تغییرات سینه؛ کدام تغییرات، طبیعی هستند و کدام تغییرات، خطرناک؟

همه‌ی تغییرات ایجادشده در سینه ها سرطان نیستند و بسیاری از این تغییرات طبیعی هستند. شاید شما به تازگی نتیجه ماموگرافی‌تان که غیرطبیعی بوده است را دریافت کرده باشید، یا شاید پزشکتان یک توده یا تغییرات دیگری را سینه‌ شما پیدا کرده است. اما در همه‌ی این موراد باید به خاطر داشته باشید که ایجاد تغییرات در سینه بسیار شایع است و اکثر این تغییرات سرطان نیستند. در این مقاله درمورد علائمی در سینه‌ها که در طول زندگی ما ظاهر می‌شوند و سرطان نیستند و همچنین آزمایشاتی که برای تشخیص بیماری‌های سینه و درمان این بیماری‌ها استفاده می‌شوند، صحبت خواهیم کرد.

فهرست مطالب:

• نگرانی درمورد تغییرات سینه ها
• تغییراتی که در طول زندگی در سینه‌ها ایجاد می‌شوند و سرطان نیستند
• ماموگرافی
• آزمایشات تشخیص تغییرات پستان
• بیماری‌های مربوط به سینه و درمان آن‌ها

نگرانی درمورد تغییرات سینه ها

برخی از تغییرات ایجادشده در سینه ها را می‌توان با معاینه احساس کرد، اما بیشتر این تغییرات را تنها در طی یک روش تصویربرداری مانند ماموگرافی، MRI یا سونوگرافی می‌توان تشخیص داد. چه تغییرات سینه هایتان توسط پزشکتان پیدا شده باشد و چه خود شما متوجه این تغییرات شده باشید، مهم است که این مسئله را با پزشک خود پیگیری کنید تا تغییرات را بررسی کرده و نوع آن را به‌درستی تشخیص دهید.

اگر سینه‌های شما متفاوت از همیشه به نظر می‌رسد یا اگر متوجه یکی از علائم زیر شده‌اید، با پزشک خود مشورت کنید:

• احساس توده یا بافت سفت در سینه یا زیر بازو: توده‌ها در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی هستند. بافت نرمال سینه گاهی اوقات می‌تواند احساس برآمدگی ایجاد کند. انجام خودآزمایی سینه‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا آن‌ها را بررسی کنید و تشخیص و یافتن تغییرات را آسان‌تر می‌کند، اما خودآزمایی سینه‌ها جایگزین ماموگرافی نمی‌شود.
• تغییرات یا ترشحات نوک سینه: ترشحات نوک سینه‌ها ممکن است رنگ یا بافت متفاوتی داشته باشد. این ترشحات می‌تواند در اثر قرص‌های ضد بارداری، برخی داروها و عفونت‌ها ایجاد شود. اما به این دلیل که می‌تواند نشانه سرطان نیز باشد، باید همیشه به‌طور جدی بررسی شود.
• پوستی که دارای خارش، قرمزی، پوسته‌پوسته شدن، فرورفتگی یا چروکیدگی است.

تغییراتی که در طول زندگی در سینه ها ایجاد می‌شوند و سرطان نیستند

اکثر زنان در طول زندگی خود در زمان‌های مختلفی تغییراتی در سینه‌هایشان اتفاق می‌افتد، مانند:

