دیابت: درمان، پیشگیری، علت و مراقبت های افراد دیابتی

دیابت

اکثر مردم می‌دانند که به طور کلی دو نوع دیابت وجود دارد نوع ۱ و ۲، اما همه مردم تفاوت بین آن‌ها را به‌خوبی درک نمی‌کنند. در این دیابت‌ها سطح قند خون می‌تواند بسیار بالا رود زیرا بدن، انسولین (هورمونی که قند خون را تنظیم می‌کند) تولید نمی‌کند یا به‌درستی از انسولین استفاده نمی‌کند. اگرچه مشکل اساساً در هر دو نوع یکسان است، اما علل و درمان‌های متفاوتی دارند. در اینجا در رابطه با انواع دیابت و راه‌های درمان آن آشنا خواهیم شد.

دیابت چیست؟

دیابت به گروهی از بیماری‌های متابولیکی اطلاق می‌شود که بر نحوه استفاده بدن از قند خون (گلوکز) تأثیر می‌گذارد. گلوکز برای سلامتی شما حیاتی است زیرا منبع مهم انرژی برای سلول‌هایی است که ماهیچه‌ها و بافت‌های شما را می‌سازند. همچنین منبع اصلی سوخت‌وساز مغز شماست. علت اصلی دیابت بسته به نوع آن متفاوت است. مهم نیست که چه نوع دیابتی دارید، در هر صورت می‌تواند منجر به قند اضافی در خون شما شود. قند بیش‌از حد در خون شما می‌تواند منجر به مشکلات جدی برای سلامتی شود.

دیابت نوع ۱

تفاوت اصلی بین این دو نوع دیابت این است که دیابت نوع ۱، اغلب یک اختلال ژنتیکی است که معمولا در اوایل زندگی خود را نشان می‌دهد . اگر دیابت نوع ۱ دارید، سیستم ایمنی بدن شما به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده (پانکراس)حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. خبر خوب این است که درمان‌های امروزی به افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ اجازه می‌دهد تا مدیریت اثرات این اختلال را یاد بگیرند و همچنان یک زندگی عادی داشته باشند.

راه‌های درمان دیابت نوع ۱:

درمان داروئی اصلی دیابت نوع ١ انسولین است. بسته به توصیه خاص پزشک برای مراقبت‌های بهداشتی، ممکن است لازم باشد  چند باردر روز میزان قند خون خود را بررسی کنید. برای اندازه‌گیری آن شما از یک دستگاه الکترونیکی کوچک به نام گلوکومتر برای اندازه‌گیری سطح گلوکز نیاز دارید.

اگر بدن شما نتواند انسولین کافی را تولید کند باید از طریق تغذیه یا تزریق آن را دریافت کند. روش های غیر دارویی دیگر در کنار جبران انسولین داشتن یک رژیم ‌غذایی متعادل است. لازم نیست خیلی خود را محدود کنید.اگر مقدار ثابتی انسولین مصرف می‌کنید، ثابت نگه‌داشتن کربوهیدرات‌های مصرفی بدن برای منطبق با آن مهم است. همم چنین یکی دیگر از راه‌های درمان دیابت ورزش است. فعالیت بدنی همیشه یکی از راه‌های مهم سلامتی است و برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک کند و باعث شود بدن شما به‌طور موثرتری از انسولین استفاده کند.

نشانه های دیابت نوع ۱ چیست؟

اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم زیر را دارید، باید نزد پزشک بروید و معاینه شوید:

• تشنگی زیاد
• ادرار زیاد
• کاهش وزن بی‌دلیل
• خستگی و ضعف
• تاری دید

تشخیص دیابت نوع ۱

برای تشخیص دیابت نوع ۱ باید آزمایش خون انجام دهید که یکی از آن‌ها غربالگری A1C نام دارد. غربالگری A1C سطح قند خون شما را از دو تا سه ماه گذشته اندازه‌گیری می‌کند و می‌تواند برای تشخیص دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲ و پیش دیابت استفاده شود.

از مهمترین عوارض دیابت، کاهش قند خون یا هایپوگلایسمی است که می‌تواند در اثر مصرف بیش‌ازحد انسولین ایجاد شود. هایپوگلایسمی نیاز به درمان فوری دارد تا قند خون به حالت عادی بازگردد. عموماً هایپوگلایسمی با غذاهای پر قند، نوشیدن آب‌میوه یا نوشابه‌های معمولی، خوردن آب‌نبات و… رفع می گردد.

اگر سطح قند خون خیلی پایین بیاید، علائم و نشانه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• پوست رنگ پریده
• لرزش دست
• ضربان قلب نامنظم یا سریع
• اضطراب
• تعریق
• گرسنگی
• تحریک‌پذیری
• بی‌حسی لب، زبان یا گونه
• کاهش سطح هوشیاری

دیابت نوع ۲

دیابت نوع ۲ در بیشتر کشورهای جهان شایع‌تر از دیابت نوع اول است و بیشتر به سبک زندگی و تغذیه بستگی دارد. در دیابت نوع ۲، بدن نسبت به انسولین تولید شده مقاوم می شود.

