بسیاری از افراد مسن نگران فراموشکاری، ضعف حافظه و کاهش سایر توانایی‌های مربوط به قدرت تفکر هستند. مثلاً این افراد ممکن است نگران این باشند که یادگیری چیزهای جدید بیشتر از گذشته از آنها وقت می‌گیرد یا بعضی اوقات پرداخت قبض‌ها را فراموش می‌کنند. این تغییرات معمولاً نشانه‌های فراموشی خفیف است – که غالباً بخشی طبیعی از پیری است – نه مشکلات جدی در حافظه. در این مقاله به موارد زیر پرداخته‌ایم:
- فراموشکاری طبیعی چیست و چه چیزی نیست؟
- نکاتی برای مقابله با فراموشکاری
- اختلال شناختی خفیف
- زوال عقل و پیری
- تفاوت بین فراموشکاری طبیعی ناشی از افزایش سن و بیماری آلزایمر
- چه زمانی برای فراموشکاری و ضعف حافظه به پزشک مراجعه کنیم؟
- هشدار درباره درمان‌های اثبات‌نشده
بنابراین با ما همراه باشید و در انتها نظرات و تجربیات ارزشمندتان را در قسمت دیدگا‌ه‌ها با ما و دیگران به اشتراک بگذارید 🙂
Photo by Kindel Media from Pexels
فراموشکاری طبیعی چیست و چه چیزی نیست؟
تفاوت بین فراموشکاری طبیعی و وابسته به سن و داشتن مشکل جدی در حافظه چیست؟ طبیعی است که هر از چندگاهی با افزایش سن برخی چیزها را فراموش کنیم، اما مشکلات جدی در حافظه انجام کارهای روزمره مانند رانندگی، استفاده از تلفن و یافتن راه خانه را دشوار می‌کند.
بیاد داشته باشید اطلاعات این مقاله جایگزین مراجعه به پزشک نمی‌شود و برای تعیین طبیعی بودن حافظه و سایر مشکلات شناختی، مانند توانایی‌های مربوط به تفکر و یادگیری، با پزشک خود مشورت کنید.
علائمی که نشان می‌دهد زمان آن رسیده است که با پزشک صحبت کنید عبارتند از:
- یک سؤال مشخص را بارها و بارها می‌پرسید
- گم شدن در مکان‌هایی که شخص به خوبی می‌شناخته است
- در پیگیری دستورالعمل‌ها یا مسیرها مشکلی دارید
- درمورد زمان، مردم و مکان‌ها احساس گیجی دارید
- مراقبت نکردن از خود – ضعف در غذا خوردن، حمام نکردن و داشتن سبک زندگی ناایمن
نکاتی برای مقابله با فراموشکاری
افرادی که در برخی از موارد دچار فراموشکاری می‌شوند می‌توانند از تکنیک‌های مختلفی استفاده کنند تا به آنها در سالم ماندن و مقابله با تغییرات حافظه و مهارت‌های ذهنی کمک کند. در ادامه چند نکته ارائه شده است:
- مهارت‌های جدیدی بیاموزید.
- برنامه روتین روزانه داشته باشید.
- برای کارهایتان برنامه‌ریزی کنید، لیست کارهای لازم را تهیه کرده و از ابزارهای کمکی مانند تقویم و برنامه‌های یادداشت‌برداری استفاده کنید.
- هر روز کیف پول، کیف، کلیدها، تلفن و عینک خود را در مکان‌های مخصوص قرار دهید.
- درگیر فعالیت‌هایی باشید که می‌توانند هم به ذهن و هم به بدن کمک کنند.
- در جامعه، در یک مدرسه یا در محل‌های عبادت دسته‌جمعی فعالیت‌های داوطلبانه انجام دهید. ( در طی همه‌گیری کرونا پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنید.)
- وقت خود را با دوستان و خانواده بگذرانید. ( در طی همه‌گیری کرونا پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنید.)
- خواب کافی داشته باشید، به طور کلی هفت تا هشت ساعت خواب شبانه.
- ورزش کنید و تغذیه سالم داشته باشید.
- جلوگیری از فشار خون بالا یا کنترل آن.