• قبل یا در طول دوره‌های قاعدگی، سینه‌های شما ممکن است متورم، حساس یا دردناک شوند. همچنین ممکن است به دلیل مایعات اضافی در سینه‌ها، در این مدت یک یا چند توده را  احساس کنید. ممکن است پزشکتان از شما بخواهد که در زمان دیگری از چرخه قاعدگی خود برای ویزیت مجدد مراجعه کنید تا ببیند آیا توده تغییر کرده است یا خیر.
• در دوران بارداری، سینه‌های شما ممکن است برآمدگی داشته باشند. این برآمدگی ها معمولاً به این دلیل است که تعداد غدد تولیدکننده شیر افزایش یافته و بزرگتر می‌شوند. در دوران شیردهی، ممکن است به بیماری‌ای به نام ورم پستان یا ماستیت (mastitis) مبتلا شوید. این اتفاق زمانی می‌افتد که مجرای شیر مسدود می‌شود. ورم پستان باعث می‌شود که سینه‌ها قرمز به نظر برسند و احساس توده و گرما داشته باشید و همچنین سینه‌هایتان حساس شود. ورم پستان ممکن است ناشی از عفونت باشد و اغلب با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. گاهی اوقات نیز ممکن است مجرای بسته‌شده نیاز به تخلیه داشته باشد.
• با نزدیک شدن به یائسگی، سطح هورمون‌های شما تغییر می‌کند. این تغییرات هورمونی می‌تواند باعث شود سینه‌های شما حساس شود، حتی زمانی که دیگر قاعدگی ندارید. همچنین ممکن است سینه‌های شما بیشتر از قبل احساس برآمدگی داشته باشند.
• اگر داروهای هورمونی مصرف می‌کنید (مانند هورمون‌درمانی یائسگی، قرص‌های ضدبارداری یا تزریقی و ….)، سینه‌های شما ممکن است متراکم‌تر شوند. این متراکم شدن می‌تواند تفسیر ماموگرافی را سخت‌تر کند. اگر داروهای هورمونی مصرف می‌کنید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
• پس از یائسگی، سطح هورمون‌های شما کاهش می‌یابد. ممکن است هرگونه توده، درد یا ترشح از نوک پستان که قبلاً داشته‌اید را دیگر احساس نکنید.

ماموگرافی

ماموگرافی، ایجاد تصاویر (با استفاده از اشعه ایکس) از پستان است که برای بررسی سرطان سینه استفاده می‌شود. یافته‌های احتمالی در ماموگرافی عبارتند از:

• توده‌ها (توده یا تومور). توده‌ها در اندازه‌ها و اشکال مختلف هستند. کیست‌های پر از مایع که صاف و گرد، با لبه‌های واضح و مشخص هستند معمولا سرطانی نیستند. برآمدگی‌هایی که دارای خطوط دندانه‌دار و اشکال نامنظم هستند بیشتر نگران‌کننده هستند.
• کلسیفیکاسیون‌ها (calcifications): دو نوع کلسیفیکاسیون یا رسوبات کلسیم در پستان وجود دارد:
  ۱. ماکروکلسیفیکاسیون‌ها که در ماموگرافی مانند نقاط سفید کوچک به نظر می‌رسند. این نقاط اغلب به دلیل افزایش سن، آسیب قدیمی یا التهاب ایجاد می‌شوند و معمولاً خوش‌خیم هستند.
  ۲. میکروکلسیفیکاسیون‌ها که در ماموگرافی مانند لکه‌های سفید به نظر می‌رسند. اگر این لکه‌ها در ناحیه‌ای از سلول‌هایی که به سرعت تقسیم می‌شوند یافت شوند یا به روش خاصی با هم گروه شوند، ممکن است نشانه‌ای از DCIS (کارسینوم داکتال درجا) یا سرطان سینه باشند.
• بافت متراکم سینه: سینه‌ی متراکم دارای چربی نسبتا کمتر و بافت غده‌ای و همبند بیشتری است. وجود این بافت‌ها در ماموگرافی هم رایج و هم طبیعی است، به‌ویژه در میان زنان جوان‌تر و زنانی که در یائسگی از هورمون‌درمانی استفاده می‌کنند. بافت متراکم سینه می‌تواند تفسیر ماموگرافی را دشوارتر کند زیرا در تصاویر ماموگرافی، هم بافت متراکم پستان و هم تومورهای سینه به صورت مناطق سفید جامد ظاهر می‌شوند.

این تصاویر نمونه‌هایی از تغییرات سینه است که ممکن است در ماموگرافی دیده شود.

آزمایشات تشخیص تغییرات سینه

روش‌ها و آزمایش‌های فهرست‌شده در زیر می‌تواند توسط پزشکتان برای کمک به تشخیص تغییرات سینه‌ها که در ماموگرافی یا معاینه‌ی بالینی یافت شده، توصیه شود.

