اطلاعات تخصصی
موارد مصرف آلندرونیت
آلندرونات یک آمینو بیس فسفونات با خصوصیات کلی مشابه با دیگر بیس فسفونات ها می باشد و یک مهار کننده قوی بازجذب استخوانی است و در بیماری پاژه استخوان و استئوپروز به صورت نمک سدیم تجویز می شود همچنین در درمان متاستازهای استخوانی و هیپرکلسمی ناشی از بد خیمی کاربرد دارد.
آلندرونات سدیم به طریق خوراکی تجویز می شود و جهت به حداقل رساندن عوارض جانبی و ایجاد جذب مناسب دستورات خاصی جهت مصرف لازم است که در قسمت عوارض جانبی و پیشگیری توضیح داده شدند. دوزهای تجویزی براساس اسید آلندرونیک بیان می شود و 3/1 میلی گرم آلندرونات سدیم حدوداً معادل 1 میلی گرم اسید آلندرونیک می باشد.
مکانیسم اثر آلندرونیت
این دارو یک بیس فسفونات است که با اثر بر استئوکلاست ها یا پیش سازهای استئوکلاست مانع از تجزیه استخوان می شود؛ سرعت تجزیه استخوان را کم می کند در نتیجه به طور غیر مستقیم دانسیته استخوانی را افزایش می دهد. در بیماری Peget’s که تجزیه و تشکیل استخوان اختلال پیدا می کند، مهار تجزیه استخوانی به طور غیر مستقیم تشکیل استخوان را کاهش می دهد؛ اما استخوان تازه شکل یافته ساختار نرمال تری را نشان می دهد.
فارماکوکینتیک آلندرونیت
همانند دیگر بی فسفونات ها، آلندرونات نیز با تجویز خوراکی به میزان کمی جذب می شود و میزان جذب با غذا مخصوصاً فراورده های غذایی حاوی کلسیم و دیگر کاتیون های چند ظرفیتی کاهش می یابد. میزان زیست دستیابی هنگامی که نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود حدود 4/0 درصد است و هنگامی که در حالت ناشتا مصرف شود زیست دستیابی آن 7/0% است و اگر 2 ساعت بعد از صرف غذا مصرف شود میزان جذب آن ناچیز خواهد بود.
حدود نیمی از قسمت جذب شده از طریق ادرار دفع می شود و مابقی برای یک مدت طولانی سکستر sequestered استخوان می شود. به نظر نمی رسد که بی فسفونات ها متابولیزه شوند.
عوارض جانبی آلندرونیت
عوارض شایع (%10<):
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش کلسیم سرم
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش فسفات سرم
گوارشی: درد شکمی، رفلاکس، نفخ، یبوست، اسهال، سوء هاضمه، تهوع، زخم مری، اختلال در بلع، ملنا (مدفوع خونی تیره)، بادکردن شکم، زخم معده، گاستریت
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد عضلات و استخوان ها (درد استخوان، مفصل و عضلات)، کرامپ عضلانی
تداخلات دارویی آلندرونیت
*مشخصات کلی تداخلات:
– اتصال به کاتیون‌های چند ظرفیتی
– افزایش خطر خونریزی یا آسیب به مخاط دستگاه گوارش
– تشدید هیپوکلسمی
– با مصرف دیگر داروها فاصله گذاشته شود ( آلندرونات حداقل30 دقیقه قبل از داروی دیگر مصرف شود)
تداخلات رده X (پرهیز):
هورمون پاراتیروئید
کاهش اثرات داروها توسط آلندرونات:
هورمون پاراتیروئید
کاهش اثرات آلندرونات توسط داروها:
فرآورده‌های حاوی کاتیون‌های چند ظرفیتی، مهارکننده‌های پمپ پروتون
افزایش اثرات داروها توسط آلندرونات:
دفراسیروکس
افزایش اثرات آلندرونات توسط داروها:
آمینو گلیکوزید ها، مهارکننده‌های آنژیوژنز (سیستمیک)، آسپرین، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
تداخل با غذا:
مصرف همه غذاها و نوشیدنی‌ها با جذب آلندرونات تداخل دارند. مصرف همزمان فرآورده‌های لبنی ممکن است جذب آلندرونات را کاهش دهد. مصرف نوشیدنی‌ها (به‌خصوص آب‌پرتقال، قهوه و آب‌معدنی) و غذا ممکن است جذب آلندرونات را تا 60 درصد کاهش دهد.
