اطلاعات تخصصی
موارد مصرف دوپامین
دوپامین برای درمان شوک کاردیوژنیک ناشی از سکته یا جراحی قلب استفاده می شود. در شوک سپتیک، مقادیر اندک دوپامین ممکن است همراه با نوراپی نفرین برای حفظ جریان خون کلیوی تجویز گردد.
مکانیسم اثر دوپامین
این دارو با تحریک گیرنده های بتا- یک آدرنرژیک در عضله قلب، اثر اینوتروپیک مثبت خود را اعمال می کند. دوپامین با تحریک گیرنده های پس سیناپسی دوپامین -1 در عروق عضلات صاف و کلیه باعث گشادی عروق و افزایش دفع سدیم می شود. به علاوه، با تحریک هر دو گیرنده آلفا یک و دو باعث انقباض عروق می شود.
فارماکوکینتیک دوپامین
دوپامین بعد از تجویز وریدی به سرعت در بدن توزیع شده و در کبد، کلیه ها و پلاسما توسط منوآمین اکسیداز و کاتکول متیل ترانسفراز به متابولیت های غیر فعال تبدیل می شود. نیمه عمر پلاسمایی و حذفدارو به ترتیب 2و 9 دقیقه می باشد.
تفاوت های فردی در کلیرانس دوپامین وجود دارد که تا حدی ناشی از غیر طبیعی بودن عملکرد اعضایی مثل کبد یا کلیه ( که باعث کاهش کلیرانس دوپامین می گردد) می باشد. 80% از دارو طی 24 ساعت اول به شکل متابولیت ها از طریق کلیه ها دفع می گردد.
منع مصرف دوپامین
در موارد تاکی آریتمی و فئوکروموسیتوم نباید شود.
عوارض جانبی دوپامین
*
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: آنژین صدری، فیبریلاسیون دهلیزی، برادی کاردی، ضربان های نابه جا، افزایش فشارخون، افت فشارخون، تپش قلب، تاکی کاردی، انقباض عروق، آریتمی بطنی، هدایت بطنی، عریض شدن کمپلکس QRS در الکتروکاردیوگرام
سیستم اعصاب مرکزی: اضطراب، سردرد
پوستی: قانقاریا (دوز بالا)، سیخ شدن مو
غدد درون ریز و متابولیسم: افزایش قندخون (معمولا بالاتر از حد طبیعی نمی باشد)
گوارشی: تهوع، استفراغ
ادراری تناسلی: آزوتمی (تشکیل فرآورده های زايد نیتروژن در خون)
چشمی: افزایش فشار داخل چشم، گشادی مردمک
کلیوی: پرادراری
تنفسی: تنگی نفس
متفرقه: نکروز بافتی
تداخلات دارویی دوپامین
*مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای MAO
– تشدید هایپرگلیسمی
– تشدید اثرات افزاینده فشارخون
– تداخل با اثر آنالوگ‌های نوراپی‌نفرین رادیونشان شده
تداخلات رده X (پرهیز):
مشتقات ارگوت، بی‌هوش کننده‌های استنشاقی، لوراسیدون
کاهش اثرات داروها توسط دوپامین:
بنزیل پنی‌سیلوئیل پلی لیزین
کاهش اثرات دوپامین توسط داروها:
آلفا 1 بلاکرها، کلوزاپین، اسپیرونولاکتون
افزایش اثرات داروها توسط دوپامین:
دوکسوفیلین، لوراسیدون، سولریامفتول، سمپاتومیمتیک ها
افزایش اثرات دوپامین توسط داروها:
آتوموکستین، برتیلیوم، فراورده‌های حاوی کانابینوئید، کلروپروکائین، کوکائین (موضعی)، مهارکننده‌های COMT، اردافتینیب، مشتقات ارگوت، گوانتیدین، هیالورونیداز، بی‌هوش کننده‌های استنشاقی، لینزولید، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، مهارکننده‌های باز جذب نوراپی‌نفرین / سروتونین، تافنوکین، تدیزولید، ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای
تداخل با غذا:
ذکر نشده است.
هشدار ها دوپامین
1- قبل از تجویز دوپامین به بیمارانی که دچار شوک شده اند و یا در انفارکتوس میوکارد، باید کمی حجم خون تصیح گردد.
2- برای بیمارانی که داروی مهار کننده آنزیم مونوآمین اکسیداز دریافت می کنند، نباید دوپامین تجویز کرد. در صورت ضرورتباید با کمترین میزان ممکن دارو را تجویز نمود.
3- در شوک ناشی از سکته قلبی باید از مقادیر کم ( کمتر از 5 میکروگرم در دقیقه ) دوپامین استفاده نمود، چون مقادیر بیشتر با انقباض عروق باعثبدتر شدن نارسایی قلب می شود.
4- در موقع انفوزیون وریدی دوپامین، در صورت نشت مقادیر زیاد دوپامین به بافت های اطراف، نکروز ایجاد می گردد.
توصیه های دارویی دوپامین
1- نشت دوپامین به بافت های اطراف رگ، با تزریق موضعی فنتولامین تا حداکثر 12 ساعت پس از نشت به طور موفقیت آمیزی قابل درمان است.
2- در صورت بروز عوارض جانبی دوپامین، به دلیل کوتاه بودن نیمه عمر این دارو، با کم کردن سرعت انفوزیون یا قطع آن این عوارض سریعاً بر طرف می شوند.
3- دارو قبل از تزریق باید رقیق گردد.