• ماموگرافی تشخیصی: نوعی ماموگرافی که در آن از زوایای مختلفی از سینه‌ها عکس‌های اشعه ایکس گرفته می‌شود تا امکان بررسی دقیق‌تر ناهنجاری‌های احتمالی فراهم شود.
• سونوگرافی: روشی که از بافت پستان، تصویری (به نام سونوگرافی) می‌گیرد تا بفهمد توده‌ جامد است یا پر از مایع (یعنی کیست) است. این تصاویر با استفاده از امواج صوتی ساخته می‌شوند.
• ام‌آر‌آی (تصویربرداری تشدید مغناطیسی نیز نامیده می‌شود): روشی که برای گرفتن عکس‌های دقیق از نواحی داخل سینه، از یک آهنربای قدرتمند، امواج رادیویی و یک کامپیوتر استفاده می‌کند. از MRI می‌توان در مواردی که توده‌های سینه یا غدد لنفاوی بزرگ در طول معاینه بالینی پستان یا خودآزمایی پستان پیدا شده‌اند، اما در ماموگرافی یا سونوگرافی دیده نشده‌اند، استفاده کرد.
• داکتوگرافی (Ductography)، که گالاکتوگرافی ( galactography) نیز نامیده می‌شود: روشی که از مجاری پستان عکس می‌گیرد و به پزشکان کمک می‌کند بتوانند درمورد انواع خاصی از ترشحات غیر طبیعی نوک پستان یا توده هایی مانند پاپیلوم‌های داخل مجاری (تومورهای زگیل مانند که خوش‌خیم هستند) اطلاعات بیشتری کسب کنند. تصاویر مجاری سینه با استفاده از ماده حاجب که از طریق تزریق کمک می‌کند تا مجاری سینه به وضوح نشان داده شوند گرفته می‌شود.
• بیوپسی (Biopsy): روشی که در آن یک نمونه از بافت پستان یا یک توده کامل برداشته می‌شود تا بتوان آن را از نظر علائم بیماری بررسی کرد. اغلب در طول بیوپسی برای راهنمایی جراح، روش‌های تصویربرداری (مانند اولتراسوند، ام‌آر‌آی یا اشعه ایکس) استفاده می‌شود. سپس یک پاتولوژیست نمونه را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند یا آزمایش‌های دیگری را روی آن انجام می‌دهد. انواع متداول بیوپسی سینه عبارتند از:

1. بیوپسی با سوزن مرکزی (Core needle biopsy): در این روش از یک سوزن پهن برای برداشتن نمونه(های) بافت کوچکی که به اندازه یک دانه برنج هستند استفاده می شود. این روش ممکن است باعث کبودی موقت شود و بیوپسی هسته‌ای نیز نامیده می‌شود.
2. بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف (Fine-needle aspiration biopsy): در این روش از یک سوزن نازک برای تخلیه مایع و/یا حذف سلول‌ها استفاده می‌شود.
3. بیوپسی جراحی (Surgical biopsy): در این روش بخشی یا تمام یک توده به‌منظور بررسی علائم سرطان برداشته می‌شود و خود به چند نوع تقسیم می‌شود. بیوپسی برشی، نمونه‌ای از بافت پستان را برمی‌دارد. بیوپسی اکسیزیونیک، کل توده یا ناحیه مشکوک را از بین می‌برد.

• بیوپسی به کمک خلاء: در این روش نمونه کوچکی از بافت پستان با استفاده از پروب متصل به دستگاه خلاء برداشته می‌شود. برش کوچک ایجادشده در سینه بسیار کوچکتر از نمونه‌برداری جراحی است. این روش باعث ایجاد اسکار کمی می‌شود و نیازی به بخیه ندارد. همچنین ممکن است گاهی بیوپسی هسته‌ای با کمک خلاء نیز نامیده شود.

بیوپسی معمولاً در مطب پزشک یا کلینیک به‌صورت سرپایی انجام می‌شود. این بدان معنی است که شما در همان روزی که عمل انجام می‌شود به خانه می‌روید. برای بسیاری از بیوپسی‌ها بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود، بنابراین شما در طول عمل بیدار خواهید بود اما دردی احساس نخواهید کرد. معمولا برای بیوپسی‌های جراحی، بیهوشی عمومی استفاده می‌شود.

بیماری‌های مربوط به سینه و درمان آن‌ها

فهرست زیر درمورد بیماری‌های سینه، مراحل و درمان‌های آن‌ها است. برخی از این این موارد با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط هستند، اگرچه بیشتر آن‌ها خوش‌خیم هستند.

