داروی اگزالی پلاتین و نگاهی جامع به ویژگی های این داروی ضد سرطان

داروی اگزالی پلاتین یک از داروهای مصرفی برای مقابله با سرطان است که با ویژگی‌های خود از رشد و تکامل و در نهایت متاستاز سلول‌های سرطانی پیشگیری می‌کند. این دارو به همراه دیگر داروهای مورد کاربرد از جمله داروهایی است که برای مقابله با سرطان روده بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.این دارو ممکن است برای اهداف غیر از مواردی که در این راهنمای دارویی ذکر شده، استفاده شود. در این مقاله به معرفی و بررسی نکات کلیدی، ویژگی‌ها و عوارض جانبی این دارو می‌پردازیم.اطلاعات مهم مربوط به داروی  اگزالی پلاتیناز آنجا که این دارو ممکن است باعث ایجاد عوارضی شود که سلامت فرد مصرف را به خطر خواهد انداخت، اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به این دارو مانند : راش پوستی یا کهیر ( با یا بدون تب یا درد مفاصل ) ؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو ، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.نکاتی که باید  قبل از استفاده از این دارو  بدانیداگر فرد مصرف کننده به این دارو و یا موارد مشابه نظیر کاربوپلاتین (پاراپلاتین) یا سیس پلاتین (پلاتینول) حساسیت داشته باشد، نباید این دارو را مصرف کند.اگر فرد این موارد را دارد، برای اینکه مطمئن شوید مصرف این دارو برای شما ایمن است و خطری در پی ندارد، با پزشک مشورت کنید:ابتلا به ابتلای به یک بیماری کلیوی؛ابتلای به یک بیماری کبدی؛بیماری قلبی، اختلال ریتم قلب؛سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به سندرم QT طولانی؛عدم تعادل الکترولیت (مانند پایین بودن سطوح پتاسیم یا منیزیم در خون فرد مصرف کننده این دارو).فشار خون بالا (هایپر تنشن)؛آسم یا دیگر اختلالات تنفسی مزمن؛ابتلا به یک مشکل عصبی. یااگر از یک داروی رقیق کننده خون مانند وارفارین استفاده می‌کنید (Coumadin، Jantoven). با توجه به اینکه این دارو ممکن است باعث رساندن آسیب به جنین شود، اگر فرد باردار است نباید این دارو را در طول زمان بارداری مصرف کند. همچنین برای پیشگیری از بارداری در طول مصرف این دارو، بهتر است از روش‌های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده شود. این دارو می تواند از طریق شیر مادر منتقل شود و به کودک شیرخوار  آسیب برساند . لذا در این زمینه پیشنهاد می‌شود که برای مصرف این دارو همزمان با تغذیه کودک شیرخوار خود، به پزشک معالج خود اطلاع دهید و  بدون اطلاع ایشان این دارو را مصرف نکنید. روش مصرف داروی اگزالی پلاتینروش مصرف این دارو به صورت آهسته از طریق تزریق وریدی است که معمولاً این عمل در یک کلینیک یا درمانگاه پزشکی توسط کادر پزشکی اعم از پرستار و یا حتی مراقب سلامت می‌تواند صورت بگیرد. تزریق این دارو حتی ممکن است تا ۲ ساعت طول بکشد.روش مصرف این دارو به صورت هر دو هفته یک بار است. زمان دوره و تصمیم برای پایان دادن و یا ادامه دادن دوره درمانی بر عهده پزشک متخصص است.با توجه به اینکه مصرف این دارو ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ در فرد مصرف کننده شود، لذا نیاز است که فرد مصرف کننده این دارو برای کنترل این حالات از داروهای برطرف کننده حالت تهوع و استفراغ استفاده کند.یکی از عوارضی که ممکن است این دارو در فرد مصرف کننده ایجاد کند ایجاد حساسیت بیشتر نسبت به سرما و در نتیجه ایجاد حالت‌هایی مانند بی حسی، اسپاسم ماهیچه‌ای و سوزن سوزن پوست شود. این حالت در هنگام مواجهه یافتن با سرما یا تماس با اشیای سرد ممکن است ایجاد شود. از این رو برای پیشگیری از وقوع این حالت در نظر گرفتن موارد زیر می‌تواند مؤثر و مفید باشد:در زمان مواجهه با هوای سرد، نفس عمیق نکشید.