ریفامپین چیست؟
نام رایج دارو: ریفامپین- Rifampin
اسامی تجاری: کِفلکس
داروی ریفامپین نوعی آنتی‌بیوتیک است که در درمان و جلوگیری از سل و دیگر عفونت‌های مختلف میکروبی موثر است. این آنتی‌بیوتیک فقط در درمان عفونت‌های باکتریایی موثر است و بر روی عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا تاثیری ندارد.
داروی ریفامپین نوعی آنتی‌بیوتیک است که فقط در درمان عفونت‌های باکتریایی موثر است و بر روی عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا تاثیری ندارد.
نحوه‌ی عملکرد داروی ریفامپین
داروی ریفامپین یک آنتی‌بیوتیک است و رشد میکروب‌ها را متوقف می‌کند.
در داروباکس می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص عفونی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
نحوه مصرف ریفامپین و دوز مصرفی
- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در زمانی که به آنها نیازی نیست باعث می‌شود اثربخشی دارو در مواقع نیاز از بین برود.
- بهتر است این دارو با معده خالی و ۱ الی ۲ ساعت قبل از وعده غذایی همراه با ۱ لیوان کامل آب (۲۴۰ میلی‌لیتر) و طبق دستور پزشک مصرف شود.
- از آنجایی که داروهای ضد اسید باعث کاهش اثر ریفامپین می‌شوند در صورتی که پس از مصرف ریفامپین احساس تهوع داشتید، از مصرف این دارو با داروهای ضد اسید خودداری فرمایید.
- در صورت لزوم مصرف داروهای ضد اسید، حداقل ۱ ساعت بین مصرف این داروها فاصله بیندازید.
- اگر در بلعیدن کپسول دارو دچار مشکل شدید می‌توانید محتویات کپسول را بر روی یک قاشق ژله یا مربای خنک بریزید و آن را سریعا بخورید.
- هر بار این مخلوط را درست کنید و از ذخیره و مصرف آن در نوبت بعد خودداری فرمایید.
- در صورت مصرف شربت خوراکی قبل از مصرف شیشه محتوای دارو را خوب تکان دهید.
- دوز مصرفی تجویزی را با دقت اندازه‌گیری کنید و دارو را مصرف کنید.
- داروی ریفامپین به همراه داروهای دیگر برای درمان عفونت‌های مختلفی مانند بیماری سل فعال یا نهفته و بیماری مننژوکوک مورد استفاده قرار می‌گیرد. میزان دوز مصرفی، زمان‌بندی مصرف و طول درمان به بیماری مورد درمان بستگی دارد.
- برای تاثیر بهتر دارو بهتر است آن را در فواصل زمانی مساوی یا طبق دستور پزشک مصرف نمایید.
- بهتر داروی ریفامپین را در ساعات مشخص بخورید تا میزان دارو در بدنتان ثابت بماند.
- مصرف این دارو را تا زمانی که پزشک تجویز کرده ادامه دهید حتی اگر احساس کردید علائم عفونت پس از چند روز از بین رفته است. قطع مصرف این دارو موقع درمان ممکن است باعث رشد دوباره عفونت‌های باکتریایی شود.
عوارض جانبی ریفامپین
د رصورتی که پزشک داروی ریفامپین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی ریفامپین را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند.
عوارض جانبی شایع:
اگر هر یک از این عوارض ادامه یافتند با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد شکم
- سوزش دل
- تهوع
- تغییرات دوره قاعدگی
- سردرد
- خواب آلودگی
- و سرگیجه.
تغییر رنگ مایعات بدن:
- این دارو باعث تغییر رنگ مایعات بدن (به رنگ‌های زرد، نارنجی، قرمز و یا قهوه‌ای) مانند ادرار، عرق بدن، بزاق و یا اشک می‌شود.
- این تغییر رنگ بی‌ضرر است
- پس از توقف مصرف دارو؛ تغییر رنگ از بین خواهد رفت.
- با این حال ایجاد لکه‌هایی بر روی دندان یا لنز طبی ممکن است دائمی باشد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی داروباکس استفاده کنید.
عوارض جانبی جدی:
- این دارو به ندرت ممکن است باعث ایجاد بیماری خطرناک کبدی شود.
- در برخی موارد لازم است عفونت به صورت کامل همراه با ترکیب دیگر داروها (مانند ایزونیازید و پیرازینامید) درمان شود و این باعث افزایش خطر بروز عوارض جانبی شود.