آدنوز (Adenosis): یک خوش‌خیم در بافت غده‌ای پستان که ممکن است منجر به توده‌های گرد کوچک یا برآمدگی‌هایی شود که خیلی کوچک بوده و قابل احساس نیستند. اگر بافت فیبری اسکارمانند هم وجود داشته باشد، به این وضعیت آدنوز اسکلروزان (sclerosing adenosis) گفته می‌شود.

هیپرپلازی مجرای آتیپیک (ADH مخفف Atypical ductal hyperplasia): وضعیتی که در آن تعداد بیش‌ازحدی از سلول‌های طبیعی در مجاری پستان وجود دارد و سلول‌ها در زیر میکروسکوپ، غیرطبیعی به نظر می‌رسند. در زنان مبتلا به ADH خطر ابتلا به سرطان سینه افزایش می‌یابد.

• اگر ADH پس از بیوپسی سوزنی مرکزی یافت شود، اغلب بیوپسی جراحی به‌عنوان مرحله بعدی توصیه می‌شود.
• اگر ADH پس از بیوپسی جراحی، پیدا و تشخیص داده شود که در آن کل ناحیه ADH را خارج می‌کنند، مراقبت‌های بعدی شامل ماموگرافی‌های مکرر می‌شود. گاهی اوقات، ممکن است پزشک معاینات بالینی پستان و خودآزمایی پستان را به‌صورت مکرر توصیه کند.
• در این شرایط ممکن است داروهایی مانند تاموکسیفن ( tamoxifen) -برای همه زنان- یا رالوکسیفن ( raloxifene) یا یک مهارکننده آروماتاز (aromatase inhibitor) -​ برای زنان یائسه- تجویز شود.

هیپرپلازی آتیپیک لوبولار (ALH مخفف Atypical lobular hyperplasia): وضعیتی که در آن در لوبول‌های سینه تعداد بیش‌ازحدی ار سلول‌های طبیعی وجود دارد و این سلول‌ها ممکن است غیرطبیعی به نظر برسند. در زنان مبتلا به ALH خطر ابتلا به سرطان سینه افزایش می‌یابد.

• اگر ALH پس از بیوپسی با سوزن مرکزی یافت شود، همانطور که در اغلب موارد اتفاق می‌افتد، پزشک در‌مورد اینکه آیا بیوپسی جراحی یا ماموگرافی‌های مکرر را توصیه کند با شما صحبت خواهد کرد.
• اگر ALH در طول بیوپسی جراحی که در آن کل ناحیه ALH خارج می‌شود، یافت شود، مراقبت‌های بعدی معمولاً فقط شامل ماموگرافی‌های مکرر می‌شود.
• در این شرایط ممکن است داروهایی مانند تاموکسیفن (برای همه زنان) یا رالوکسیفن یا یک مهارکننده آروماتاز ​​(برای زنان یائسه) تجویز شود.

کیست: کیست‌ها توده‌هایی پر از مایع هستند که اغلب در هر دو سینه یافت می‌شوند. این کیست‌ها ممکن است درست قبل از شروع دوره قاعدگی دردناک شوند. برخی از کیست‌ها ممکن است احساس شوند، در حالی که برخی دیگر آنقدر کوچک هستند که قابل لمس نیستند. کیست‌ها در زنان یائسه و در زنانی که در این دوران هورمون‌درمانی انجام می‌دهند، بیشتر دیده می‌شود. کیست‌ها با سونوگرافی و/یا آسپیراسیون سوزن ظریف تشخیص داده می‌شوند و معمولاً نیازی به درمان اضافی ندارند.

کارسینوم مجاری درجا (DCIS مخفف Ductal carcinoma in situ): وضعیتی که در آن در پوشش مجرای سینه سلول‌های غیرطبیعی یافت می‌شوند. DCIS ممکن است با عنوان کارسینوم داخل مجاری نیز شناخته شود. در برخی از موارد، DCIS به سرطان سینه تهاجمی تبدیل می‌شود. درمان این بیماری بر این اساس است که چه مقدار و چه قسمتی از پستان تحت تأثیر قرار گرفته است و سلول‌ها چقدر غیرطبیعی به نظر می‌رسند (درجه‌ی بیماری). اکثر زنان مبتلا به DCIS با اتخاذ درمان مناسب، درمان می‌شوند. درمان این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• لامپکتومی (Lumpectomy). این روش یک نوع جراحی حفظ پستان است (که به آن جراحی حفظ سینه نیز گفته می‌شود) و می‌تواند با پرتودرمانی دنبال شود.
• ماستکتومی (Mastectomy). این جراحی برای برداشتن سینه است و در آن تا آنجا که نیاز است از بافت سینه برداشت انجام می‌شود.
• تاموکسیفن (Tamoxifen). این دارو همچنین ممکن است برای کاهش احتمال بازگشت مجدد DCIS، پس از درمان آن یا جلوگیری از سرطان سینه مصرف شود.

