی زوال عقل عبارت اند از:
بیماری آلزایمر، که عامل اصلی زوال عقل است
آسیب مغزی به علت آسیب یا سکته مغزی
بیماری هانتینگتون
دمانس بدن لووی
فراموشی پیشانی گیجگاهی
آیا می توانید از ابتلا به زوال عقل پیشگیری کنید؟
شما می توانید اقداماتی را برای بهبود سلامت شناختی و کاهش خطر ابتلا به شما یا عزیزان خود انجام دهید. این موارد شامل فعال نگه داشتن ذهن با پازل کلمه، بازی حافظه، و خواندن است. داشتن فعالیت جسمی، حداقل ۱۵۰ دقیقه تمرین در هفته و ایجاد تغییرات دیگر در شیوه زندگی سالم، می تواند خطر ابتلا به این بیماری را در شما کاهش دهد.
نمونه هایی از تغییرات شیوه زندگی عبارت اند از: توقف سیگار کشیدن و خوردن رژیم غذایی غنی از:
- اسیدهای چرب امگا ۳
- میوه ها
- سبزیجات
- غلات کامل
شما همچنین می توانید خطر ابتلا به افزایش ویتامین D خود را کاهش دهید. طبق گفته پزشکان کلینیک Mayo، برخی از محققان معتقدند افرادی که سطح بالایی از ویتامین D را در خون خود دارند، احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر و دیگر انواع بیماری های دمانس را افزایش می دهند.
منبع مقاله HEALTHLINE
این مقاله به طور اختصاصی توسط داروباکس ترجمه شده است. اگر مقاله فوق مورد پسند شما واقع شد، خرسند خواهیم شد که نظرات و پیشنهادات و انتقادات خود را برای هرچه بهتر شدن سطح کیفی مقالات با ما در میان بگذارید.