عوامل دخیل در به وجود آمدن دیابت نوع ۲:

اگر رژیم غذایی شما سرشار از کربوهیدرات و چربی باشد اما فیبر کمی داشته باشد، اگر فعالیت بدنی چندانی نداشته باشید و یا اگر فشارخون بالایی دارید، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شما بیشتر است. مصرف زیاد الکل وافزایش سن نیز از عوامل مهم به وجود آمدن دیابت هستند. همچنین ژن‌ها تا حدودی در احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ نقش دارند اما برخلاف دیابت  نوع ۱، می‌توان با انتخاب شیوه زندگی مناسب از ابتلا به این نوع دیابت پیشگیری کرد.

نحوه درمان دیابت نوع ۲:

برخلاف نوع ۱، افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ اغلب نیازی به مصرف انسولین ندارند، زیرا بدن آن‌ها هنوز مقدار کمی از آن را تولید می‌کند. در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ درمان غیردارویی در کنار درمان های داروئی بهترین روش درمانی است، اما راه‌های اصلی درمان دیابت نوع ۲ عبارت‌اند از:

رژیم غذایی متعادل: خوردن میوه‌ها و سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی؛ درحالی‌که از مصرف غذاهای پرچرب و قندی گاه‌به‌گاه باید پرهیز کنید، اولین و ضروری‌ترین گام برای درمان دیابت نوع ۲ است.

ورزش: فعالیت بدنی بسیار مهم است. راه‌های زیادی برای ورزش کردن وجود دارد. فعالیت‌های مختلف را امتحان کنید تا نوع ورزش مورد علاقه خود را بیابید و آن را در برنامه هفتگی خود قرار دهید.

بررسی منظم قند خون به‌صورت روزانه: بسیار مهم است که در طول روز از نحوه عملکرد سطوح قند خون خود آگاه باشید و غذا و فعالیت‌های خود را بر اساس آن تنظیم کنید. پس از مدتی رژیم و تعادلی را خواهید یافت که برای شما بهترین  درمان دیابت را به همراه خواهد داشت.

 نشانه های دیابت نوع ۲

اگر علائم زیر را تجربه می‌کنید، احتمال دارد که شـما به دیابت نوع ٢ مبتلا شده باشید و باید نزد دکتر بروید:

• تشنگی بیش‌ازحد
• ادرار زیاد
• بی‌حسی در دست یا پا
• خستگی
• تاری دید

راه‌های جلوگیری از ابتلا به دیابت

در زیر، راه‌های زیادی برای کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ وجود دارد. به صورت کلی روش‌های کمک‌کننده برای کاهش ابتلا به دیابت نوع ٢ عبارت‌اند از:

• ورزش و کنترل وزن
• رژیم غذایی سالم
• نرمال نگه داشتن فشارخون
• عدم مصرف الکل
• عدم مصرف دخانیات
• افزایش مصرف فیبر

پیش دیابت چیست؟

پیش دیابت به این معنی است که سطح قند خون شما بالاتر از حد طبیعی است، اما هنوز آن‌قدر بالا نیست که بتوان آن را دیابت نوع ۲ در نظر گرفت. علت، علائم و پیشگیری‌ها اساساً مشابه نوع ۲ است، اما افراد زیر ۴۵ سال به‌طور قابل‌توجهی خطر کمتری دارند. اگر هر یک از علائم دیابت یا پیش دیابت را دارید، حتماً در اسرع وقت آزمایش بدهید.

عوارض دیابت

عوارض طولانی‌مدت دیابت به‌تدریج ایجاد می‌شود. هر چه مدت طولانی‌تری دیابت داشته باشید خطر عوارض بیشتر می‌شود. درنهایت، عوارض دیابت  ممکن است ناتوان‌کننده یا حتی تهدیدکننده زندگی باشد. عوارض احتمالی عبارتند از:

• بیماری قلب و عروقی
• آسیب عصبی
• آسیب کلیه آسیب چشم
• مشکلات پوستی، ازجمله عفونت‌های باکتریایی و قارچی
• اختلال شنوایی
• بیماری آلزایمر
• ایجاد زخم در اندام های تحتانی به ویژه پا
• افسردگی

نتیجه‌گیری

دیابت نوع ۱ اغلب یک اختلال ژنتیکی است که معمولاً در اوایل زندگی، خود را نشان می‌دهد و دیابت نوع ۲ به‌مرور زمان ایجاد می‌شود که عمدتاً به دلیل رژیم غذایی نادرست است. اگر علائمی از خود نشان می‌دهید، می‌توانید با غربالگری A1C که قند خون شما را در ۲ تا ۳ ماه گذشته اندازه‌گیری می‌کند، آزمایش دیابت بدهید تا مشخص شود شما به این نوع  دیابت مبتلا هستید یا خیر. دیابت نوع ٢ بیشتر به عوامل محیطی، تغذیه و بستگی دارد و برخلاف دیابت نوع یک نیازی به مصرف انسولین ندارد. شما با استفاده از راه‌های طبیعی پیشگیری بالا خطر ابتلای خود را به این بیماری کاهش دهید.

تریتا | ارائه دهنده انواع پانسمان پیشرفته ترمیم زخم (طبا زیست پلیمر)