اتساع مجرای پستان یا Duct ectasia: وضعیتی در پستان که در آن مجاری سینه ضخیم شده و با مایع مسدود شده و باعث ترشح از نوک پستان، حساس و قرمز شدن یا معکوس شدن نوک سینه‌ها می‌شود. اگر مجرای مسدودشده عفونی شود، ممکن است در زیر نوک پستان توده‌ای را احساس کنید.

در اغلب موارد این وضعیت به‌خودی خود از بین می‌رود و نیازی به درمان ندارد. ممکن است پزشکتان به شما توصیه کند داروی ضد درد مصرف کنید، یک پارچه گرم و مرطوب را روی سینه‌هایتان بمالید، از برای ترشحات نوک سینه از پو سینه استفاده کنید و/یا آنتی‌بیوتیک مصرف کنید.

نکروز چربی (Fat necrosis): یک بیماری سینه که می‌تواند باعث ایجاد توده های گرد، سفت و معمولاً بدون درد شود. این بیماری ممکن است پس از آسیب به سینه، جراحی یا پرتودرمانی ظاهر شود. در این بیماری پوست اطراف توده قرمز، کبود یا فرورفته به نظر می‌رسد. برای تشخیص و حذف نکروز چربی می توان از بیوپسی استفاده کرد.

فیبروآدنوم (Fibroadenoma): یک تومور خوش‌خیم در سینه است که مانند یک توده سخت و گرد احساس می‌شود. این توده‌ها به‌راحتی حرکت می‌کنند و معمولاً درد ندارند. فیبروآدنوم شایع‌ترین تومور خوش‌خیم پستان در زنان زیر ۳۰ سال است. فیبروآدنوم پیچیده ممکن است کمی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. این توده‌ها ممکن است خودبه‌خود از بین بروند یا پزشک‌تان توصیه کند که با جراحی آن‌ها را بیرون بیاورید.

تغییرات فیبروکیستیک سینه (که فیبروز یا بیماری فیبروکیستیک پستان نیز نامیده می‌شود): یک بیماری شایع پستان که باعث ایجاد توده در سینه‌ها و دردناک شدن آن‌ها می‌شود. علائم این تغییرات اغلب قبل یا در طول دوره قاعدگی شروع می‌شود. تغییرات دیگر ناشی از این توده‌ها می‌تواند شامل خارش و حساس شدن نوک سینه‌ها باشد.

فیبروز بیشتر در بین زنان زیر ۴۵ سال و در زنانی که از هورمون‌درمانی استفاده می‌کنند شایع است. تقریباً نیمی از زنان ممکن است در مقطعی از زندگی خود دچار تغییرات فیبروکیستیک سینه شوند. اگرچه این تغییرات معمولاً درمان نمی‌شوند، اما ممکن است پزشکتان توصیه کند که داروی ضد درد مصرف کنید، از کمپرس گرما یا یخ استفاده کنید و/یا از سوتین محکم‌تر استفاده کنید.

تومورهای سلول گرانولار (Granular cell tumors): این تومورهای نادر تقریباً همیشه خوش‌خیم هستند. علائم آن‌ها می‌تواند شامل ایجاد یک توده سفت در سینه باشد و ممکن است برای برداشتنشان به جراحی نیاز داشته باشید.

پاپیلوم داخل مجاری (Intraductal papilloma): رشد زگیل‌مانندی که معمولا نزدیک نوک پستان است و ممکن است باعث درد، توده و ترشحات شفاف، چسبناک یا خونی شود. یک پاپیلوم خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی‌دهد. با این حال، زنان دارای پاپیلوم‌های متعدد در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند. اغلب برای تشخیص و حذف این توده‌ها از بیوپسی استفاده می‌شود.

