همه چیز در مورد داروهای ضد پارکینسون،لوودوپا-کربی دوپا

لوودوپا-کربی دوپا مهمترین و اصلی ترین داروی ضد پارکینسون است که با نامهای تجاری مختلف در بازار دارویی مثل ساینمت ، پارکوپا و پارکین سی وجود دارد.

کاربرد های دارو:

این دارو علاوه بر بیماری پارکینسون در موارد پارکینسون دارویی و بعضی از انواع دیستونی و همچنین سندرم پاهای بیقرار کاربرد دارد.

مکانیسم :

لوودوپا دوپامین مغزی را که در بیماری پارکینسون کم است را تامین میکند و ترکیب کربی دوپا همراه با ممانعت از جذب لوودوپا در خارج از مغز باعث اثر موثر لوودوپا در مغز و افزایش دوپامین میشود.

شروع اثر :

این دارو طی چند ساعت اثر میکند ولی ماکزیمم اثر آن پس از 4 تا 8 هفته از شروع دارو در بیماری پارکینسون است.در بیماری سندرم پاهای بیقرار و یا دیستونی این دارو طی چند روز تا چند هفته اثر میکند.ولی دوز مورد نیاز در این دو بیماری آخری نسبت به بیماری پارکینسون کمتر است و نیاز به تجویز همراه با داروی دیگر یا تنظیم دوز طی زمان بر خلاف پارکینسون ندارد.

در بیمار پارکینسون این دارو بیشتر روی این علایم موثر است: لرزش ، کندی حرکت ، اختلال در راه رفتن . ولی روی علایمی مثل افسردگی ، مشکلات ادراری ویا افت فشار وضعیتی ناشی از اختلال در سیستم اتونوم موثر نمیباشد.ولی در بیماری سندرم پاهای بیقرار روی علایمی مثل بیخوابی و درد پاها موثر است.

عوارض دارویی:

در صورت ایجاد عوارض ناشی از دارو مثل ایجاد حرکات اضافه یا بیقراری به نام آکینزی و یا وضعیت غیر طبیعی به نام دیستونی بهتر است دارو در دوزهای کمتر ولی در فواصل زمانی کمتر مصرف شود.

این دارو میتواند باعث افزایش آنزیمهای کبدی و یا کم خونی بشود،لذا انجام آزمایش خون هر چند وقت یکبار منطقی به نظر میرسد.

تهوع ، استفراغ ، احتباس ادراری ، افت فشار خون به خصوص در وضعیت ایستاده ، افسردگی ، خشکی دهان ، روانپریشی ، ورم اندامها ، تغییر رنگ ادرار ، گرفتگی عضلانی ، پرش پلک و ندرتا بالارفتن فشار خون ، خونریزی معده و کم خونی میدهد.

لازم است که بدانیم اگرچه کربی دوپا باعث کاهش حالت تهوع این ترکیب دارویی میشود ولی احتمال ایجاد توهم ناشی از این ترکیب دارویی بالاتر میرود.

از عوارضی که باید به آن توجه بیشتری کرد ایجاد خواب آلودگی و حملات خواب است که اولی ناشایع هم نیست. ولی اضافه وزن ناشی از این دارو نادر است.

راهکارهای مقابله با این عوارض :

تهوع به خصوص زمان شروع دارو میتواند مشکل ساز باشد، مصرف دارو بعد از غذا این عارضه را کم میکند ولی احتمال اثر دارو کمتر میشود.اگرچه افزایش میزان کربی دوپا این ترکیب دارویی باعث کاهش تهوع هم میشود.

دیسکینزی یا حرکات اضافی ایجاد شده از عوارض دارو با استفاده از انواع آهسته رهش یا دوز کمتر طی فواصل زمانی کوتاه تر کاهش می یابد.

در موارد افت فشار خون استفاده بیشتر نمک در رژیم غذایی یا قطع داروهای ضد فشار خون یا ترکیبات دارویی مثل میدودرین توصیه میشود.

دوز لازم :

در بیماری پارکینسون دوز 300 تا 800 میلی گرم لوودوپا و 75 میلی گرم کربی دوپا در روز لازم است.ولی در موارد دیستونی یا سندرم پاهای بیقرار دوز 50 تا 200 میلی گرم در روز کافی میباشد.

که تجوز آن به صورت شروع دوز سه تا چهار بار در روز و سپس افزایش آن به صورت یک روز در میان میباشد. بهتر است قبل غذا مصرف شود و رژیم غذایی کم پروتئین باشد و میزان پروتئین مصرفی در طی روز پخش شود ، در این صورت عوارض دارویی نیز کمتر میشود.

اوور دوز یا مصرف بیش از حد :

در صورت مصرف اشتباهی دارو به میزان زیاد باید به یک مرکز درمانی مراجعه کرد تا شستشوی معده انجام چون میتواند باعث مشکلات قلبی مثل اختلال در ریتم ضربان قلب شود.

این دارو معمولا وابستگی نمیدهد ولی اثربخشی آن میتواند طی چند ماه در سندرم پاهای بیقرار و طی چند سال در بیماری پارکینسون کاهش یابد.

قطع دارو :

از قطع ناگهانی دارو اجتناب کرد چون میتواند باعث علایمی مثل منگی ، سفتی بدن ، تعریق بیش از حد شود.

تداخلات دارویی مهم :

داروهایی مثل ویتامین ب6 ، آرامبخشهای بنزودیازپینی مثل دیازپام ، کلونازپام ، آلپرازولام ، فنی تویین و پاپاورین میتواند اثربخشی لوودوپا را مختل کنند.

ضد افسردگی های سه حلقه ای و آنتی کولینرژیک هایی مثل بنزوتروپین و یا آرتان میتوانند جذب این دارو را مختل کنند.

لوودوپا میتواند اثربخشی داروی ضد تهوع پلازیل را کم کند.

و بالاخره بیمارانی که داروی ضد فشارخون همزمان با لوودوپا مصرف میکنند باید از نظر افت فشارخون هنگام ایستادن مراقب باشند.

احتیاطات جدی :

این دارو میتواند فشار چشمی را در افراد با بیماری گلوکوم چشمی بالاتر ببرد .

این دارو میتواند زخم معده ای که از قبل وجود داشته است را بدتر کند .

در موارد وجود مشکلات کبدی و کلیوی و قلبی ( مثل اختلال ضربان قلب )همزمان باید با احتیاط بیشتری این دارو مصرف شود .

در حاملگی باید بر اساس سود و ضرر مصرف شود ، چون در بعضی از مطالعات حیوانی اثراتی رو جنین داشته است.و جزء گروه

دارویی میباشد .     C

شیردهی همزمان با آن توصیه نمیشود چون غلظت دارو در شیر مشخص نمیباشد.

[divider]

♦  دکتر زینب طاهری متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات -فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی تهران

کلینیک آلومینا مرکز فوق تخصصی پیشگیری و درمان اختلالات مغز و اعصاب و روان در ایران است.

تماس با ما