اگر هر کدام از عوارض جانبی جدی مانند موارد زیر را مشاهده کردید سریعا با پزشک تماس بگیرید:
- نشانه‌ّای مشکلات کلیوی (مانند تغییر میزان حجم ادرار)
- تهوع یا استفراغ مداوم
- درد شکم غیر طبیعی
- ادرار تیره
- زردی پوست یا چشم
- تغییرات روحی روانی (مانند آشفتگی، رفتار غیرطبیعی)
- خستگی غیر طبیعی
- کبودی یا خونریزی بی‌دلیل
- لکه‌های کوچک قرمز رنگ بر روی پوست
- و درد و تورم مفاصل.
عوارض جانبی نادر:
- این دارو به ندرت ممکن است باعث ایجاد بیماری شدید روده (کلوستریدیوم دیفیسیل با نشانه اسهال شدید) شود. این عارضه ممکن است در مدت درمان یا ماه‌ها بعد از درمان خود را نشان دهد. از داروهای ضد اسهال یا مسکن‌های ضد درد استفاده نکنید زیرا ممکن است شرایطتان را بدتر کند.
- استفاده مکرر این دارو و دوره‌های طولانی مصرف آن ممکن است موجب ترشحات دهانی و عفونت‌های مخمری جدیدی (عفونت‌های قارچی دهان و واژن) شود.
- در صورت مشاهده لکه‌های سفید در دهان یا تغییر در ترشحات واژن یا بروز علائم جدید با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر هریک از علائمی مانند موارد زیر را مشاهده کردید با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید:
- اسهال مداوم
- دردهای شکمی غیرعادی
- و مدفوع مخاطی یا خونی.
عوارض جانبی آلرژیک:
واکنش آلرژیک بالا به این دارو بسیار نادر است. با این حال اگر هر یک از علائمی مانند موارد زیر را تجربه کردید سریعا از فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید:
- بیهوشی
- خارش
- تورم (به‌خصوص در صورت، زبان و گلو)
- سرگیجه شدید
- و مشکلات تنفسی.
موارد احتیاط مصرف ریفامپین
قبل از مصرف اگر به داروی ریفامپین یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، این موضوع را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید. داروی ریفامپین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود. در این زمینه با دکتر داروخانه مشورت کنید.
سابقه پزشکی:
چنانچه سابقه‌ی مشکلات زیر را دارید، حتما این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید:
- مشکلات کبد (مانند هپاتیت)
- مشکلات کلیوی
- سوء مصرف الکل
- عفونت ایدز
- و دیابت.
نکات هشدار:
- داروی ریفامپین ممکن است موجب خواب‌آلودگی و تاری دید شما بشود.
- الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند.
- از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید.
- هنگام مصرف ریفامپین از خوردن الکل پرهیز کنید.د
- ر صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید.
- مصرف ریفامپین ممکن است موجب ایجاد مشکلات در عملکرد واکسن‌های باکتریایی مانند واکسن تیفوئید شود.
- در هنگام مصرف این دارو از انجام واکسیناسیون به جز مواردی که پزشک توصیه کرده است خودداری کنید.
- همچنین قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید (مانند داروهای تجویز شده و تجویز نشده و محصولات گیاهی) را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.
بادراری و شیردهی:
- این دارو فقط در صورت نیاز در زمان بارداری مصرف شود.
- در صورت استفاده از این دارو در هفته‌های پایانی بارداری خطر خونریزی در مادر و جنین ممکن است افزایش یابد.
- اگر خونریزی مشاهده کردید سریعا با پزشک تماس بگیرید.
- در مورد مزایا و خطرات مصرف این دارو در زمان بارداری با پزشکتان مشورت کنید.
- این دارو از طریق شیر مادر انتقال می‌یابد.
- قبل از شیردهی به نوزاد با پزشک صحبت کنید.
تداخلات دارویی ریفامپین با داروهای دیگر
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی ریفامپین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان (شامل داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی) را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی ریفامپین نفرمایید.