کارسینوم لوبولار درجا (LCIS مخفف Lobular carcinoma in situ ): وضعیتی که در آن در لوبول‌های سینه، سلول‌های غیرطبیعی  یافت می‌شوند. سلول‌های غیر طبیعی در لوبول‌های افراد مبتلا به LCIS نسبت به ALH بیشتر است. زنان مبتلا به LCIS در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان در هر دو پستان هستند.

• اگر LCIS بعد از بیوپسی سوزنی هسته‌ای پیدا شود، بیوپسی اکسیزیونال انجام می‌شود.
• اگر LCIS در طول بیوپسی اکسیزیونال تشخیص داده و برداشته شود، پیگیری‌های بعدی شامل ماموگرافی‌های مکرر است. همچنین ممکن است پزشکتان معاینات بالینی پستان و معاینات خودآزمایی پستان را توصیه کند.
• همچنین ممکن است پزشکتان داروهایی مانند تاموکسیفن (برای همه زنان) یا رالوکسیفن یا یک مهارکننده آروماتاز ​​(برای زنان یائسه) را تجویز کند.

ورم پستان (Mastitis): وضعیتی که در آن سینه‌ها قرمز به نظر می‌رسند و در آن‌ها توده و گرما احساس شده و حساس می‌شوند. این وضعیت بیشتر در بین زنان شیرده دیده می‌شود و زمانی ایجاد می‌شود که مجرای شیر مسدود و عفونی شود. ورم پستان معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود و با تغییر در تکنیک‌های شیردهی که پزشک، پرستار یا مشاور شیردهی می‌توانند به شما آموزش دهند، می‌توان از آن پیشگیری کرد.

تومور Phyllodes (که CSP یا cystosarcoma phyllodes هم نامیده می‌شود): نوع نادری از تومور پستان است که معمولاً خوش‌خیم است اما ممکن است سرطانی هم باشد. در موارد نادر، ممکن است به سایر نقاط بدن نیز سرایت کند. این تومورها معمولاً با جراحی برداشته می‌شوند.

آدنوز اسکلروزان (Sclerosing Adenosis): نوعی آدنوز که در آن در غدد پستان، بافت فیبری اسکارمانندیافت می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث درد شود و خطر ابتلا به سرطان سینه را در زنان افزایش دهد. اگرچه معمولاً نیازی به درمان این بیماری نیست، اما ممکن است پزشکتان مصرف داروهای ضد درد، ایجاد تغییرات در رژیم غذایی یا پوشیدن سوتین های خاصی را توصیه کند.

تراکم سینه چیست؟

سینه‌ها حاوی بافت غده‌ای، همبند و چربی هستند. تراکم پستان اصطلاحی است که مقدار نسبی این انواع مختلف بافت پستان که در ماموگرافی قابل مشاهده هستند را توصیف می‌کند. سینه‌های متراکم دارای مقادیر نسبتاً بالایی از بافت غده‌ای و بافت همبند فیبری و مقادیر نسبتاً کمی بافت چربی هستند.

چگونه بفهمم سینه های متراکمی دارم؟

• فقط تصاویر ماموگرافی می‌تواند نشان دهد که یک زن سینه‌های متراکمی دارد یا خیر. بافت متراکم پستان را نمی‌توان در معاینه بالینی (توسط پزشک) یا خودآزمایی پستان احساس کرد.

تراکم سینه چقدر رایج هستند؟

• تقریبا نیمی از زنان ۴۰ ساله و بالاتری که ماموگرافی انجام می‌دهند سینه‌های متراکمی دارند. تراکم سینه اغلب ارثی است، اما عوامل دیگری نیز می‌توانند بر آن تأثیر بگذارند. عوامل مرتبط با کاهش تراکم سینه عبارتند از افزایش سن، بچه‌دار شدن و استفاده از داروی تاموکسیفن (tamoxifen). عوامل مرتبط با افزایش تراکم سینه شامل استفاده از هورمون‌درمانی پس از یائسگی و داشتن شاخص توده بدنی پایین است.