زمانی که در محیط خارج از منزل که سرد است، هستید، پوست، سر و صورت خود را بپوشانید.در زمان دست زدن به اشیاء سرد یا غذاهای یخچال، دستکش بپوشید.از یک سیستم تهویه سرد در خانه یا ماشین (حتی در زمانی که هوا گرم است) استفاده نکنید.از مصرف نوشیدنی سرد و یا استفاده از قالب‌های یخ در نوشیدنی‌ها استفاده نکنید.بسته‌های یخ را روی بدن خود قرار نداده و در صورت نیاز از روش‌های جایگزین دیگری استفاده کنید.با توجه به اینکه استفاده از شیمی درمانی باعث ایجاد حالاتی مثل تهوع و یا بروز زخم در دهان فرد تحت درمان شود، باید از مصرف مواد سرد و یا مواجهه با سرما خودداری کرد. از این رو برای پیشگیری از بروز این مشکلات، با پزشک معالج خود مشورت کنید.استفاده از این دارو ممکن است باعث کاهش سلول‌هایی در خون شود که در مبارزه با عفونت‌های وارده به بدن و یا ایجاد حالت لخته خونی کمک می‌کند. از این رو باید در طول درمان با این دارو آزمایشات مستمری انجام شده تا فاکتورهای خونی فرد تحت درمان مورد بررسی قرار گرفته و در نتیجه درمان متوقف و یا احتیاط یا راهکارهای دیگری برای پیشگیری از ایجاد عوارض در بدن فرد در نظر گرفته شود.برای پایش سلامت سیستم قلبی عروقی فرد مورد درمان ممکن است نیاز باشد که با استفاده از دستگاه الکتروکاردیوگرافی یا همان نوار قلب ECG (که گاهی اوقات EKG خوانده می‌شود) قلب فرد تحت درمان مورد بررسی قرار گیرد. چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟از آنجا که غالباً این دارو به وسیله یک فرد آموزش دیده و متبحر در شرایط ضروری تزریق می‌شود، به احتمال زیاد فرد مصرف این دارو را فراموش نخواهد کرد و از این رو نیاز به تزریق دوز جبرانی نخواهد بود. ولی در صورت مواجهه با این حالت بهتر است سریعا به پزشک خود اطلاع دهد تا برای تزریق دوز جبرانی زمان بندی شود.اگر  فرد از این دارو بیش از حد مصرف کند، چه اتفاقی می افتد؟با مراقبت های پزشکی اورژانس و یا کمک های اضطراری برای مسمومیت، تماس بگیرید.در هنگام مصرف این دارو باید از چه مواردی اجتناب کنید؟از مصرف نوشیدنی سرد و یا قرار گرفتن در هوای سرد و یا تماس با اشیای سرد و یا یخ خودداری کنید.از تماس با افراد مریض و یا کسانی که دچار عفونت شده‌اند خودداری کرده و همچنین در صورت بروز علائم عفونت به پزشک مراجعه کنید.از آنجا که این دارو می‌تواند به مایعات بدن (ادرار، مدفوع، استفراغ) منتقل شود پس نیاز است که حداقل ۴۸ ساعت پس از دریافت این دارو، از تماس مایعات بدن با دست یا سایر سطوح پیشگیری شود. پرستاران و مراقبین د آگاه باشند باید ضمن تمیز کردن مایعات بدن بیمار، دست زدن به سطل زباله یا لباسشویی یا تعویض پوشک، از دستکش لاستیکی استفاده کنند. همچنین این افراد نیاز است که دست‌ها را قبل و بعد از استفاده از دستکش بشویند. برای پیشگیری از ایجاد آلودگی و انتقال عفونت نیاز است که لباس‌ها و ملافه‌های آغشته را جداگانه از سایر لباسشویی‌ها بشویید.مصرف داروی اگزالی پلاتین ممکن است تفکر یا پاسخ دهی شما را مختل کند. اگر شما در حال رانندگی و یا در حین انجام هر کاری هستید که نیاز دارد که به گوش باشید، هوشیار باشید. عوارض جانبی ناشی از مصرف داروی اگزالی پلاتیناز آنجا که این دارو ممکن است باعث ایجاد عوارضی شود که سلامت فرد مصرف را به خطر خواهد انداخت، لازم است که در زمینه  آگاهی از این علائم فرد هوشیار باشد. چند دقیقه پس از تزریق وریدی این دارو ممکن است در افراد حالاتی مانند احساس سرگیجه، تنگی نفس، گیجی، تعریق، خارش یا اسهال، درد قفسه سینه، گرما یا قرمزی و یا احساسی مثل اینکه ممکن است فرد بی هوش شود، رخ دهد. در هنگام وقوع این حالات بهتر است در اولین فرصت ممکن به پزشک معالج اطلاع داده شود و یا به اورژانس پزشکی مراجعه شود.اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به این دارو مانند : راش پوستی یا کهیر ( با یا بدون تب یا درد مفاصل ) ؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو ، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.اگر موارد زیر را داشتید،  فورا به پزشک خود اطلاع دهید:افزایش حساسیت به سرما و یا اجسام سرد؛بی حسی، سوزن سوزن شدن بدن، یا درد و سوزش که باعث مداخله در فعالیت‌های روزانه می‌شود.اسهال یا استفراغ شدید یا مداوم.سردرگمی و گیجی، وجود هرگونه تغییر در وضعیت روانی، مشکلات بینایی، تشنج (صرع).درد یا سوزش هنگام دفع ادرار؛کبودی آسان، خونریزی غیرمعمول (خونریزی بینی، لثه).درد ناخوشایند یا ناراحتی در قفسه سینه، خس خس سینه، سرفه خشک، احساس تنگی نفس؛درد، قرمزی، تورم یا تغییرات پوستی در هنگام تزریق این دارو.علائم کمبود آب در بدن (دهیدراتاسیون) مانند احساس تشنگی یا گرما زدگی، عدم امکان دفع ادرار، تعریق زیاد یا خشکی شدن پوست.علائم ابتلای به مشکلات قلبی مانند سردرد با درد در قفسه سینه و سرگیجه شدید، غش، سریع شدن ضربان قلب سریع (تاکی کاردی).علائم ابتلای به مشکلات کبدی مانند تهوع، درد معده، خارش، خستگی، از بین رفتن اشتها، ادرار تیره رنگ ، مدفوع به رنگ خاک رس، یرقان (زردی پوست یا چشم).مشکلات عضلانی مانند درد غیرقابل توضیح در ماهیچه‌های بدن، حساسیت و ضعف به ویژه اگر این مشکل همراه با تب باشد، خستگی غیرمعمول و ادرار با رنگ تیره رنگ، دارید.مشکلات عصبی مانند گرفتگی فک یا قفسه سینه، درد چشمی، احساسی عجیب در زبان، وجود مشکلاتی در گفتار یا بلع غذا؛ یاعلائم عفونت مانند تب، لرز، گلودرد، زخم در دهان و گلو، درد هنگام بلع، سرفه با مخاط. عوارض جانبی شایع این دارو شامل موارد زیر است:حالت تهوع، استفراغ، اسهال؛بی حسی یا سوزن سوزن شدن.وجود عفونت و یا خونریزی غیرمعمول در بدن؛عملکرد غیر طبیعی کبد در تست‌های آزمایشگاهی.وجود زخم در دهان؛ یااحساس خستگی.این موارد،  یک لیست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست و موارد  دیگری  ممکن است رخ  دهد. برای توصیه‌های پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت  مشاهده عوارض جانبی به FDA این موارد را گزارش کنید. چه داروهایی مصرف داروی اگزالی پلاتین را تحت تاثیر قرار می دهند؟بسیاری از داروهای دیگر می‌توانند با این دارو تداخل  ایجاد کنند. این داروها شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی است. فهرستی از تمام داروهای خود را به هر ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی که به شما ارائه دهید. به پزشک خود در مورد تمام داروهای فعلی خود چه داروهایی که شروع یا متوقف کرده‌اید، به‌ویژه موارد زیر اطلاع دهید. اطلاعات بیشتر در مورد داروی اگزالی پلاتینبه یاد داشته باشید که این دارو را به دور از دسترس کودکان نگه داری کرده و با فرد دیگری به خاطر عوارض احتمالی ناشی از مصرف یا مصرف نادرست آن به اشتراک نگذارید و این دارو را تنها زمانی مصرف کنید که توسط پزشک معالج برای شما تجویز شده باشد. منبع: drugs.comاین مقاله به‌طور اختصاصی توسط امین ظهورتبار از گروه نویسندگان داروباکس ترجمه‌ و تألیف شده است.