ریفامپین ممکن روند خروج برخی از داروها را از بدن تسریع بخشد و بر عملکرد آنها تاثیر بگذارد. این داروها شامل موارد زیر می‌شوند:
- اپرپیتانت، دیگوکسین، رانولازین و سولفاسالازین، تاکرولیموس، تئوفیلین
- برخی از داروهای ضد عفونت مانند کلرامفنیکل، کلاریترومایسین، داپسون، داکسی سیکلین، لینزولید، تلیترومایسین، زیدوودین
- آنتی‌بیوتیک‌های کینولون مانند سیپروفلاکساسین
- داروهای ضد آریتمی مانند دیسوپیرامید، مکسیلتین، کوینیدین
- داروهای ضد مالاریا مانند آتوواکون و کینین
- داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین، فنوباربیتال و لاموتریژین
- داروهای ضد قارچ آزول مانند ایتراکنازول، کتوکنازول و وریکنازول
- داروهای بنزودیازپین مانند میدازولام
- رقیق کننده‌های خون مانند وارفارین
- مسدود کننده‌های کانال کلسیم مانند دیلتیازم، نیمودیپین و وراپامیل
- داروهای ضد سرطان مانند ایماتینیب و ایرینوتکان
- داروهای خوراکی دیابت مانند رپاگلینید
- داروهای جایگزین هورمونی استروژن‌ها مانند ترکیب استروژن، پروژستین‌‌هایی مانند مدروکسی پروژسترون
- داروهای اختلالات روحی و روانی مانند کلوزاپین، هالوپریدول و داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای مانند امی تریپتیلین
- داروهای ضد درد مخدر مانند متادون
- داروهای درمان ایدز مانند دلاویردین، اتراویرین و نفیراپین
- مهارکننده‌های آنزیم پروتیز ایدز مانند آتازاناویر، ریتوناویر و ساکویناویر
- داروهای خواب مانند راملتئون، اس زوپیکلون، زوپیکلون و دیگر داروها
ریفامپین و روش های پیشگیری از بارداری
تقریباً اکثر آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی هورمون‌های کنترل بارداری مانند قرص‌ها، برچسب‌ها و حلقه‌های کنترل بارداری تاثیر می‌گذارند و برخی از این آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند ریفامپین و ریفابوتین) تاثیر این محصولات را کاهش می‌دهند و ممکن است موجب بارداری شوند.
- اگر از هورمون‌های کنترل بارداری استفاده می‌کنید قبل از مصرف این آنتی‌بیوتیک در زمینه روش‌های ایمن جلوگیری از بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر دچار خونریزی شدید با پزشک تماس بگیرید زیرا ممکن است نشان‌دهنده این باشد که قرص‌های جلوگیری از بارداری به درستی عمل نمی‌کنند.
نکات مهم:
- این دارو ممکن بر روی برخی از تست‌های ادرار (مانند آزمایش اعتیاد، آزمایش بررسی فولات خون و B-12 خون) تاثیر بگذارد و منجر به ثبت نتایج اشتباه شود.
- ریفامپین ممکن است باعث شود خروج برخی از داروهای شیمایی که در آزمایش کیسه صفرا مورد استفاده قرار می‌گیرد به درستی انجام نشود.
- لذا حتما مصرف این دارو را با پزشک و کارکنان آزمایشگاه درمیان بگذارید.
علائم اوردوز
اگربا مصرف داروی ریفامپین دچار عوارض جدی ای نظیر مشکل تنفسی یا بیهوشی شدید با اورژانس تماس بگیرید. علائم اوردوز شامل موارد زیر است:
- تورم چشم‌ها و صورت
- خارش تمام بدن
- تغییر رنگ پوست بدن یا چشم‌ها به نارنجی یا قرمز
- تهوع و استفراغ
- درد غیر طبیعی شکم
- افزایش خستگی
- و از هوش رفتن.
نکته مهم:
در طول درمان با این دارو باید آزمایش‌های پزشکی مانند آزمایش عملکرد کبد، آزمایش بیلی روبین، تست کراتینین و آزمایش کامل خون به صورت دوره‌ای برای بررسی روند بهبود و عوارض جانبی انجام شود.
نکات نحوه مصرف و نگهداری:
- اگر دوز مصرفی داروی ریفامپین را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید، نیازی به مصرف دو برابر داروی ریفامپین نیست و فقط دوز مقرر را مصرف کنید.
- اگر این دارو را به صورت هفتگی مصرف می‌کنید و دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض یادآوری دوز مصرفی در روز مصرف دارو، آن را استعمال کنید. اما اگر روز بعد یادتان افتاد دارو را مصرف نکرده‌اید، برای زمان‌بندی جدید مصرف دارو با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
- این دارو را در یخچال نگهداری کنید.
- از یخ‌زدگی دارو جلوگیری کنید
- دور از دسترس اطفال نگهداری شود.
- پس از اتمام درمان باقی‌مانده دارو را دور بریزید.
در داروباکس می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص عفونی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