طبقه‌بندی تراکم سینه

پزشکان برای گروه‌بندی انواع مختلف تراکم سینه از سیستمی به نام BI-RADS (مخفف Breast Imaging Reporting and Data System) استفاده می‌کنند. این سیستم که توسط کالج آمریکایی رادیولوژی ایجاد شده است، به پزشکان کمک می‌کند تا تصاویر ماموگرافی را تفسیر و گزارش کنند. BI-RADS تراکم سینه را به چهار دسته طبقه‌بندی می‌کند که به شرح زیر است:

• (الف) سینه تقریباً به‌طور کامل شامل بافت چربی است. این طبقه در حدود ۱۰٪ از زنان یافت می‌شود.
• (ب) سینه شامل مناطق پراکنده بافت غدد متراکم و بافت همبند فیبری (بافت فیبروگلندولار پراکنده) است. این طبقه در حدود ۴۰٪ از زنان یافت می‌شود.
• (ج) سینه شامل بافت متراکم ناهمگن با نواحی زیادی از بافت غده‌ای و بافت همبند فیبری است. این طبقه در حدود ۴۰ درصد از زنان یافت می‌شود.
• (د) سینه شامل بافت بسیار متراکم  است. این طبقه در حدود ۱۰ درصد از زنان یافت می‌شود.

اگر به شما گفته شود که سینه‌های متراکمی دارید، به این معنی است که سینه‌های بسیار متراکم یا ناهمگن دارید.

دسته‌بندی سینه‌های متراکم: چهار دسته تراکم سینه وجود دارد. بافت سینه تقریباً به‌طور کامل چربی است (A)، بافت سینه دارای نواحی پراکنده‌ای از بافت فیبروگلندولار متراکم است (B)، بافت سینه دارای مناطق زیادی از بافت غده‌ای و همبند است (C) یا بافت سینه بسیار متراکم است (D). اگر سینه‌ها در دسته‌های ناهمگن متراکم (C) یا بسیار متراکم (D) قرار گیرند، با عنوان «متراکم» طبقه‌بندی می‌شوند.

آیا داشتن بافت متراکم سینه بر ماموگرافی تأثیر می گذارد؟

• خواندن ماموگرافی در خانم هایی که سینه‌های متراکم دارند سخت‌تر از خانم‌هایی است که سینه‌هایی با چربی بالا دارند. دلیل این امر این است که بافت متراکم سینه و برخی تغییرات غیرطبیعی پستان، مانند کلسیفیکاسیون و تومور، به‌صورت نواحی سفید رنگ در ماموگرافی ظاهر می‌شوند. در نتیجه، ماموگرافی در زنانی که سینه‌های متراکم دارند حساسیت کمتری به تغییرات غیرطبیعی سینه دارد، یعنی احتمال اینکه علائم سرطانی دیده شوند کمتر است.

زنانی که سینه‌های متراکمی دارند ممکن است بیشتر از زنانی که سینه‌های با چربی بالا دارند برای آزمایش‌های بعدی فراخوانده شوند. سینه‌های متراکم همچنین می‌تواند زنان را در معرض خطر بالاتری برای سرطان سینه قرار دهد.

آیا سینه های متراکم عامل خطر سرطان سینه هستند؟

• بله، خطر ابتلا به سرطان سینه در زنانی که سینه‌های متراکمی دارند، بیشتر از زنانی است که سینه‌های دارای بافت چربی دارند و با افزایش تراکم سینه، این خطر افزایش می‌یابد. این افزایش خطر ،جدا از تأثیر سینه‌های متراکم بر توانایی خواندن ماموگرافی است.

آیا بیماران مبتلا به سرطان سینه که سینه های متراکمی دارند بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از سرطان سینه هستند؟

• خیر. تحقیقات نشان داده است که بیماران مبتلا به سرطان سینه که سینه‌های متراکمی دارند، پس از در نظر گرفتن سایر عوامل سلامتی و ویژگی‌های تومور، در مقایسه با بیماران سرطان سینه که دارای سینه‌هایی با بافت چربی هستند، در معرض خطر بیشتری برای مرگ ناشی از سرطان پستان نیستند.

ترجمه اختصاصی توسط داروباکس

منابع:

National Cancer Institute, Breast Changes and Conditions, Updated: June 29, 2019

National Cancer Institute, Dense Breasts: Answers to Commonly Asked Questions, Updated: April 13, 2022