- زیاد الکل مصرف نکنید.
- اگر احساس افسردگی می‌کنید از مشاور کمک بگیرید.
اختلال شناختی خفیف
برخی از بزرگسالان مسن بیماری‌ای به نام اختلال شناختی خفیف یا MCI ( محفف Mild cognitive impairment ) دارند ، به این معنی که نسبت به همسن و سال‌های خود در حافظه یا سایر توانایی‌های تفکر، مشکلات بیشتری دارند. افراد مبتلا به MCI معمولاً می‌توانند از خود مراقبت کنند و فعالیت‌های عادی خود را انجام دهند. MCI ممکن است نشانه اولیه بیماری آلزایمر باشد، اما همه افراد مبتلا به MCI به آلزایمر مبتلا نمی‌شوند.
علائم MCI شامل موارد زیر است:
- اغلب، وسایلتان را گم می‌کنید
- رفتن به رویدادها یا قرارهای مهم را فراموش می‌کنید
- در یافتن کلمات مورد نظر بیشتر از افراد هم سن و سال‌های خود مشکل دارید
اگر پزشک، MCI را در شما تشخیص داده است، هر شش تا ۱۲ ماه یکبار به پزشک مراجعه کنید تا تغییرات حافظه و سایر مهارت‌های تفکر در شما را بررسی کند. ممکن است عادت‌ها و رفتارهایی وجود داشته باشد که بتوانید در جهت بهبودی تغییر دهید و فعالیت‌هایی باشند که بتوانید برای کمک به حفظ حافظه و مهارت های تفکر انجام دهید.
زوال عقل و پیری
زوال عقل یک قسمت طبیعی از پیری نیست. این بیماری شامل از دست دادن عملکرد شناختی– تفکر، یادآوری، یادگیری و استدلال و همچنین از دست دادن توانایی‌های رفتاری است تا حدی که کیفیت زندگی و فعالیت‌های فرد را مختل کند. ضعف حافظه، اگرچه شایع است، اما تنها نشانه زوال عقل نیست. افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است در مهارت‌های زبانی، درک بینایی یا توجه نیز مشکل داشته باشند. برخی از افراد تغییرات شخصیتی هم دارند.
در حالی که زوال عقل انواع مختلفی دارد، بیماری آلزایمر شایع‌ترین شکل این بیماری در افراد بالای ۶۵ سال است. در ادامه به برخی از تفاوت‌های علائم طبیعی پیری و بیماری آلزایمر اشاره شده است.
تفاوت بین فراموشکاری طبیعی ناشی از افزایش سن و بیماری آلزایمر
فراموشکاری طبیعی ناشی از افزایش سن
- گاهی تصمیم‌گیری‌های اشتباه دارید
- یکی از پرداختتی‌های ماهانه را فراموش می‌کنید
- فراموش می‌کنید که امروز چه روزی است و بعداً آن را بیاد می‌آورید
- گاهی اوقات فراموش می‌کنید که از چه کلماتی استفاده کنید
- گاهی اوقات اشیاء را گم می‌کنید
فراموشکاری ناشی از بیماری آلزایمر
- در بسیاری از مواقع قضاوت‌ها و تصمیم‌گیری‌های نادرست و غیرطبیعی می‌گیرید
- در اینکه به پرداخت قبض‌های ماهانه توجه داشته باشید مشکل دارید
- از دست دادن دنباله تاریخ یا زمان سال
- در مکالمات مشکل دارید
- غالباً اشیاء را در محل نامناسب قرار می‌دهید و بعداً نمی‌توانید آنها را پیدا کنید
Photo by Anna Shvets from Pexels
چه زمانی برای فراموشکاری و ضعف حافظه به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان در به خاطر سپردن وقایع اخیر یا مهارت‌های مربوط به شفاف اندیشیدن مشکل دارید، ابتدا با یک پزشک عمومی صحبت کنید. او احتمالاً یک بررسی کامل را برای دیدن علت ایجاد این علائم پیشنهاد می‌دهد.
