سوال:

سلام آقای دکتر عزیز
من مدتیست زولفت مصرف میکنم. تغییرات محسوسی در کاهش افسردگی و استرس میبینم. اما به این اعتقاد دارم که این دارو ها تغییری در واقعیت ایجاد نمی کنند و فقط می خواهند من را مثل یک احمق بی خبر بذارند تا فکر نکنم به بدبختیا. و من با این فکر حالت جدیدی از افسرگی را پیدا کردم. دیگر استرس زیاد ندارم منتها همه چیز بی ارزش شده برایم و به این فکر می کنم که خیلی مشکلات دارم که از یادم رفته.
مصرف این دارو عوارضی هم دارد برایم.مثلا هم کم خوابی و هم پر خوابی.
آیا فکر و خودآگاه آدم می توانند روی تاثیرات دارو اثر بگذارد؟
ممنونم

جواب:

این سوال ذهن بسیاری از افرادی که با مشکلات روانپزشکی و طبی سروکار دارند را درگیر میکند.که آیا داروها میتوانند واقعاً کمک کنند؟ یا فقط ما را بی احساس و بی تفاوت می کنند؟

به عنوان مثال فردی به دلیل فوت ناگهانی برادر یا طلاق یا…افسرده میشود و در آستانه از هم پاشیدگی کامل روحی و حتی خودکشی و…قرار میگیرد. حالا داروها چه کمکی به این فرد میکنند؟!

استفاده از داروها در اختلالات روانپزشکی مانند شمشیر دولبه است. داروها کمک میکنند که ما از شرایط بحران خارج شویم ولی در طولانی مدت ممکن است اوضاع کاملاً برعکس شود و خود داروها باشند که مشکل ساز باشند.

در مورد تاثیر افکار ما روی تاثیرات داروها جواب مثبت است.در مطالعات متعددی نشان داده شده که میزان اعتقاد فرد به تاثیرات دارو روی پاسخدهی به درمان اثر داشته است.به عنوان مثال در تحقیقاتی که به بیماران دارونما داده اند،  گاهی تا 50 درصد بهبود نیز گزارش شده است که این نوع بهبود به اثر دارونما معروف است.و برعکس نیز کسی که در مقابل دارویی مقاومت میکند، ممکن است بطور کامل از آن دارو سود نبرد.

بطور خلاصه میتوان گفت چند حالت زیر در مورد مصرف داروها در روانپزشکی وجود دارد:

1- گاهی داروها فقط تسکین دهنده یک درد و یا یک حالت اورژانس هستند و درمان اصلی پس از تاثیر اولیه داروها شروع میشود. مثلاً در فردی که به دلیل شکست عشقی دچار افسردگی شدید و حتی افکار خودکشی شده است.داروها ممکن است او را از این بحران نجات دهند و سپس در مرحله بعد این رواندرمانی و روش های غیردارویی است که مشکل اصلی را حل میکند.

2-گاهی داروها همیشه لازم هستند به عنوان مثال فردی که به دلیل نقص جسمانی یا یک اختلال شخصیتی دچار افسردگی شده است ممکن است برای تمام عمر نیاز به دارو داشته باشد.چرا که ما هیچوقت نمیتوانیم علت زمینه ای را برطرف کنیم و همواره برای بهبود علائم نیاز به دارو وجود دارد.

3-در برخی افراد نیز داروها فقط برای تطابق با شرایط جدید و موقت تجویز میشود و پس از بهبود اوضاع دارو قطع میشود ( مانند یک استرس کاری)

و دهها حالت دیگر…

واضح است که داروها فقط مواد شیمیایی مغز مارا تغییر میدهند و نه دنیای پیرامون مارا! پس اگر بخاطر داشتن همسری عصبی که شمارا دوست ندارد افسرده شده اید با خوردن داروی ضد افسردگی فقط صورت مسئله را پاک کرده اید! اما اگر با دارو خوردن میتوانید آرامش تان را بدست بیاورید و با عشق و محبت به همسرتان مجدداً اورا از آن خود کنید مسئله خیلی متفاوت است.

پس همیشه در جستجوی علت اولیه باشید و البته در ابن میان علم روانپزشکی و روانشناسی هم در تشخیص علت مشکلات و هم در درمان آنها ( با روش های دارویی و غیردارویی) به شما بسیار کمک خواهد کرد.

[divider]

♦  دکتر مصطفی امیری متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات – دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

♦  فلوشیپ اختلالات خواب از دانشگاه بارسلونا

♦  مدیر دپارتمان مغز و اعصاب مجموعه کلینیک های تخصصی آلومینا

کلینیک آلومینا مرکز فوق تخصصی پیشگیری و درمان اختلالات مغز و اعصاب و روان در ایران است.

تماس با ما