راهکار: آلندرونات باید صبح ناشتا، حداقل 30 دقیقه قبل از اولین وعده غذایی، نوشیدنی (به‌جز آب‌معدنی) یا دیگر داروهای مصرفی فرد مصرف شود.
هشدار ها آلندرونیت
منع مصرف: بیش حساسیتی، هایپوکلسمی، اختلالات مری که منجر به تأخیر تخلیه مری می شود مثل stricture یا Achalasia، عدم توانایی ایستادن یا قرار گرفتن در حالت نشسته به مدت 30 دقیقه.
احتیاط:
می تواند باعث آسیب منطقه ای موکوز GI فوقانی شود
تنها با آب ساده مصرف شود، نه با قهوه، آبمیوه یا آب معدنی؛ بیمار حداقل 30 دقیقه پس از مصرف به صورت نشسته یا ایستاده قرار بگیرد
هایپوکلسمی در استفاده از بیس فسفونات ها گزارش شده است؛ قبل از شروع درمان هایپوکلسمی اصلاح شود؛ کلسیم و ویتامین دی به میزان کافی مصرف شود
کونژکتیویت، اووتیت، اپیسکلریت، اسکلریت با استفاده از آلندرونیت گزارش شده است؛ در بیماران دارای علائم التهاب چشم، معاینه چشم انجام شود
همزمان از مصرف داروهای دارای کاتیون چند ظرفیتی خودداری شود
استئونکروز فک به صورت خود بخود ممکن است رخ دهد و باعث خالی شدن دندان و یا عفونت موضعی با تاخیر در بهبود گردد؛ ریسک فاکتورهای شناخته شده عبارتند از روندهای دندانپزشکی تهاجمی (مثل کشیدن دندان، ایمپلنت دندانی، جراحی استخوان)، تشخیص سرطان، روندهای درمانی همزمان (مثل شیمی درمانی، کورتیکواستروئیدها، مهارکنندگان آنژیوژنز)، عدم رعایت بهداشت دهان؛ ریسک استئونکروز فک با افزایش مدت استفاده از بیس فسفونات ها افزایش می یابد
در نارسایی شدید کلیه توصیه نمی شود (CrCl < 35 mL/min)
ریسک درد شدید استخوان، مفصل و عضله وجود دارد؛ در بیمارانی که علائم درد شدید را تجربه می کنند، دارو را قطع کنید؛ در بیماران دارای سابقه این علائم، مصرف بیس فسفونات ها توصیه نمی شود
افزایش احتمالی ریسک شکستگی فمور وجود دارد؛ می توان دارو را بعد از 3-5 سال در بیماران کم خطر از نظر شکستگی استخوان قطع کرد. بعد از قطع دارو ریسک شکستگی به صورت دوره ای ارزیابی شود؛ نیاز به مصرف مجدد بیس فسفونات ها به صورت دوره ای ارزیابی شود به خصوص اگر درمان بیش از 5 سال طول کشیده باشد. بیمارانی که به تازگی درد ران یا کشاله ران را تجربه می کنند از نظر شکستگی فمور بررسی شوند
توصیه های دارویی آلندرونیت
به جز آب ساده از استفاده از غذا و نوشیدنی ها اجتناب شود، تا 30 دقیقه پس از مصرف دارو دراز نکشید، هنگام خواب یا قبل از برخاستن از خواب مصرف نشود
قرص ها به صورت کامل مصرف شده و از خرد کردن یا جویدن خودداری شود
در صورت بروز مشکلات مری (مثل سختی در بلع یا درد هنگام بلع، درد رترواسترنال، درد شکم یا مری، سوزش سردل) به پزشک اطلاع داده شود
تمرینات ورزشی، مصرف کلسیم و ویتامین دی، عدم مصرف سیگار و الکل رعایت شود
در صورت بارداری یا قصد به بارداری یا شیردهی به پزشک اطلاع داده شود
سایر داروهای مصرفی چه نسخه ای و چه OTC و بیماری های همزمان به پزشک اطلاع داده شود