در هنگام مراجعه به پزشک، او آزمایشات و ارزیابی‌هایی را انجام می‌دهد که ممکن است شامل اسکن مغزی باشد تا منبع مشکلات حافظه شما را بهتر تعیین کند. همچنین او ممکن است شما را به یک متخصص مغز و اعصاب، یعنی پزشکی که متخصص در درمان بیماری‌های مغز و سیستم عصبی است، معرفی کند.
حافظه و سایر مشکلات فکری دلایل احتمالی زیادی دارند، از جمله افسردگی، عفونت، یا عوارض جانبی دارو. گاهی اوقات، این مشکلات قابل درمان هستند و پس از درمان، عملکردهای شناختی بهبود می‌یابند. در مواردی نیز مشکل یک اختلال مغزی مانند بیماری آلزایمر است که قابل برگشت نیست.
برای تعیین بهترین اقدام درمانی، یافتن علت این مشکلات، بسیار مهم است. پس از دانستن علت، پزشک یک برنامه درمانی صحیح تنظیم می‌کند. افرادی که دچار مشکلات حافظه هستند باید هر ۶ تا ۱۲ ماه یک بار برای تعیین حافظه خود به پزشک مراجعه کنند و اگر نگران فراموش کردن مراجعه به پزشک هستند می‌توانند از یکی از اعضای خانواده، دوست یا از مطب دکتر بخواهند که به آنها یادآوری کند.
هشدار درباره درمان‌های اثبات‌نشده
برخی افراد با “درمان” های آزمایش‌نشده یا اثبات‌نشده که ادعا می‌کنند مغز را تقویت می‌کنند یا از زوال عقل جلوگیری می‌کنند، وسوسه می‌شوند. درمورد قرص‌ها، مکمل‌ها، بازی‌های رایانه‌ای آموزشی مغز یا سایر محصولاتی که نوید بهبود حافظه یا جلوگیری از اختلالات مغزی را می‌دهند، محتاط باشید. این موارد ممکن است به سلامتی شما لطمه بزنند، باعث هدر رفتن پولتان شوند یا شامل هر رو ضرر باشند. حتی ممکن است در سایر درمان‌های پزشکی تداخل ایجاد کنند. در حال حاضر هیچ دارو یا درمانی وجود ندارد که از آلزایمر یا زوال عقل جلوگیری کند.
با این حال، در حال حاضر چندین دارو – که فقط با نسخه پزشک در دسترس هستند– برای درمان ایمن علائم آلزایمر در مراحل اولیه و میانی وجود دارد. اگر مبتلا به زوال عقل هستید، احتمالا پزشک پیشنهاد می‌کند که یکی از آنها را مصرف کنید.
چگونه از خود و دیگران در برابر درمان‌های اثبات نشده محافظت کنید:
- اگر ادعای محصول، بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسد و با آنچه از پزشک خود شنیده‌اید مغایرت دارد، مراقب باشید.
- هر محصولی که ادعا می‌کند “کشف مهم علمی” است را مورد سؤال و تحقیق قرار دهید. شرکت‌هایی که این محصولات را بازاریابی می‌کنند اغلب، افراد آسیب‌پذیر و کسانی که بدنبال درمان معجزه‌آسا هستند را مورد هدف قرار می‌دهند.
- قبل از خرید هر محصولی، از جمله محصولاتی که به عنوان مکمل‌های غذایی برچسب خورده‌اند و نوید بهبود حافظه یا جلوگیری از زوال عقل را می‌دهند، با پزشک یا متخصص بهداشتی خود مشورت کنید.
- محصولات یا مکمل‌هایی که به عنوان درمانی برای آلزایمر یا سایر بیماری‌ها تبلیغ می‌شوند را به مراجع مربوطه در وزارت بهداشت گزارش دهید.
مقالات مرتبط:
آیا فراموشی و اختلال حافظه به معنای بیماری آلزایمر است؟
مراقبت از بیماران آلزایمری؛ چگونه از فردی که به آلزایمر شدید مبتلا است مراقبت کنیم؟
روزه‌داری متناوب، حافظه و عملکردهای شناختی را بهبود می‌دهد
ترجمه اختصاصی توسط داروباکس
